«ΑΓΙΑΞ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ!»

Πάνε τριάντα τόσα χρόνια από την εποχή που ο Μανόλης Αναγνωστάκης δημοσίευε άρθρο με το ανωτέρω τίτλο στην «Αυγή». Και συμπληρώθηκαν είκοσι ένα από την περίφημη «Ωδή στον παίχτη της ΑΕΚ και της Εθνικής Χρίστο Αρδίζογλου» του λεπταίσθητου ποιητή Γιώργου Μαρκόπουλου. Ο τελευταίος μάλιστα κυκλοφορούσε το 2006 μελέτη του με τίτλο «Εντός και Εκτός Έδρας –το ποδόσφαιρο στην Ελληνική ποίηση» (εκδ. Καστανιώτη) στην οποία ανθολογούσε περισσότερα από 200 σχετικά λήμματα. Αρχής γενομένης με τον Άρη Δικταίο και το ποίημά του για τον Ηλία Υφαντή του Ολυμπιακού. Που θα πει πως οι «λαπάδες» ποιητές μας αγκάλιασαν έγκαιρα τη στρογγυλή θεά γιατί μέσα απ’ αυτήν είδαν τα τελευταία σκιρτήματα μιας λαϊκής αυθεντικότητας που εξέπνεε, τις έσχατες περιπτώσεις ηρωισμού σε μιαν εποχή υπολογισμένα αντιηρωική. Μιαν απελπισμένη, τέλος, ανδρεία στην περίοδο της απόσυρσης των ανδρών και του συνδικαλισμού της ερωτικής επιθυμίας. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι όμοια λατρεύτηκαν από διανοούμενους και πλήθη και ο Κούδας και ο Τζορτζ Μπεστ και ο Γιόχαν Κρόιφ και ο Βάσιας Χατζηπαναγής ως πανευρωπαϊκά ινδάλματα. Έως πολύ πρόσφατα όποτε σημείωνε γκολ ο Μαχλάς στην Ολλανδία, παιάνιζαν μαντινάδες από τα μεγάφωνα του γηπέδο· ενώ όποτε σκοράρει ο δαντελένιος Τόνυ Σαβέφσκι, στη Νέα Φιλαδέλφεια οι κιτρινόμαυροι οπαδοί αποθεώνουν χωρίς μεμψίμοιρη έναν «Σκοπιανό». Ακόμα και τα πολυκαιρισμένα ρατσιστικά ανακλαστικά της μάζας των Παοκτζήδων σπινθήριζαν από αθυρόστομη ιδιοφυία όταν αποκαλούσαν στη Τούμπα τον μιγά σύζυγο της θεϊκής Σκλεναρίκοβα κ. Καραμπέ: «Σαβουρο…μη».

Τι θέλω να πω με όλα αυτά; Πως το ποδόσφαιρο παρά τη μετάλλαξη του σε πλανητικό υπερθέαμα που υπνωτίζει καθηλώνοντας την υφήλιο και σε υπερεθνική επιχείρηση δισεκατομμυρίων αντέχει ακόμη στον βαθύτερο πυρήνα του συμβολισμού του: Αποτελεί εικονική μάχη στην οποία νικά ο πιο επιδέξιος, ένα είδος σκάκι στο χώρο με ζωντανά πιόνια. Είναι αναίμακτος πόλεμος που εκτονώνει συλλογικότητες, κοινωνικά απωθημένα ή φυλετικές ιδιαιτερότητες. Επίσης συνεργεί σε ταυτίσεις των υποκειμένων με τα «είδωλα» τους αποτελώντας την τελευταία ευκαιρία ενός ρωμαϊκού «θριάμβου», έστω και διαμεσολαβημένου. Σημαίνει, τέλος, την ένωση της εκκλησίας του Δήμου με την αρένα, με τους γαλάζιους και τους βένετους να ψηφίζουν δια βοής.

Υπό την έννοια αυτή ό, τι αδυνατεί να επιτύχει η αμήχανη και επιφανειακή πολιτιστικά γραφειοκρατία των Βρυξελλών, μπορεί να το καταφέρει το Euro. Επειδή δίνει, ακόμη, την ευκαιρία στους «μικρούς» να εκμηδενίσουν τους «μεγάλους» (Θυμηθείτε την Ελλάδα αλλά και τη Σλοβενία πριν από τέσσερα χρόνια). Και επειδή το Euro δέχεται τη χώρα του Πούσκιν, του Ντοστογιέφσκι, του Λένιν και του Σοστακόβιτς όταν η επίσημη Ε.Ε ακόμη το σκέφτεται. Φέτος, στην καρδιά της Ευρώπης, στην εκτός Ε.Ε Ελβετία και την συντηρητική Αυστρία φίλαθλοι από τη Σκανδιναβία ως τη Μεσόγειο και από τον Ατλαντικό ως τα Ουράλια θα πιουν μπίρες, θα κυματίσουν στις εθνικές τους σημαίες και, ενδεχομένως, θ’ ανταλλάξουν γροθιές. Οι ίδιοι, ενώ συνεχίζουν να βλέπουν με σκεπτικισμό την ωφέλεια ενός Ευρωσυντάγματος μονόδρομα προσανατολισμένου στην θεά Αγορά, δεν έχουν ενδοιασμούς να λατρέψουν τη Θεά Μπάλα. Και το πιο παρήγορο: Στο Euro δεν συμμετέχουν, ακόμη, οι ΗΠΑ.