Ένας Αριστοφάνης από το Μανχάταν

I...Loop de loop, Στηβ Γιαννάκος 

Αιρετικό χιούμορ και ανατροπές 

Μετά την στοχαστική ζωγραφικά και ανεπίληπτη τεχνικά έκθεση του νεότερου Δημήτρη Αναστασίου η γκαλερί Citronne - η οποία πλέον συγκαταλέγεται στις κορυφαίες της χώρας - επιστρέφει με μίαν αιρετική αναδρομή στο έργο ενός μεγάλου της Ελληνικής διασποράς. Του 85χρονου, νεοϋρκέζου Στηβ Γιαννάκος από τα Χανιά, αδελφού του Κρις (1934). Συνυφαίνοντας παλαιότερα και σύγχρονα κομμάτια η γκαλερίστα και ιστορικός τέχνης Τατιάνα Σπινάρη σκιαγραφεί το εικαστικό πορτρέτο ενός δημιουργού ο οποίος εξωτερικά μόνο μπορεί να θεωρηθεί ποπ ενώ ουσιαστικά είναι εμπνευσμένα εννοιολογικός. Έστω κι αν η ποιητική του απορρέει από τα παιδικά κόμικς με την προφανή εικονογραφική αθωότητα, εντούτοις οι θέσεις του είναι πολιτικές και το χιούμορ του περιλαμβάνει πρωτίστως οξεία, κοινωνική κριτική. Το σεξ με άλλα λόγια ως μεταφροϋδική, μεταμοντέρνα νόσος. 

Η λέξη Loop μπορεί να σημαίνει θηλιά ή και παγίδα, ή βουτιά αεροπλάνου, σίγουρα όμως αναφέρεται, έστω και ως slang, σε κάτι δυσοίωνο. Η γαλλόφωνη, πάλι, εκφορά της αγγλικής φράσης παραπέμπει σαφώς στον Αρσέν Λουπέν του μοντερνισμού δηλαδή τον Μαρσέλ Ντυσάν. 

Ο Κρις Γιαννάκος ειρωνεύεται αριστοφανικά την ενοχική εμμονή του δυτικού κόσμου με τη gender politically correct φιλολογία και με τις ανδρόγυνες φιγούρες του την επιβολή μιας non binary ορθότητας. Οι παραδοσιακοί αρσενικοί και θηλυκοί ρόλοι έχοντας υποστεί σήμερα δραματική παρενδυσία εμφανίζονται πλέον ανίκανοι να υποστηρίξουν το κείμενο τους επί σκηνής.

Δηλαδή το σεξ, την επιθυμία, το παιχνίδι των φύλων, την αποπλάνηση, την αμαρτία. Το βιβλικό στερεότυπο πρέπει επειγόντως να αλλάξει και ο Αδάμ να γίνει Εύα. Η Εύα πάλι ας βολευτεί "αθώα" επειδή άφυλη, στις gender studies που είναι και τόσο του συρμού. Ο Γιαννάκος μοιάζει εξωτερικά να διασκεδάζει με τα ευρήματα του, κατά βάθος όμως έχει τις ενστάσεις ενός ανθρώπου που βλέπει τον κόσμο γύρω του ν' αλλάζει βίαια κι ο ίδιος να μη συμμετέχει. Οπωσδήποτε μία σπουδαία, εκτός της πεπατημένης, έκθεση. 

ΥΓ 1. Πρωτογνώρισα τον καλλιτέχνη στις εκθέσεις του Παντελή Αραπίνη στην γκαλερί ΑΔ πριν πολλά χρόνια. Στη συνέχεια μελέτησα το έργο του στο αρχείο και τις συλλογές του Hellenic Diaspora Foundation της Πάτρας. Χαίρομαι που με την παρούσα ενότητα της Citronne τον ξανασυναντώ πιο νέο και πιο συγκρουσιακό από ποτέ!

ΥΓ 2. Νομίζω πως αν θέλουμε να αναγνωρίζεται η τέχνη μας διεθνώς χωρίς όμως αφελείς παραχωρήσεις τύπου " Ο Τζεφ Κουνς στην Ύδρα", πρέπει να επιμείνουμε θεσμικά και ιστορικά σε αυτό το δημιουργικό κοκτέιλ εντός - εκτός. Δηλαδή των δημιουργών που δρουν στην Ελλάδα πλάι σε εκείνους της διασποράς ώστε να συγκροτηθεί μία ενιαία πλην ανεξίθρησκη, δηλαδή εκτός φολκλόρ - είτε ως Κουνς είτε ως Τσαρούχης - ιστορία. Με άλλα λόγια ο Κρις Γιαννάκος δίπλα στον Μποστ και τον Απόστολο Γεωργίου, ο Κουνέλλης πλάι στον Μπάικα ή τον Νάκη Παναγιωτίδη, ο Στάμος δίπλα στον Σπυρόπουλο, τον Διαμαντόπουλο και τον Περδικίδη, τον Τζον Χριστοφόρου ή τον Πράσινο. Ο Σκλάβος με τον Κουλεντιανό δίπλα στον Καπράλο, τον Λάππα, τον Παπαγιάννη ή την Βάνα Ξένου. Έτσι θα έβλεπα και θεσμικά, είτε ως ΕΜΣΤ είτε ως Εθνική Πινακοθήκη, την εθνική μας αφήγηση ως προς τη σύγχρονη τέχνη μας. Μακριά από αφέλειες, προσωπικά γούστα, επαρχιωτισμούς ή κοινωνικά παίγνια. Χαίρομαι που την ανάγκη αυτή η καλύτερα τον μονόδρομο του glocal τον έχουν αντιληφθεί ευαισθητοποιημένοι ιδιώτες όπως είναι η κ. Τατιάνα Σπινάρη ή ο κ. Βασίλης Καλογηράτος. Αλλά και ιστορικοί της τέχνης όπως ο αείμνηστος Χάρης Σαββόπουλος, ο Γιάννης Κολοκοτρώνης ή ο Θανάσης Μουτσόπουλος. Οι φωτογραφίες που δημοσιεύω εδώ είναι ενδεικτικές: 

Από τη μία το ιψενικό κουκλόσπιτο, ο περίκλειστος κόσμος του Αναστασίου με τις πολλές αυτοαναφορές και από την άλλη ο θαυμαστός καινούργιος κόσμος του Γιαννάκος με την αστειότητα ή τη φρίκη του. Και τα δύο έργα, οι δύο προτάσεις, οι δύο ομάδες που περιέγραψα πιο πάνω, μοιάζουν να αλληλοσυμπληρώνονται μέσα από την οντολογική, θα έλεγα, διαφορά τους. Σαν ένα διαρκές και αυτοτροφοδοτούμενο θέατρο εν θεάτρω!