Εγκλεισμοί

Μπορεί το inferno να αισθητικοποιηθεί;

Από χθες το βράδυ που είδα την πολυδιάστατη έκθεση "Εγκλεισμοί" την οποία οργάνωσε ο φίλος, και υποψήφιος διδάκτορας μου στο τμήμα θεατρικών σπουδών του ΕΚΠΑ, Δημήτρης Τρίκας στο Δρομοκαΐτειο, δεν μπορώ να ησυχάσω. Τόσο ώστε θα πάω και αύριο το απόγευμα στην Ιερά Οδό με την κόρη μου. 

Θέλω επίσης να πω ότι έφτασα εκεί αρκετά προκατειλημμένος γιατί με ενοχλεί όλη αυτή η μόδα των εκθέσεων σε χώρους που από μόνοι τους αποτελούν το πιο ζοφερό και συγχρόνως ουσιαστικό θέαμα. Και που δεν χρειάζονται περαιτέρω "επεξεργασία". Όπως επίσης μ' ενοχλεί η ανακύκλωση των ίδιων και των ίδιων ονομάτων του μίζερου μοντερνισμού μας αλλά και ο, δεδομένος, ναρκισσισμός των καλλιτεχνών που αγωνιούν για να δουν το όνομα τους οπουδήποτε και σε οιεσδήποτε συνθήκες. Που κουβαλούν το αναγνωρίσιμο και δεδομένο τους έργο στην οποιαδήποτε εκθεσιακή συνθήκη. Σκέφτομαι, τέλος, πως δεν υπάρχει καλλιτέχνης πού να μην ενεργοποιείται μέσα σ' ένα τόσο δυστοπικό χώρο.

Ακόμη, λοιπόν, προσπαθώ να αντιληφθώ αν αυτό που με ταρακούνησε χτες, ήταν η επίσκεψη σ' ένα υπαρκτό inferno, ακριβώς δίπλα στην μικροαστική μας ευτυχία, σ' ένα κολαστήριο ψυχών, ή αν κάποια από τα πάμπολλα έργα, τα εγκιβωτισμένα, τα σφηνωμένα κατά κυριολεξία, μέσα στα δωμάτια - φυλακές, στους ξεφλουδισμένους, κίτρινους τοίχους των κολαστηρίων, μού αισθητικοποίησαν αυτό το πνιγηρό αίσθημα, αυτή την ελεγεία της απελπισίας.

 Έπαιξε ρόλο άραγε η σκηνοθεσία του, εξαιρετικού, επιμελητή ή μήπως ήταν η, προδιαγεγραμμένη, βούληση των καλλιτεχνών να οικειοποιηθούν την απόκλιση και την τρέλα ως έναν υποστατικό χαρακτηριστικό της ίδιας τους της φύσης όπως τους δίδαξαν οι μεγάλοι καλλιτέχνες από τον Ποντόρμο και τον Ζερικώ ως τον Βαν Γκογκ και τον Αντονέν Αρτώ; Ειλικρινά δεν ξέρω και δεν θα ήθελα έτσι εύκολα να μάθω.

 Έφυγα νωρίς για να κρατήσω ακέραια την αίσθηση των πραγμάτων. Στην έξοδο είδα το καλύτερο ίσως έργο της έκθεσης, την πινακίδα που απαγορεύει το επισκεπτήριο! 

Λίγο μετά κι ενώ κατηφόριζα την Ιερά Οδό, από τα ζοφερά, τα υποφωτισμένα κιγκλιδώματα του νοσοκομείου με φώναξε μία ανθρώπινη σκιά ζητώντας μου δύο ευρώ. Ήταν ο Γεώργιος Βιζυηνός ή ο Μιχαήλ Οικονόμου που με εκλιπαρούσε από το σκοτάδι;

ΥΓ. Μοιραία θα επανέλθω στην έκθεση με περισσότερες εικόνες. Προς το παρόν ανεβάζω ενδεικτικά μόνο στην φωτογραφία του Νίκου Παναγιωτόπουλου από την Λέρο του '80 υπενθυμίζοντας την ανάλογη δουλειά του Γιώργου Δεπόλα. Και βέβαια το συνταρακτικό έργο του καθηγητή Γιώργου Κατσάγγελου από το ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης.