Χαρίδημοι, Ταμπούρια και Πικάσο

Πριν δύο χρόνια, στη Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά, ο Σωτήρης Χαρίδημος οργάνωσε έκθεση Καραγκιόζη με έργα δικά του και του πατέρα του Γιώργου. Μού τα ξαναθύμησε το φ.μπ. μία μέρα πριν πετάξω για Θεσσαλονίκη όπου θα στήσω τα κεραμικά του Πικάσο στην φουάρ που θα εγκαινιαστεί την Πέμπτη. Σύμπτωση; Ανάμικτα συναισθήματα:

 Ένας Έλληνας καραγκιοζοπαίχτης εμπνέεται από την Γκουέρνικα, το έργο που πολέμησε τον φασισμό όσο και ένας μικρός στρατός καθώς το περιέφεραν σε Ευρώπη, πρώτα, και στις ΗΠΑ μετά, καθ'όλη την διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου, με ενέργειες του Alfred Barr, διευθυντή τότε του ΜοΜα της Ν. Υόρκης καταγγέλλοντας τον Χίτλερ και συγκεντρώνοντας χρήματα για την ενίσχυση του αντιφασιστικού αγώνα. (Περισσότερα στο βιβλίο του Russell Martin " Guernica, ο Πόλεμος του Πικάσο" Γκοβόστης 2005, μετάφραση Γ. Κασταναράς). 

Παράλληλα τρεις, τουλάχιστον, εκθέσεις που τρέχουν σήμερα στην Αθήνα έχουν έμμεση ή άμεση σχέση με τον Καραγκιόζη και το θέατρο Σκιών: Πρόκειται για το περιβάλλον της Δήμητρας Σιατερλή στον Τεχνοχώρο, τον Δράκο του Τάσου Μαντζαβίνου στο Μουσείο Γκίκα και την αναδρομική του Χρήστου Αντωναρόπουλου στην Δημοτική Πινακοθήκη Αλίμου ( είναι εν πολλοίς τα έργα που εκτέθηκαν πρόσφατα στον Εικαστικό Κύκλο Σιαντή).

 Σκέφτομαι τέλος πως έχει ωριμάσει ο καιρός για μία έκθεση αφιέρωμα στον Καραγκιόζη, το Θέατρο Σκιών και την σύγχρονη τέχνη με έργα των ανωτέρω ζωγράφων αλλά και του Τσαρούχη, του Σπαθάρη, του Αργυράκη, του Μποστ, του Κεσσανλή, του Λαζόγκα κλπ. Έγραφα λοιπόν σχετικά στις 19 Νοεμβρίου 2017:

...Ο γιος του ιστορικού καραγκιοζοπαίχτη Γιώργου Χαρίδημου Σωτήρης εκθέτει ένα τεράστιο, σπαρταριστό υλικό από το οικογενειακό αρχείο την προσεχή Τρίτη στην Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά. Τα έργα καλύπτουν δραστηριότητες που πλησιάζουν τον αιώνα και περιλαμβάνουν φιγούρες, μπερντέδες, εργαλεία σκηνής αλλά και έναν μεγάλο όγκο συνθέσεων του Σωτήρη εμπνευσμένων από την μυθολογία του Καραγκιόζη. 

Ως πιτσιρίκος είχα δει το Θέατρο Σκιών του Χαρίδημου τόσο στο Πασαλιμάνι όσο και στο ανοιχτό θέατρο του Αλέκου  Χρυσοστομίδη στην πλατεία Ταμπουρίων. Στο ίδιο θερινό θέατρο είχα δει και το πρώτο γυμνό της ζωής μου στο σώμα μιας χορεύτριας του οριεντάλ. Ένα είδος βαριετέ και επιθεώρησης που παρουσιαζόταν εναλλάξ με το πρόγραμμα του Καραγκιόζη. Ήμουν δεν ήμουν δέκα χρονών και το "απαγορευμένο" εκείνο θέαμα, πλην δι' οικογενείας, το ημίγυμνο επί σκηνής και η σεξουαλική πρόκληση με συγκλόνισαν. Το ρίγος της γοητείας και η ηδονή της ανάμνησης διαρκούν ακόμα.

ΥΓ. Υπενθυμίζω πως σκηνές οριεντάλ ή χορευτικά όπως και επίσκεψη σε μπουζούκια είχαν ΌΛΕΣ οι ελληνικές κωμωδίες ώστε να βλέπουν οι φτωχοί των συνοικιών στο πανί τα θεάματα που απολάμβαναν ζωντανά οι πλούσιοι του Κολωνακίου ή της Φιλοθέης.

Το τελευταίο μου βιβλίο στα αγγλικά και η έκθεση Picasso - Jankulovski στην Αρτ Θεσσαλονίκη.