Θεόδωρος Παπαγιάννης

Ιστορία - Διαχρονία

Ο Θεόδωρος Παπαγιάννης, ομότιμος καθηγητής της ΑΣΚΤ, είναι ένας γλύπτης που εδώ και μισόν αιώνα υπηρετεί τη μεγάλη παράδοση της Ελληνικής γλυπτικής συνδυάζοντας στο έργο του τόσο τον λαϊκό πολιτισμό και την διακοσμητική δεξιοτεχνία της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Ηπείρου όσο και τον πριμιτιβιστικό μοντερνισμό των αρχών του περασμένου αιώνα. Ασυμβίβαστα ανθρωποκεντρικός εμμένει στους ιερατικούς, ξοανικούς τύπους που διδάχτηκε από τους μεγάλους δασκάλους του εικοστού αιώνα δηλαδή από τον Αρσιπένκο, τον Μπρανκούζι, τον Ζάντκιν, τον Τζιακομέτι αλλά και τον ίδιο του Πικάσο που ήταν, συν όλα τα άλλα, κορυφαίος γλύπτης. Μερικά χαρακτηριστικά της ποιητικής του: Αρχαϊκότητα, θεατρική αίσθηση, χειρονακτική εμμονή, μνημειώδες που όμως σέβεται τη λεπτομέρεια, άμεση σχέση με τα υλικά είτε αυτά είναι πέτρα, είτε πηλός, είτε μπρούντζος, είτε μάρμαρο, γνώση, τέλος, του απόλυτου δράματος που εκπροσωπεί η ύλη. Η πλαστική του σοφία προέρχεται από την εμπειρική γνώση και την παρατήρηση και είναι περισσότερο συναισθηματική και λιγότερο εγκεφαλική. Εκτός της μεγάλης, ευρωπαϊκής παράδοσης ισότιμες αναφορές του ήταν και είναι ο Γιαννούλης Χαλεπάς, ο Γεράσιμος Σκλάβος, ο Χρήστος Καπράλος και βέβαια ο δάσκαλος του Γιάννης Παππάς.

Σε αυτόν τον τελευταίο, τον Γιάννη Παππά (1913 - 2005) αφιερώνει ο Παπαγιάννης την έκθεση που του οργανώνει, αυτό τον καιρό, η Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών στο πρότυπο μουσείο αρχαιολογίας και ιστορίας της τέχνης που διαθέτει στο κεντρικό της κτίριο της Πανεπιστημιούπολης Ζωγράφου. Τίτλος της συγκεκριμένης έκθεσης - παρέμβασης (ανάμεσα στις προθήκες και τα μόνιμα εκθέματα του πανεπιστημιακού μουσείου) είναι συμβολικά "Ιστορία - Διαχρονία". Κυρίως γιατί επιδιώκονται η τόσο διαφωτιστική επικοινωνία αλλά κι ο διάλογος ανάμεσα στις διαφορετικές, πολιτιστικές περιόδους όσο κι η αναντίρρητη συνέχεια που υπάρχει στην τέχνη. (Αυτό δηλαδή που λείπει δραματικά από την κοινωνία ευρύτερα: επικοινωνία και διάλογος). Εν προκειμένω ένας διάλογος - όχι πάντα εύκολος ή αυτονόητος - των προϊστορικών, κλασικών και βυζαντινών εκθεμάτων του μουσείου με τις τερακότες, τα πήλινα φιγουρίνια, τα λαξευμένα μάρμαρα, τις μακέτες μνημείων και τις ορείχαλκινες φιγούρες του καλλιτέχνη. Ελπίζουμε ότι φοιτητές μας αλλά και το ευρύτερο κοινό να απολαύσουν αυτή την προσπάθεια που αποδεικνύει τις μεγάλες δυνατότητες του πανεπιστημίου μας αλλά και τη βούληση να συνδυαστούν η επιστήμη με την αισθητική και η τέχνη με την ακαδημαϊκή ζωή.

Ευχαριστώ θερμά για την συνεργασία και την

 φιλοξενία τον διευθυντή του μουσείου, καθηγητή του τμήματος αρχαιολογίας και ιστορίας της τέχνης, Πλάτωνα Πετρίδη, την συνάδελφο Αλεξάνδρα Σφυρόερα αλλά και όλους τους συνεργάτες τους για την αμέριστη βοήθεια. Τέλος τον κοσμήτορα της σχολής μας Αχιλλέα Χαλδαιάκη για τον ακαταπόνητο ενθουσιασμό και την δημιουργική φιλία του. Τέλος, ας σημειωθεί ότι με την έκθεση "Θόδωρος Παπαγιάννης, Ιστορία - Διαχρονία" η Φιλοσοφική Σχολή συμμετέχει με το δικό της, δημιουργικό τρόπο στους εορτασμούς για την επέτειο του 1821. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν ειδικές ξεναγήσεις για φοιτητές και κοινό, βιντεοπροβολές και θα παρουσιαστεί το βιβλίο "Θεόδωρος Παπαγιάννης, Μύθοι και Σύμβολα" που κυκλοφόρησε πρόσφατα.

Φωτογραφίες: Κάτω από το κεντρικό αίθριο του μουσείου έχουν στηθεί τρεις μακέτες ανδριάντων με ήρωες του '21 ενώ στο κέντρο συμβολικά έχει τοποθετηθεί το μποτζέτο του Γιάννη Παππά για να καταδειχθεί η οφειλή του καθενός μας στην παιδεία και τη διδαχή. Στο βάθος έχει τοποθετηθεί μια εκδοχή της "Εξόδου" που ήδη έχει παρουσιαστεί στην Θεσσαλονίκη και τα Γιάννενα, ανάμεσα σε αντίγραφα από το Πρωτάτο που φιλοτέχνησαν ο Σπύρος Παπανικολάου, ο Κωνσταντίνος Γεωργακόπουλος, ο Ράλλης Κοψίδης κ.λπ. Στην τελευταία φωτογραφία, πίσω από τον γλύπτη που ποζάρει πλάι την μακέτα με τον δάσκαλο του, διακρίνονται προθήκες με όστρακα και πήλινα αντικείμενα της αρχαιότητας όπου έχουν τοποθετηθεί οι τερακότες του δημιουργού. Κάθε, μα κάθε πτυχή πολιτισμού στηρίζεται στην παιδεία και μόνο σ' αυτή.

Πληροφορίες: Η συνέντευξη τύπου και πρώτη ξενάγηση θα δοθεί στο χώρο του μουσείου την Τρίτη 18 Ιανουαρίου, στη μία το μεσημέρι ενώ τα επίσημα εγκαίνια με ελεύθερη την παρουσία του κοινού και ξενάγηση από τους επιμελητές της έκθεσης θα τελεστούν την Δευτέρα 24 τρέχοντος μηνός στις έξι το απόγευμα.