Φανατισμοί και Φαντάσματα

(Και ολίγα περί παιδείας*)

Έλεος πια με την κομματική κακεντρέχεια. Ένθεν κακείθεν. Δεν είμαι ούτε Σύριζα, ούτε Ν.Δ, ούτε Κινάλ, ούτε μπαρουφοπαδός. Πειράζει; Μπορώ να κάνω πλάκα ή να θλίβομαι όποτε γουστάρω; Αμάν πια με τις κομματικές παρωπίδες σας. Είστε τόσο πολύ ικανοποιημένοι από τα κόμματα σας, μικρά και μεγάλα, ώστε δεν σηκώνετε μύγα στο σπαθί σας; Τόσο πολύ σάς καλύπτουν τα φαντάσματα του πολιτικού μας θιάσου; Οι συριζαίοι καμαρώνουν γιατί τους χωρίζουν μόλις δέκα (!) μονάδες από την ΝΔ ενώ οι νεοδημοκράτες χαίρονται γιατί, μόλις σε δύο μήνες, "έπεσαν" κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες από την προηγούμενη δημοσκόπηση. 

Και κάτι τελευταίο: Τον Κυριάκο τον έφερε ο Αλέξης όπως τον Αλέξη τον έφερε ο Αντωνάκης. Ο δε Κυριάκος πάντως κατάφερε να ξανακάνει την ΝΔ από δεξιά κέντρο. Την οποία ΝΔ είχε καταντήσει ο Αντωνάκης ακροδεξιά. Εξ ου και το χαμηλό 29% που είχε φέρει. Το δε 31,6 του Αλέξη, στην πρώτη φορά αριστερά, δεν ήταν μόνο δικό του, ούτε των τυχοδιωκτών του ΠΑΣΟΚ. Είναι και όλων όσοι ήθελαν να στηρίξουν μιαν αριστερή προοπτική (ανα)γνωρίζοντας πολύ καλά τα μειονεκτήματα του ΣΥΡΙΖΑ. Στο κάτω κάτω ένα από τα βασικά λάθη των περί τον Αλέξη, είναι ότι απομάκρυναν τους συμπορευόμενους διανοούμενους και καλλιτέχνες και εναγκαλίστηκαν τους επαγγελματίες συνδικαλιστές και δημοσιογράφους. Από κόμπλεξ και κυνισμό. Παρ'ότι ανέκαθεν η αριστερά διεκδικούσε και την αισθητική διάσταση του πολιτικού. Χωρίς θεωρία πολιτική και μάλιστα ριζοσπαστική δεν παράγεται. Η σήμερα η αριστερά είναι απογυμνωμένη θεωρητικά. Ουφ, τα είπα και ξαλάφρωσα. Ας μιλήσουμε τώρα και λίγο για τέχνη! 

* Επειδή αληθινή παιδεία, δηλαδή μαθητεία, γνώση, ταλέντο, είναι η κατασκευή αυτού του καμπαναριού - κεντήματος σε μάρμαρο στο οποίο συμποσούνται  τόσο ατομικές όσο και συλλογικές δεξιότητες και εμπειρία (Καθολικός ναός Παναγίας Κιουράς, Καρδιανή Τήνου).

 

  ΥΓ. 1 Το εκπαιδευτικό σύστημα νοσεί βαριά και τα κόμματα περί αλλά τυρβάζουν αδυνατώντας να υπηρετήσουν μιαν αληθινά εθνική πολιτική... Επιμένω: Το πρόβλημα στην παιδεία είναι τεράστιο. Και δύσκολα συγκαλύπτεται. Παράγουμε συστηματικά ημιμαθείς ή αγράμματους χωρίς σφαιρική γνώση και μέθοδο σκέψης. Με τρομαχτικά κενά που εκ των πραγμάτων το πανεπιστήμιο αδυνατεί να καλύψει. Οι φοιτητές μου έχουν κάθε χρόνο και δραματικά χαμηλότερο επίπεδο, συνέπεια της ανύπαρκτης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και του "εξειδικευμένου" παπαγαλίστικου "θεσμού" που λέγεται φροντιστήριο. Ούτε κι εδώ μπόρεσε να καινοτομήσει η κυβερνώσα αριστερά παρά την παρουσία ακαδημαϊκών δασκάλων τύπου Λιάκου στις τάξεις της... Ή, Γαβρόγλου που έκανε τα ΤΕΙ εν μια νυκτί ΑΕΙ. Για να έρθει μετά η νεοδεξιά Κεραμέως να κάνει με τη σειρά της ΑΕΙ τα ιδιωτικά κολέγια. Νυν και αεί!

Από την άλλη, τα πτυχία εδώ και χρόνια έχουν ελάχιστη ή καμία αξία αφού δεν απορροφώνται από την αγορά εργασίας και αφού δεν διαθέτουν, στην πλειοψηφία τους, κανένα, επαγγελματικό αντίκρισμα. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια την οποία όλοι οι εμπλεκόμενοι αποκρύπτουν υποκριτικά. Πρόκειται για ένα σιωπηρό, "διπλωματικό" άλλοθι ανεργίας. Εξ ου και η νέα φάμπρικα των μεταπτυχιακών που κοστίζουν πολύ, πάρα την ... δωρεάν παιδεία μας, και που αξίζουν πολύ λίγο κατά την προσωπική μου εμπειρία. Για να μη μιλήσω για τα διδακτορικά τα οποία είναι δύο στα τρία άχρηστα και προϊόντα "ακαδημαϊκής" σκοπιμότητας. Μονόφθαλμοι καθοδηγούν τυφλούς σε έρευνες που έχουν πραγματοποιήσει άλλοι προ πολλού, πολύ πιο καλά... 

Αν δεν γίνει, λοιπόν, ριζική μεταβολή μέσων και σκοπών, ριζικός επανασχεδιασμός αναγκών και προτεραιοτήτων η παιδεία στην Ελλάδα είναι, δυστυχώς, χαμένη υπόθεση. 

Και κάτι τελευταίο: Στον τόπο μας αξία αποτελεί μόνο ο φοιτητής. Ο πτυχιούχος είναι ανύπαρκτος, περίπου ανεπιθύμητος. Βάρος και στην πολιτεία που δεν έχει τι να τον κάνει  και στην οικογένεια του που πια έχει κουραστεί να τον συντηρεί. Γι'αυτό και η φοιτητική ζωή παρατείνεται τόσο παράλογα. Επειδή συμφέρει πολλαπλώς. Γιατί μετά ακολουθεί το απόλυτο κενό. Κορεσμένα επαγγέλματα, αχρείαστες ειδικότητες, επιστήμονες χωρίς επιστημονικό αντικείμενο και κυρίως χωρίς δουλειά. Εξ ου και η μη ζήτηση σχολών που κάποτε θεωρούντο προνομιούχες. Παράδειγμα η αρχιτεκτονική Ξάνθης. Προσωπικά όταν τελείωσα το ιστορικό αρχαιολογικό της Αθήνας, το 1977, μπορούσα να διοριστώ αμέσως (!) καθηγητής στη μέση εκπαίδευση, να μπω στην αρχαιολογική υπηρεσία (με εξετάσεις), να δουλέψω σε φροντιστήρια ή σε ιδιαίτερα με ηγεμονικές, τότε, αμοιβές, να προσληφθώ στην Εθνική Πινακοθήκη όπερ και εγένετο. Σήμερα με το αντίστοιχο πτυχίο, δεν μπορείς ούτε να μοιράζεις πίτσες αφού χρειάζεται και άδεια για μηχανάκι. Βλέπετε, η τελευταία είναι πιο χρήσιμη.

ΥΓ. 2 Η πραγματικότητα είναι εδώ, είναι αμείλικτη αλλά τα ΑΕΙ και οι ιθύνοντες των βρίσκονται αλλού. Το έχουμε ξαναπεί: 

Τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι φτιαγμένα για τους διδάσκοντες. Όχι για τους διδασκόμενους. Επειδή δεν τραβάει άλλο η εξίσωση "επιτυχία σε ανώτατη σχολή με μέσο όρο 5". Δεν κατανοώ γιατί στο λύκειο κόβεσαι με 9 αλλά στο πανεπιστήμιο εισάγεσαι. Η αριστερά πολέμησε λυσσαλέα κάθε ακαδημαϊκή αλλαγή την οποία, έστω άτσαλα, προωθεί η κυβέρνηση. Όπως ας πούμε τα πρότυπα σχολεία ή την κατάργηση της παγκόσμιας πατέντας "μεταφορά μεταφερομένου" μαθήματος (sic)! Και η κυβέρνηση συρρίκνωσε το πρόγραμμα της στην δημιουργία πανεπιστημιακής αστυνομίας. (Η πλέον ανεφάρμοστη όλων. Η οποία ψηφίστηκε για την εκτόνωση του κομματικού ακροατηρίου). Από την άλλη, όσο μεγαλύτερη αυτοτέλεια έχουν τα ΑΕΙ, τόσο καλύτερα. Να επιλέγουν μόνα τους τον αριθμό των εισαγόμενων, τη βάση εισαγωγής, το πρόγραμμα σπουδών. Η πολιτεία πάλι οφείλει να εξορθολογίσει ένα σύστημα που ήδη κατέρρευσε επιμένοντας στην κινητικότητα ανάμεσα σε σχολές, μαθήματα, επιστημονικές επιλογές και πτυχία. Επίσης δαπανώντας πολλά περισσότερα από όσα δαπανά έως τώρα. Το πανεπιστήμιο του αύριο οφείλει να έχει ελευθερία, αξιοκρατία, πειθαρχία πιστεύοντας στο μέλλον κι όχι αναπαλαιώνοντας το παρελθόν.

Φωτογραφία 1: Ανεβάζω εδώ τον γνωστό καπετάνιο συμβολικά. Για να πω ότι τα επαγγέλματα της θάλασσας είναι σήμερα απαξιωμένα παρά την διεθνή πρωτιά μας στην εμπορική ναυτιλία και την ανάλογη μας παράδοση. Οι μαμάδες προτιμούν τους βλαστούς τους πόρτα σε νυχτερινά κέντρα ή μπράβους σε μπιτσόμπαρα κι όχι ναυτικούς, μακριά τους. Αλλά και για να θυμίσω ότι η σχολή ναυπηγών ήταν κάποτε η πρώτη των πρώτων ενώ σήμερα ούτε ναυπηγεία διαθέτουμε, ούτε τους ναυπηγούς που εξακολουθούμε να εισάγουμε, μπορούμε να αξιοποιήσουμε. Τι τεράστια ντροπή, τι τεράστια αποτυχία για μια κοινωνία κατ' εξοχήν θαλασσινή. Ιδιαίτερα σήμερα, εποχή κρίσης οικονομικής αλλά και αυξανόμενης έντασης με την Τουρκία, δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε την μεγαλύτερη ναυπηγοεπισκευαστική δεξαμενή της Μεσογείου, τον Σκαραμαγκά, για να κατασκευαστεί έστω μια πυραυλάκατος του Π.Ν ή να συντηρηθεί ένα από τα χιλιάδες εμπορικά μας πλοία. Κάποιο απ' τα πλοία της γραμμής που διασχίζουν καθημερινά Αιγαίο, Κρητικό και Ιόνιο πέλαγος. Ποιός φταίει για αυτή την παρακμή; Απαντήστε με ειλικρίνεια εσείς.

Φωτογραφία 2: Το καμπαναριό του Αγίου Αθανασίου στην Καρύταινα Αρκαδίας φτιάχτηκε από Τήνιους τεχνίτες στα τέλη του 19ου αι. Εμπειρικός νεοκλασικισμός στηριγμένος σε εντόπια υλικά. Όταν η γνώση είναι προϊόν εξαγώγιμο!

Φωτογραφία 3 (πιο πάνω) : Στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ εδώ και δύο χρόνια, αθόρυβα, έχει αναληφθεί από τον νέο κοσμήτορα κ. Αχιλλέα Χαλδεάκη, μια προσπάθεια εξωραϊσμού των εσωτερικών και των εξωτερικών χώρων του κτιρίου. Με τοιχογραφίες, γλυπτική, ζωγραφική. Έτσι ώστε επιστρέφοντας οι φοιτητές από την δοκιμασία της πανδημίας να βρεθούν σ' ένα αναβαθμισμένο αισθητικά περιβάλλον. Που να μην έχει σχέση με τη συνήθη εγκατάλειψη ή μιζέρια των ΑΕΙ (για να μην γκρινιάζουμε μόνο). Ιδού το τελευταίο απόκτημα μας στο οποίο θα επανέλθω. Προσωπικά είμαι περήφανος για το αποτέλεσμα.