Όχι Επίδαυρος, Μαξίμου!

(Στον ζωγράφο Μάνθο Γαΐτη που το ζήτησε)

Μετά από τόσες μέτριες ή κακές παραστάσεις στην Επίδαυρο, το φετινό, θεατρικό καλοκαίρι, βαδίζοντας προς το τέλος του, μάς επιφύλασσε μιαν εξαιρετική, παραστασιακή εμπειρία. Ένα μοναδικό αισθητικό βίωμα που όμως ΔΕΝ προήλθε από τον αργολικό κάμπο. Ούτε και είχε σχέση με το φεστιβάλ Αθηνών. Κι έχει μεγάλη σημασία αυτό. Εκεί που οι επαγγελματίες και οι σταρ και οι επώνυμοι του χώρου απέτυχαν, ήρθαν οι σεμνοί και άγνωστοι ερασιτέχνες και πραγματικά κέρδισαν τις εντυπώσεις. Αναφέρομαι, όπως όλοι θα καταλάβατε, στην εξαιρετική παράσταση πού βιώσαμε οι αληθινά θεατρόφιλοι χτες και προερχόταν - Ποιός να το έλεγε; - από το... Μαξίμου. Δέος και έκστασις! Θαύμα ιδέσθαι!

 Επειδή ειλικρινά το λιτό όσο και εμπνευσμένο διάγγελμα του πρωθυπουργού - Δεν λες πολλά όταν δεν πρέπει να πεις τίποτα, η ουσία της δραματικής πράξης - είχε όλα τα στοιχεία ενός πολύ καλού θεάτρου. Είχε, άποψη, είχε σκηνοθεσία, είχε υποκριτική, είχε κείμενο, είχε σωστούς φωτισμούς και λιτό αλλά υποβλητικό σκηνικό, τα είχε όλα! Και παρότι επρόκειτο ουσιαστικά για έναν μονόλογο, το όλο δρώμενο, αν και ολιγόλεπτο, δονούνταν από απίστευτη εσωτερική ένταση. Σπάνια μία τόσο μεστή, σκηνική δράση μπορεί συγχρόνως να καλύπτει απόλυτα τον ορισμό του minimal. Σύγχρονο θέατρο με τα όλα του.

Αληθινά ευρηματικός ο άγνωστος μου σκηνοθέτης. Να είναι η ίδια η κ. Κατερίνα Ευαγγελάτου, διευθύντρια κατ' ανάθεση των φεστιβάλ Αθηνών - Επιδαύρου και εκλεκτή της κυρίας Μενδώνη; (Άσχετο: Όποτε αναφέρω το όνομα "Μενδώνη"  το μυαλό μου πηγαίνει αυτόματα στο τραγούδι του Στράτου Διονυσίου "Δεν τελειώνει, δεν τελειώνει, δεν τελειώνει. Είναι φλόγα που ανάβει και φουντώνει..." Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός)!

Να είναι άλλος, γνωστός σκηνοθέτης και ηθοποιός, φίλος του πρωθυπουργού, που για λόγους σεμνότητας ή επειδή έχει ακόμα κάποια ζητήματα με τη δικαιοσύνη, δεν θέλει να γίνει γνωστό το όνομά του; Ό,τι και να συμβαίνει το αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικό. Όμως, οφείλω εδώ να πω ότι ο σκηνοθέτης της παράστασης είχε ένα εξαιρετικό, έμψυχο υλικό να διαχειριστεί. Ο πρωθυπουργός σε αυτή του την ερμηνεία υπήρξε ειλικρινά απαράμιλλος. Μου θύμισε τον Δημήτρη Χορν στον "Ερρίκο 4ο" αλλά και τον Αλέξη Μινωτή στην άλλη, μυθική παράσταση "Ιωάννης Γαβριήλ Μπόρκμαν". Παλιό, κλασικό, ελληνικό θέατρο χωρίς μεταμοντερνίστικες εξυπνάδες ή ερμηνευτικούς ακκισμούς αλλά σφραγισμένο από την διαχρονική αξία του κλασικού.

 Ο πρωθυπουργός εκφώνησε το ΛΙΤΌ, συμβολικό κείμενο του ισορροπώντας ανάμεσα στην δίκαιη οργή ενός ανθρώπου που τον κατηγορούν άδικα αλλά και στην αξιοπρεπή σιγουριά εκείνου που ξέρει βαθιά πόσο αθώος είναι. Απλά συγκλονιστικός. Αν όμως η υψηλή ηθοποιία του κ. Μητσοτάκη - Μην ξεχνάμε: ηθοποιός σημαίνει= ποιώ ήθος- σίγουρα θα μας μείνει αλησμόνητη, ο κειμενογράφος του εν λόγω μονόπρακτου είναι ασφαλώς όλα τα λεφτά. Κυρίως επειδή κατάφερε να κινηθεί "σχεδόν ανεπαισθήτως" όπως θα έλεγε και ο Καβάφης, ανάμεσα στον βαθύ συναισθηματισμό των μονολόγων του Τσέχωφ αλλά και σ' ένα γενναία πολιτικό θέατρο σαν αυτό που έκανε ο Μπρεχτ. Δεν μπορώ να γνωρίζω ποιος είναι ο άγνωστος λογογράφος του Μαξίμου , ο μεγάλος, δραματικός συγγραφέας που συνέταξε ένα τέτοιο κείμενο. Όμως γνωρίζω και αναγνωρίζω, από την αναγνωστική και διδακτική μου εμπειρία, από τη σχέση μου με το τμήμα θεατρικών σπουδών του ΕΚΠΑ, πως πρόκειται για ένα μεγάλο ταλέντο. Ένα ταλέντο που μας έλειπε δραματικά καθώς το νέο ελληνικό θέατρο στερείται πλέον των κορυφαίων του. Δηλαδή του Καμπανέλλη, του Ζιώγα, του Μουρσελά, του Μάτεσι, του Σκούρτη. Στερείται τέλος ενός σουρεαλιστικού όσο και αναρχικού χιούμορ που να λοιδορεί όλα τα στερεότυπα όπως εκείνο του αείμνηστου φίλου μου Μποστ. Δεν θέλω να πω περισσότερα καθώς ακόμα βρίσκομαι υπό το καθεστώς βαθιάς συγκίνησης. Υπό το καθεστώς εκείνης της μυητικής, αισθητικής εμπειρίας που περιγράφουν αναλυτικά ο Αντόρνο και ο Μαρκούζε. Άμποτε αυτή η παράσταση να σημάνει την αληθινή αναγέννηση του δράματος, αρχαίου και νέου, στον τόπο μας. Γιατί, κακά τα ψέματα, ο σωστός Έλληνας, ο πρόστυχος, ο πολιτικοποιημένος, χωρίς θέατρο δεν ζει! Έλλην θα πει, κατά βάθος, Ζεν και θέατρο! 

Φωτογραφία: Ο ζωγράφος Σάββας Πουρσανίδης κι οι θεατρικότατοι "Μουσικοί" του όπως εκτίθενται στην Αποθήκη της Νικήτης, στη Χαλκιδική. Όλη η ενότητα ονομάζεται συμβολικά Theatrum Mundi. Είπαμε: Όλη η Ελλάδα... θέατρο.