Ονομάτων Περίσκεψις

Κείμενο που δημοσιεύθηκε στις 2/3/2012. Ευχαριστούμε που μας το θύμισε σήμερα ο Σταμάτης Κραουνάκης στο ΒΗΜΑ FM.

Χάρρυ Κλυνν, 9 Οι δυο όψεις του ιδίου νομίσματος

Δεσποινίς,
 μου χαρίζετε το ονοματάκι σας;

Υπήρχε μια βουκολική, προνεωτερική εποχή που κυκλοφορούσαν ονόματα όπως Γιάννος, Μήτρος, Πάνος, Νάσος, Κίτσος, Φρόσω, Ποτούλα, Δέσπω, Νικόλας, Μπάμπης, Βάγγος και Στράτος. Αργότερα, την περίοδο του ΄50 με την προϊούσα αστικοποίηση συμφύρονται δημοκρατικά τα λαϊκά ονόματα Στέλιος ή Αργύρης με τα «μοντέρνα» και σικ Άκης, Μάκης Σάκης, Τάκης, Λάκης, Τώνης ή Βούλης. Ήγουν τα παντοδύναμα υποκοριστικά των μικροαστών με τα οποία – νόμιζαν – ότι ξεκολλούσαν από την παραδοσιακά ενδημούσα μιζέρια τους και ότι μεταμορφώνονταν σε «προηγμένους». Η λαϊκή τάξη, πάλι, σταθερά υποστήριξε τα Γιώργος και Θανάσης και Παντελής και Σωτήρης και Παναγιώτης και Κώστας – Κωσταντής και Αλέκος και Βασίλης. Ενώ η επαρχία πλειοδοτούσε διαφοροποιούμενη στα Νικολός, Δημητρός, Μιχαλιός, Κίτσος, Μήτσος και τα συναφή. Αθάνατη Βλαχομπογδανία! Στο ΄60, τη χαρισάμενη εποχή που έληξε άδοξα και υπήρξε η χαμένη κιβωτός μιας Ελλάδας – Ατλαντίδας, επιχωριάζουν τα ποικίλα, ερωτογενή υποκοριστικά του τύπου Σούλα, Τούλα, Βούλα, Ρούλα κλπ. Το “-ούλα”, δημοφιλέστατο, ταίριαζε με όλα ή μάλλον με …ούλα. Όπως λέμε κορίτσι χυμώδες αφρώδες, αφροδισιακό και με τα ούλα του.

Επίσης τότε εμφανίστηκαν τα Φανή, Βάσω, Μπέμπα (sic), Δώρα (σταδιακά μεταμορφούμενο σε Ντόρα) ως άρνηση του βαρετού, πλην κυρίαρχου ονοματολογικού ακαδημαϊσμού. Νέες ιδέες! Είναι η εποχή που οι Νεοέλληνες ανακαλύπτουν τα τζιν, τα καρώ πουκάμισα τις τσίχλες, την Μαίρυλιν και τον Τζέιμς Ντην. Άρα τα αμερικανοποίητα ελληνογενή παίζουν στο φουλ. Φαίη (από το Φωτεινή) Τζίμης, Τζένη, Νάνσυ (Αθανασία) Πέγκυ – η πάλαι ποτέ Ποτούλα- Τζόνης κλπ. Παράλληλα οι Αναστασίες μεταμορφώνονται ακαριαία και μαζικά σε Νατάσες – Πόλεμος και Ειρήνη – οι Βασιλικές γίνονται Βανέσες, οι Βαρβάρες Βέρες, οι Τασίες, οι Μαρίες σταδιακά εκλείπουν ενώ θάλλουν η Μαίρη, η Καίτη – εκ του πάλαι ποτέ δημοφιλέστατου Κατίνα – η Νταίζη, η Σίσυ, η Ζώζη – εκ του Ζωή ή Γεωργία –η Σία– από το Διονυσία ή το Αθανασία – η Λίλη, η Κική – Ευαγγελίες αμφότερες – και για κάποιες εξαντρίκ περιπτώσεις τα Σωσώ, Σμαρώ, Άρης, Τέλης, Νάσος (εξευγενισμένο), Βάσος, Νίκος Ντίνος, Κωστής, Μάνος –τρε σικ- Χάρης κλπ. Ο Μοντερνισμός πάει παντού μαζί με τη φορμάικα ή το μωσαϊκό. Το ΄70 δεν το συζητώ. Να πάει από κει που ΄ρθε. Να το αναλύσουν οι κοινωνιολόγοι του Παντείου – μπερμπαντείου πανεπιστημίου και οι στοχαστές – οδοντίατροι της γενιάς του Πολυτεχνείου. Για το ΄80 όμως έχω να πω πολλά. Στα ΄80 αρχίζει η μεγαλειώδης στροφή των νεοελλήνων προς τις αρχαίες τους κοιτίδες. Νεοκλασικισμός στη διαπασών. Κοίτα να δεις! Τώρα πλέον οι Μπάμπηδες και οι Μαιρούλες γεννούν Δάφνες και Δανάες και Θάλειες ενώ παράλληλα θάλλουν τα ευγενή, αρχαιοπρεπή ονόματα όπως Ερατώ, Λήδα, Λυδία, Άρτεμις, Ιάσων, Νεφέλη -πολύ το σύγνεφο αδέλφια- Ορέστης -από το Βόλο κατά κανόνα-, Κίμων, Ιόλη, Ρωξάνη, - Μετζικώφ, λεξιλάγνε!- και βέβαια Αλέξανδρος σε εξοντωτικές δόσεις και Κωνσταντίνος – χιλιάδες φορές – και Πάτροκλος (sic). Πάνω στη σύγχυση ξυπνά το Βυζάντιο και ζητεί κι αυτό τα δικαιώματά του: Νικηφόρος, Ρωμανός, Αλέξιος, Μιχαήλ πλάι σε Θεοδώρες, Αναστασίες – οι …αποκαταστημένες Νατάσες- και βέβαια πλάι στην αυτάδελφη Θεοφανώ. Ήγουν ο Τερζάκης σαν Beckett.

Σήμερα πάλι διανύουμε μια κρίσιμη, μεταμοντέρνα μεσοπερίοδο οπότε ευνοούνται οι συγχωνεύσεις, οι συγκρητισμοί και γενικά ο μέσος όρος. Το κυρίαρχο ύφος της εποχής απαιτεί τη συνύπαρξη των αντιθέτων σε ένα χαριτωμένο mélange. Νέα Ήθη. Ως εκ τούτου κυκλοφορούν ονόματα- υβρίδια κυρίων και υποκοριστικών ή ονόματα - συγχωνεύσεις δύο λχ γιαγιάδων που θέλουν καλά και σώνει να συνυπάρξουν στο βαφτιστικό της αυτιστικής, εκ των πραγμάτων, εγγονούλας τους. Τέτοια οικογενειακά δράματα γέννησαν ονόματα – τέρατα όπως Ευτυχιάννα, Ελενίκη, Γιωργιάννα, (Νταλάρα), Μαριδώρα, Ελεάννα, Μαριλίλη, Ανναρέα (από το Παναγιωταρέα ίσως;) Αναλίζα (από το κορνίζα, εφόσον το Κοντολίζα είναι ξενόφερτο), Γιωργανδρέας, Σπυραβάγγελος, Μαριβέρα (sic) προφανώς από δυο πολύ επίμονες και επιθετικές γιαγιάδες, Μαρικαίτη, Μαρισόφη, Αννακαίτη, ανά – κατά – δια – μετά, άνω – κάτω, μάρε γιε μου κανακάρη και ούτω καθεξής. Το παν πάντως είναι να υπάρχει δημιουργική φαντασία και παπάς πρόθυμος κι όχι τζαναμπέτης τυπολάτρης ώστε να πραγματοποιήσει βάπτιση έστω κι αν το μωρό λέγεται …Μαιρηλέων!

ΥΓ Δεν το συζητώ, δικαιωματικά το υιοθετημένο μωρό δύο γκέι πρέπει να λέγεται Σεργκέι.!