Όλοι μας δικαιούμαστε μιαν Αφροδίτη. Όπως κι οι Αφροδίτες δικαιούνται κι αυτές τον Άρη τους. Η Αφροδίτη όμως της Δρέσδης είναι μοναδική. Έργο του Giorgione ( 1475/6 - 1510 ) μαθητή του Bellini και σύγχρονου του Tiziano τον οποίο πάντως πρόλαβε σε καινοτομίες και υπερέβαλε σε πειραματισμούς ή δημιουργία υποβολής. Πρόκειται πραγματικά για έναν αινιγματικό και πολυσήμαντο πίνακα. Με την γυμνότητα του μοντέλου να προσλαμβάνει σχεδόν μεταφυσική διάσταση.
... Ιδού, λοιπόν, ένα από τα μυστήρια της τέχνης: Ο Τζορτζόνε με δέκα μόλις γνωστά έργα που του αποδίδονται με ασφάλεια, είναι πιο μεγάλος καλλιτέχνης από τον Τισιανό με τα εκατοντάδες αριστουργήματα. Ας σημειωθεί μάλιστα ότι ο ένας πέθανε νεότατος από χολέρα, σε μιαν πανδημία όπως και τώρα, ενώ ο άλλος υπερήλικας και αποδεκτός από αυτοκράτορες ή βασιλιάδες. Το κατεστημένο δηλαδή της εποχής. Κι ότι ως πρόσφατα κάποια έργα του Τζορτζόνε χρεώνονταν στον Τισιανό. Καθόλου περίεργο πράγμα αφού πολλές ημιτελείς συνθέσεις του συμπληρώθηκαν από τον ίδιο τον Τισιανό, τους μαθητές του αλλά και από τον Sebastiano del Piombo.
Εν προκειμένω η Αφροδίτη της Δρέσδης (1505 π.) υπήρξε το πρότυπο για την Αφροδίτη του Ουρμπίνο του Τισιανού τριάντα ολόκληρα χρόνια αργότερα! Φιλοτεχνήθηκε την ίδια εποχή με την Μόνα Λίζα και θεωρείται ανώτερη της στο αίνιγμα και την ατμόσφαιρα.
Εδώ η γυμνότητα της κοιμωμένης θεάς είναι τόσο φυσική αλλά και μυστηριώδης όσο και το τοπίο του ιταλικού βορρά γύρω της. Η στάση της θυμίζει την "Εύα" του Κωνσταντίνου Παρθένη στην Εθνική Πινακοθήκη μόνο που εδώ η αιδημοσύνη είναι το κύριο χαρακτηριστικό της γυναίκας. Τα κλειστά της μάτια μάλιστα επιτρέπουν στον άντρα θεατή - βιαστή να την κουρσέψει ανενόχλητος με το βλέμμα της επιθυμίας. Η τέχνη του Τζορτζόνε συνδιαλέγεται άμεσα με την καθαρή ποίηση.
" ... ο Τζορτζόνε επιτυγχάνει μια μοναδική απόδοση της ερωτικής χαράς αλλά συγχρόνως της γλυκιάς μελαγχολίας που δημιουργεί ο έρωτας". Τέλος, εδώ ο ύπνος υποδηλώνει και την ερωτική πράξη αλλά και τον επικείμενο "θάνατο" της σχέσης. Ή μήπως υπονοείται επιπλέον μια μορφή αυτοϊκανοποίησης; Αν σκεφτεί κανείς πως είναι ιδιωτική παραγγελία και μάλιστα από ανθρώπους υψηλού επιπέδου και ελευθερίων τρόπων ζωής, η υπόθεση είναι πολύ εύστοχη. (Επειδή με ρωτήσατε πολλοί αλλά όχι πολλές)!
( από το βιβλίο μου Μια Ιστορία της Ζωγραφικής, Από το Βυζάντιο στην Αναγέννηση και από τους ιμπρεσιονιστές στον Πικάσο, εκδ.
Καστανιώτη σελ. 199 )
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου