ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
- 08/08/2002
«Η κόλαση των ζωντανών δεν είναι κάτι που θα υπάρξει· αν υπάρχει μία, είναι αυτή που βρίσκεται ήδη εδώ, η κόλαση που κατοικούμε κάθε μέρα, που φτιάχνουμε με το να ζούμε μαζί. Δύο τρόποι υπάρχουν για να γλιτώσεις από το μαρτύριό της. Ο πρώτος είναι εύκολος σε πολλούς: δέξου την κόλαση και γίνε μέρος της, έτσι που να μην τη βλέπεις πια. Ο δεύτερος είναι επικίνδυνος και απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση και γνώση: ψάξε και μάθε ν' αναγνωρίζεις ποιος και τι, στη μέση της κόλασης, δεν είναι κόλαση, κι αυτά κάνε να διαρκέσουν, δώσ' τους χώρο» (Ίταλο Καλβίνο).
...
Οι σκιές δεν αγαπάνε, αποφαίνεται ο
λαϊκός αοιδός και έτσι συγκρούεται με
το τελευταίο κείμενο της 17Ν, το οποίο
αναγνωρίζει συναισθήματα στις σκιές
και παραδέχεται τύψεις εκ μέρους όσων
σκιαμαχούν.
Επιτέλους μια ρωγμή συγκίνησης σ' αυτό το μπετόν της βίας και της τεχνοκρατικής, της εξειδικευμένης γνώσης.
Μιας γνώσης που προέρχεται αποκλειστικά από πηγές της Ασφάλειας και που η ριγηλή της λαμπρότητα μοιάζει να πείθει τους πάντες: τους εκσυγχρονιζόμενους αριστερούς και τους ασυγχρόνιστους δεξιούς.
Ήδη η ευτυχία πλανάται πάνω απ' τη χώρα, εφόσον οι σκιές συνελήφθησαν κι είναι πλέον ακίνδυνες και εφόσον το κακό αποσκορακίστηκε. Νομίζουν...
Είναι όμως έτσι τα πράγματα;
Προσωπικά καθίσταμαι περίλυπος έως θανάτου, όταν ένας τόσο πολυεπίπεδος, κοινωνικοπολιτικός μηχανισμός φορτώνει όλα τα κακά στην κακόμοιρη, μικροαστικούλα και προσαρμοσμένη προς τα τρέχοντα ιδανικά του αυθαίρετου και του πανωσηκώματος -τι ερωτική λέξη!- εγχώρια τρομοκρατία. Γιατί έτσι ξεχνάμε την τρομοκρατία των ολυμπιακών κατασκευών, που μετράει ήδη πάνω από μισή ντουζίνα παράπλευρα θύματα, την τρομοκρατία των εθνικών οδών με τις επαναληπτικά δολοφονικές κακοτεχνίες τους, την τρομοκρατία της κρατικής περίθαλψης ή παιδείας με τα βραχύχρονα και μακρόχρονα εγκλήματα που διαπράττουν.
Απ' την άλλη, σιχαίνομαι τη βία και το συνακόλουθο φόβο που προκαλεί, απ' όπου κι αν προέρχεται. Και με βδελύττει το αυθαίρετο «δικαίωμα» κάποιων να δολοφονούν στο όνομα μιας νεφελώδους «επανάστασης», που όμως καθιστά πιο ισχυρή και επίφοβη την πιο συντηρητική συντήρηση, ανακυκλώνοντας εκ του πονηρού τα γενετικά αδιέξοδα της αριστεράς. Η 17Ν εμπέδωσε τους κατασταλτικούς μηχανισμούς στον τόπο, μυθοποίησε τις ασφαλίτικες μεθόδους και επέτρεψε, βοηθούντων των κορακιών ΜΜΕ, στους φασίστες να (ξανα)πούν τα κορακίστικά τους. Η 17Ν ολοκλήρωσε τη λυμφατική μεταπολίτευση, λειτουργώντας σαν ΠΑΣΟΚος που έπιασε την καλή, αλλά και που βολεύεται από την πανάκεια κάποιων απλοϊκά ευθύγραμμων συνθημάτων. Ισως γι' αυτό η 17Ν διεκδίκησε ένα υπόγειο λαϊκό έρεισμα και, εν τινι μέτρω, το απέκτησε. Είναι ως εκ τούτου υποκρισία να μην της το αναγνωρίζουμε.
Πόσο μάλλον που επί τριάντα χρόνια η ίδια κράτησε το ισχύον πολιτικό σύστημα σε εξευτελιστική επιφυλακή και ένιους των κρατούντων σε ψοφοδεή ετοιμότητα, εφόσον κάποιοι από τους μεγιστάνες μας ήσαν υποχρεωμένοι ν' απολαμβάνουν τους τίμιους κόπους τους, συνοδευόμενοι από λεγεώνες σεκιουριτάδων και φουσκωτών. Η 17Ν θαυματούργησε από τη σκοπιά αυτή στο πιο λούμπεν συλλογικό υποσυνείδητο και ίσως εξ αυτού η απογοήτευση του ευρέος κοινού. Ο Ρομπέν των Δασών δεν παραδίδεται σε σαγιονάρες.
Εχει κι ο τρόμος την αισθητική του. Τέλος, τη 17Ν, επειδή ακριβώς είναι βαμμένη στο αίμα και εξυψώθη -νοσηρά και εγκληματικά έστω- σε περιωπή Θεού, όπως θα 'λεγε κι ο Μάτεσις, δεν δικαιούται κανείς τηλεπαραθυράς να χλευάζει: Και μάλιστα εκ του ασφαλούς, ως τυπικό παπαγαλάκι του ordine nuovo. Διαισθάνομαι πως τα όσα αγνοούμε σχετικά με την εγχώρια, ιδιωτική τρομοκρατία, τον εισοδισμό ή τις μεταλλάξεις της, είναι απείρως περισσότερα από όσα γνωρίζουμε. Και όσα, πάλι, γνωρίζουμε, προέρχονται από πηγές τις οποίες θα έπρεπε να ελέγχουμε βασανιστικά. Αιφνιδίως, βρέθηκε όλη η Ελλάδα να ενημερώνεται τηλεοπτικά από τους πιο διαβουκολημένους υπαλλήλους της δημοσιογραφίας και της «διανόησης». Τόσοι σκεπτόμενοι στα φλύαρα δελτία κι ούτε μια αμιγής σκέψη! Ούτε μία, έστω, παραδοχή αγνοίας· ούτε ο παραμικρός σκεπτικισμός. Ξεχνάμε ίσως ότι ο «σκεπτόμενος» του Rodin φτιάχτηκε για να επιστέψει τη γλυπτική πύλη της Κολάσεως. Κι όλα αυτά, ενώ φυσομανάει ο Αύγουστος ξεραίνοντας δάκρυα, αίματα ή φιλιά. Πάντως, δεν περισσεύει καρδιά για ρεμβασμό. Ίσως αυτό είναι το οδυνηρότερο τίμημα της Hi Tec εποχής μας. Διεκδικήσαμε το δικαίωμα στην ασφάλεια -ζήτωσαν η δημόσια τάξη και η κρατική Ασφάλεια- αλλά απεμπολήσαμε το δικαίωμα στο ρεμβασμό. Εξ ου και οι αυγουστιάτικοι εφιάλτες. Υπάρχουν όμως και οι θετικές παρενέργειες. Π.χ. θα μπορούσαμε να τρομοκρατήσουμε εγχώριους και αλλοδαπούς τρομοκράτες μέσω του πολιτισμού μας.
Διάβολε, είμαστε εξ αποδοχής κληρονόμοι μιας αρχαιοπινούς κληρονομίας. Τσιφλίκι μας οι Μαραθώνες για να στήσουμε λεμβοδρόμια, οι Λυσιστράτες για να τις κάνουμε λαϊκό μιούζικαλ -μισό a cappella μισό με μικρόφωνο- τα αρχαία θέατρα και οι τραγωδίες για να θριαμβεύουν οι σύγχρονες τραγικές σκιές. Γιατί είπαμε: οι σκιές δεν αγαπάνε, κι ας λέει ό,τι θέλει η προκήρυξη, αλλά καταδυναστεύουν τους όσους ζωντανούς. Οι σκιές παραπέμπουν στη δίδυμη πόλη Ευσαπία του Καλβίνο, η οποία έχει το ακριβές αντίγραφό της κάτω απ' τη γη, έτσι ώστε «δεν υπάρχει τρόπος να μάθεις ποιοι είναι οι ζωντανοί και ποιοι οι νεκροί...».
Εμείς, όμως, ας αισιοδοξούμε. Γίνονται ακόμη, πράγματα στον τόπο. Οπως διαβάζουμε στην «Ε» της 1.8, ο Γαβράς θα παρουσιάσει μεγάλο θέαμα το 2003 στη Μετροπόλιταν Οπερα της Ν. Υόρκης με Μπάλτσα και Νταλάρα, που θα έχει χαρακτήρα έντονα ελληνικό, αλλά και οικουμενικό (λες και θα μπορούσε να συμβαίνει αλλιώς). Μόνο που να, όπως διαβάζουμε στο ρεπορτάζ της Ν. Χατζηαντωνίου... «την καλλιτεχνική του σύλληψη θα μας την ανακοινώσει ο κ. Γαβράς, μόλις την ολοκληρώσει».
Επιτέλους μια ρωγμή συγκίνησης σ' αυτό το μπετόν της βίας και της τεχνοκρατικής, της εξειδικευμένης γνώσης.
Μιας γνώσης που προέρχεται αποκλειστικά από πηγές της Ασφάλειας και που η ριγηλή της λαμπρότητα μοιάζει να πείθει τους πάντες: τους εκσυγχρονιζόμενους αριστερούς και τους ασυγχρόνιστους δεξιούς.
Ήδη η ευτυχία πλανάται πάνω απ' τη χώρα, εφόσον οι σκιές συνελήφθησαν κι είναι πλέον ακίνδυνες και εφόσον το κακό αποσκορακίστηκε. Νομίζουν...
Είναι όμως έτσι τα πράγματα;
Προσωπικά καθίσταμαι περίλυπος έως θανάτου, όταν ένας τόσο πολυεπίπεδος, κοινωνικοπολιτικός μηχανισμός φορτώνει όλα τα κακά στην κακόμοιρη, μικροαστικούλα και προσαρμοσμένη προς τα τρέχοντα ιδανικά του αυθαίρετου και του πανωσηκώματος -τι ερωτική λέξη!- εγχώρια τρομοκρατία. Γιατί έτσι ξεχνάμε την τρομοκρατία των ολυμπιακών κατασκευών, που μετράει ήδη πάνω από μισή ντουζίνα παράπλευρα θύματα, την τρομοκρατία των εθνικών οδών με τις επαναληπτικά δολοφονικές κακοτεχνίες τους, την τρομοκρατία της κρατικής περίθαλψης ή παιδείας με τα βραχύχρονα και μακρόχρονα εγκλήματα που διαπράττουν.
Απ' την άλλη, σιχαίνομαι τη βία και το συνακόλουθο φόβο που προκαλεί, απ' όπου κι αν προέρχεται. Και με βδελύττει το αυθαίρετο «δικαίωμα» κάποιων να δολοφονούν στο όνομα μιας νεφελώδους «επανάστασης», που όμως καθιστά πιο ισχυρή και επίφοβη την πιο συντηρητική συντήρηση, ανακυκλώνοντας εκ του πονηρού τα γενετικά αδιέξοδα της αριστεράς. Η 17Ν εμπέδωσε τους κατασταλτικούς μηχανισμούς στον τόπο, μυθοποίησε τις ασφαλίτικες μεθόδους και επέτρεψε, βοηθούντων των κορακιών ΜΜΕ, στους φασίστες να (ξανα)πούν τα κορακίστικά τους. Η 17Ν ολοκλήρωσε τη λυμφατική μεταπολίτευση, λειτουργώντας σαν ΠΑΣΟΚος που έπιασε την καλή, αλλά και που βολεύεται από την πανάκεια κάποιων απλοϊκά ευθύγραμμων συνθημάτων. Ισως γι' αυτό η 17Ν διεκδίκησε ένα υπόγειο λαϊκό έρεισμα και, εν τινι μέτρω, το απέκτησε. Είναι ως εκ τούτου υποκρισία να μην της το αναγνωρίζουμε.
Πόσο μάλλον που επί τριάντα χρόνια η ίδια κράτησε το ισχύον πολιτικό σύστημα σε εξευτελιστική επιφυλακή και ένιους των κρατούντων σε ψοφοδεή ετοιμότητα, εφόσον κάποιοι από τους μεγιστάνες μας ήσαν υποχρεωμένοι ν' απολαμβάνουν τους τίμιους κόπους τους, συνοδευόμενοι από λεγεώνες σεκιουριτάδων και φουσκωτών. Η 17Ν θαυματούργησε από τη σκοπιά αυτή στο πιο λούμπεν συλλογικό υποσυνείδητο και ίσως εξ αυτού η απογοήτευση του ευρέος κοινού. Ο Ρομπέν των Δασών δεν παραδίδεται σε σαγιονάρες.
Εχει κι ο τρόμος την αισθητική του. Τέλος, τη 17Ν, επειδή ακριβώς είναι βαμμένη στο αίμα και εξυψώθη -νοσηρά και εγκληματικά έστω- σε περιωπή Θεού, όπως θα 'λεγε κι ο Μάτεσις, δεν δικαιούται κανείς τηλεπαραθυράς να χλευάζει: Και μάλιστα εκ του ασφαλούς, ως τυπικό παπαγαλάκι του ordine nuovo. Διαισθάνομαι πως τα όσα αγνοούμε σχετικά με την εγχώρια, ιδιωτική τρομοκρατία, τον εισοδισμό ή τις μεταλλάξεις της, είναι απείρως περισσότερα από όσα γνωρίζουμε. Και όσα, πάλι, γνωρίζουμε, προέρχονται από πηγές τις οποίες θα έπρεπε να ελέγχουμε βασανιστικά. Αιφνιδίως, βρέθηκε όλη η Ελλάδα να ενημερώνεται τηλεοπτικά από τους πιο διαβουκολημένους υπαλλήλους της δημοσιογραφίας και της «διανόησης». Τόσοι σκεπτόμενοι στα φλύαρα δελτία κι ούτε μια αμιγής σκέψη! Ούτε μία, έστω, παραδοχή αγνοίας· ούτε ο παραμικρός σκεπτικισμός. Ξεχνάμε ίσως ότι ο «σκεπτόμενος» του Rodin φτιάχτηκε για να επιστέψει τη γλυπτική πύλη της Κολάσεως. Κι όλα αυτά, ενώ φυσομανάει ο Αύγουστος ξεραίνοντας δάκρυα, αίματα ή φιλιά. Πάντως, δεν περισσεύει καρδιά για ρεμβασμό. Ίσως αυτό είναι το οδυνηρότερο τίμημα της Hi Tec εποχής μας. Διεκδικήσαμε το δικαίωμα στην ασφάλεια -ζήτωσαν η δημόσια τάξη και η κρατική Ασφάλεια- αλλά απεμπολήσαμε το δικαίωμα στο ρεμβασμό. Εξ ου και οι αυγουστιάτικοι εφιάλτες. Υπάρχουν όμως και οι θετικές παρενέργειες. Π.χ. θα μπορούσαμε να τρομοκρατήσουμε εγχώριους και αλλοδαπούς τρομοκράτες μέσω του πολιτισμού μας.
Διάβολε, είμαστε εξ αποδοχής κληρονόμοι μιας αρχαιοπινούς κληρονομίας. Τσιφλίκι μας οι Μαραθώνες για να στήσουμε λεμβοδρόμια, οι Λυσιστράτες για να τις κάνουμε λαϊκό μιούζικαλ -μισό a cappella μισό με μικρόφωνο- τα αρχαία θέατρα και οι τραγωδίες για να θριαμβεύουν οι σύγχρονες τραγικές σκιές. Γιατί είπαμε: οι σκιές δεν αγαπάνε, κι ας λέει ό,τι θέλει η προκήρυξη, αλλά καταδυναστεύουν τους όσους ζωντανούς. Οι σκιές παραπέμπουν στη δίδυμη πόλη Ευσαπία του Καλβίνο, η οποία έχει το ακριβές αντίγραφό της κάτω απ' τη γη, έτσι ώστε «δεν υπάρχει τρόπος να μάθεις ποιοι είναι οι ζωντανοί και ποιοι οι νεκροί...».
Εμείς, όμως, ας αισιοδοξούμε. Γίνονται ακόμη, πράγματα στον τόπο. Οπως διαβάζουμε στην «Ε» της 1.8, ο Γαβράς θα παρουσιάσει μεγάλο θέαμα το 2003 στη Μετροπόλιταν Οπερα της Ν. Υόρκης με Μπάλτσα και Νταλάρα, που θα έχει χαρακτήρα έντονα ελληνικό, αλλά και οικουμενικό (λες και θα μπορούσε να συμβαίνει αλλιώς). Μόνο που να, όπως διαβάζουμε στο ρεπορτάζ της Ν. Χατζηαντωνίου... «την καλλιτεχνική του σύλληψη θα μας την ανακοινώσει ο κ. Γαβράς, μόλις την ολοκληρώσει».
* Αναδημοσιεύω αυτό το παλιό κείμενο επειδή πληροφορήθηκα ότι παρουσιάστηκε επισήμως πριν αρκετές μέρες το βιβλίο του Κουφοντίνα στο κεντρικό αμφιθέατρο της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με την κοσμητεία της Σχολής να δηλώνει αμηχάνως περίπου αναρμόδια για το συμβάν. Για το οποίο "συμβάν" πάντως έκανε επίσημη παρέμβαση και έλαβε μέτρα εναντίον της Νομικής ο Πρέσβης των ΗΠΑ. Πράγμα που σημαίνει πως η συζήτηση για την ακαδημαϊκή ελευθερία και τις προϋποθέσεις της είναι πάντα θλιβερά επίκαιρη στο τόπο μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου