Φαντασμα - γορίες
Λένε - και κατά τη γνώμη μου πολύ ορθά - ότι το σχέδιο είναι η τιμιότητα της τέχνης. Της κάθε τέχνης θα συμπλήρωνα: Από την ζωγραφική ως τη μουσική κι από την αρχιτεκτονική ως τη φωτογραφία ή και το σινεμά. Εφόσον σχέδιο σημαίνει την άμεση, αυθόρμητη οργάνωση της πρώτης, πυρηνικής σκέψης, της σπίθας εκείνης που ξεκινάει από το ασυνείδητο για να καταλήξει μέσα από μυστικές, απροσδιόριστες διαδικασίες σ' αυτό το λογικό σχήμα που θ' αποτελέσει τη μήτρα του τελικού έργου τέχνης. Την ολοκλήρωση, την τελική ενσάρκωση της έμπνευσης, αυτής της τόσο περίεργης λέξης όσο και πολύτιμης λέξης...
Στο πρωταρχικό σχέδιο, που μπορεί να είναι ένα απλό σκαρίφημα αλλά και μία εξαιρετικά επιμελημένη από πλευράς φόρμας εικόνα, αντιλαμβάνεται κανείς και τις τεχνικές δυνατότητες αλλά και την ποιότητα σκέψης του (της) δημιουργού. Την συναισθηματική φόρτιση αλλά και ήθος αφού, ας το πούμε ξανά, αισθητική σημαίνει πρωτίστως ηθική. Αλλιώς το όλο εγχείρημα καταντά διακόσμηση και η εύκολη συγκίνηση των μικροαστών που καμώνονται τους εστέτ.
Πιο συγκεκριμένα στην Ιουλίτα Καραμαύρου το παραδοσιακό σχέδιο γίνεται - καλύτερα μεταμορφώνεται - σ' ένα πλήρες έκφραστικό μέσο το οποίο μπορεί να συναιρεί ποικίλες αναφορές, από το μαυρόασπρο κινηματογράφο ως τις παλιές, οικογενειακές φωτογραφίες και από τη χαρακτική πλάκα και τις ρομαντικές δημιουργίες της ως τις φασματικές εικόνες που μας συντροφεύουν καθ' ύπνους. Αφού και τα όνειρα, ως γνωστόν, είναι ασπρόμαυρα. Και έρχομαι τώρα στην ουσία της δουλειάς αυτής της νέας δημιουργού, της Ιουλίτας Καραμαύρου: Τεχνική αρτιότητα και εμμονή στην καθαρότητα της γραφής αφενός και έμφαση σε μιαν απόλυτα υπερεαλιστική, άκρως προσωπική θεματική αφετέρου. Στη ζωγραφική της, ένα συνεχές, υποβλητικό γκριζάιγ με συμβολική την παρουσία εξουδετερωμένων συνήθως χρωμάτων σαν μικρές εκρήξεις, εμφανίζονται φασματικά πρόσωπα σε close up, αγαπημένοι απόντες ή απούσες (;) και περίεργα ζώα, άλλοτε προστατευτικά κι άλλο απειλητικά, σαν αυτά που συναντούσε η Αλίκη του Lewis Carroll στον μαγικό της κόσμο. Γοητευτική είναι τέλος η παρουσία μωσαϊκών δαπέδων ως φόντο κάποιων έργων που παραπέμπει τόσο στην λαϊκή μυθολογία των σπιτιών του '60 όσο και στην επιβλητική στιγματογραφία (pointillism) του Gustav Klimt. Δηλαδή μέσα απ' τη χρήση του ανορθόδοξου ή του παράταιρου να επιτυγχάνεται το υψηλό, αισθητικό αποτέλεσμα. Η εικόνα ως απείκασμα ενός ψυχικού τοπίου. Μιας διαφοράς με την λακανική έννοια. Εγώ θα έλεγα "Ζωγράφισε ό τι δεν μπορείς ή δεν θέλεις να πεις".
Νομίζω πάντως ότι γενικά η ζωγραφισμένη εικόνα συνιστά, ακόμα και στις πιο ανώδυνες εκδοχές της, μια βελούδινη απειλή. Κι αυτό δεν έχει να κάνει τόσο με τον προσχεδιασμένο λ.χ εφιάλτη των ταινιών splatter, όσο με την αμφισβήτηση της κοινόχρηστης άποψης που λίγο ως πολύ έχουμε όλοι για τον κόσμο. Η ζωγραφική (οφείλει να) ξεβολεύει πρώτα κι έπειτα να παρηγορεί. Κάτι που επιτυγχάνει με εντελώς ξεχωριστό τρόπο η Ιουλίτα Καραμαύρου, μία δημιουργός που έχει επιτύχει, μετά από εξαιρετικές σπουδές, έναν γοητευτικό συνδυασμό της θεωρητικής και της πρακτικής γνώσης και που έχει διαμορφώσει, παρά την πολύ νεαρή ηλικία της, ένα απόλυτα προσωπικό και αναγνωρίσιμο ύφος. Κάτι καθόλου εύκολο...
ΥΓ.
Γιατί εφευρέθηκαν οι σκύλοι;
Για να οδηγούν κάθε πρωί
τους γέροντες ως το πάρκο.
Γιατί εφευρέθηκαν οι γάτες;
Για να έχουν κάποιο λόγο ύπαρξης
τα μοναχικά χάδια των γεροντισσών.
Γιατί έχουμε τις γάτες, γιατί τους σκύλους;
Για άλλοθι στην αναλγησία των ανθρώπων.
24/8/2025
Καθ. Μάνος Στεφανίδης
Πρόεδρος Καλλιτεχνικής Επιτροπής της Δημοτικής Πινακοθήκης Καρδίτσας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου