Η ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΚΑΝΑ

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΣΤΗ θΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΦΩΣ ΕΚ ΦΩΤΟΣ

“Λίγα πράγματα που ξέρω για αυτήν“

Το δράμα έχει πολλά πρόσωπα. Το δράμα κρύβεται στις πτυχές του φωτός για να μην αποκαλύψει τα μυστικά του. Το δράμα ισορροπεί, με όρους ζωγραφικής, ανάμεσα στην αφήγηση και τη σιωπή, την αναπαράσταση και την αφαίρεση.Το δράμα είναι δράση συν μελαγχολία: Η ζωγραφική της Ειρήνης Κανά δηλαδή. Μιά ζωγραφική που μοιράζεται σε δύο πατρίδες, σε δύο λιμάνια, σε βορρά και νότο, σε νύχτες και μεσημέρια, σε τοπία και φιγούρες, σε πρόσωπα και ταξίδια, σε γραφές τρυφερές και σκληρές, σε φωτεινά και μελαγχολικά βλέμματα. Το βλέμμα της βλεμμα της ζωγράφου, η ματιά του θεατή.

Τι ζωγραφίζει κατά βάθος η Ειρήνη Κανά όταν πυρπολεί τους καμβάδες της με τέρες και όμπρες, με βερμιγιόν και όχρες, με θερμά, με πορτοκαλιά χρώματα και μπλε βιολέ, βαθιές συμφωνίες; Ζωγραφίζει κατά τη γνώμη μου τη μνήμη που χάνεται, τις ηδονικές, υγρές στιγμές που πέρασαν, τις ιδανικές εικόνες μιάς εφηβικής ονειροφαντασίας.

Φιλοδοξία της ζωγράφου είναι να καταστήσει εικόνα κάθε μορφή έρωτα. Έρωτα για τη ζωή, για τους ανθρώπους, για τα πράγματα. Ισως, γι αυτό οι πίνακές της είναι τόσο αισθησιακοί, τόσο χυμώδεις με τις ανάγλυφες, παστόζικες πινελιές τους.

Δεν υπάρχει εδώ όμως μιά αντίφαση από τη στιγμή που μιλάω ταυτοχρόνως για δράμα ή μελαγχολία παράλληλα με τη χαρά της ζωής της, joie de vivre, και την έκρηξη των χρωμάτων? Νομίζω, όχι. Εφ’ όσον η τέχνη γενικά είναι η μελαγχολική ασπίδα μας απέναντι στη βαρβαρότητα της ζωής. Εφ’ όσον είναι ο τρόπος μας να κοιτάμε την καθημερινότητα. Ή, είναι ο τρόπος της Ειρήνης Κανά ακόμα κι όταν οι ποδηλάτες της ή τα ιστιοφόρα, ξεκινάνε από ένα λιμάνι του Αιγαίου για να φτάσουν στον ουρανό…

Από τη μιά ο χρόνος που έγινε μνήμη και από την άλλη ο χρόνος που αποκτά μορφή μέσα από μιά εικαστική καταγραφή. Όποιος δεν ατενίζει τον καθηλωμένο χρόνο στις συνθέσεις της Ειρήνης, μάλλον πρέπει να κοιτάξει προσεκτικότερα. Τότε και τα, όποια, κύματα της μελαγχολίας θα μεταμορφωθούν στα μάτια του σε συγκατάβαση, σε βαθύτερη ηρεμία.

Θα γίνουν φως εκ φωτός…

Υ.Γ. Μιλώντας τυπικά για ζωγραφική, ο μελετητής των έργων της Ειρήνης Κανά, οφείλει να υπογραμμίσει τις συνηχήσεις του Νικολάου Λύτρα και του Παναγιώτη Τέτση στις συνθέσεις της ή το χρώμα των φωβ και ιδιαίτερα του Kees van Dongen στα παιδικά της πορτραίτα. Περισσότερο όμως από δάνεια, αγάπες ή αναφορές, αυτό που κυριαρχεί σ ‘ αυτές είναι το εντελώς προσωπικό ύφος που έχει κατακτήσει η ίδια. Με πολλή δουλειά. Με πολλή αυτοσυγκέντρωση. Με το πείσμα, εν τέλει, κάποιου που θέλει να φέρει στο φως μια μισοβυθισμένη πολιτεία…

3-9-2013 Μάνος Στεφανίδης 

 

THE ART OF IRENE KANA

Light from Light

“A few things I know about her“

Drama is multifaceted. Drama is hidden in the folds of light in order not to reveal its secrets. Drama balances, in painting terms, between narrative and silence, representation and abstraction. Drama is action plus melancholy: The art of Irene Kana, in other words. A type of painting divided between two “homes”, two harbours, in the north and in the south, in nights and afternoons, in landscapes and figures, in faces and journeys, in scriptures tender and tough, in bright and melancholic gazes. The gaze of the painter, the glance of the spectator.

What does Irene Kana paint when she ignites her canvases with terras and umbers, with vermilion and ochre, with warm, orange and blue violet colours, deep harmonies? In my opinion, she paints the memory that fades, the hedonic, liquid moments that have gone by, the ideal images of a teenager dreamlike fantasy.

The painter’s ambition is to create the image of every form of love. Love for life, for humans, for things. Maybe that’s why her paintings are so sensual, so rich with reliefs, with thick brushstrokes of paste.

Is it a contradiction that I simultaneously discuss drama, melancholy and the joy of life, joie de vivre, and the explosion of colour? I think not. Because art generally is our melancholic shield against the barbarity of life. Because it is our way of looking at daily life. Or, it is simply Irene Kana’s way, as when her cyclists or her sailing ships begin their trips from an Aegean port to reach the sky…

On the one hand time that has become a memory, and on the other, time that acquires form through an artistic record. Anyone who doesn’t see time standing still in the compositions of Irene, should probably look closer. In that moment, any waves of melancholy will be transformed in his eyes to acceptance, and yield to a deeper calmness.

They will be light from light…

P.S. Formally speaking about painting, anyone studying the works of Irene kana must stress the resonances of Nikolaos Lytras and Panayiotis Tetsis in her compositions, or the colour of the fauvists and especially that of Kees van Dongen in her portraits of children. But more than what she borrows, loves, or alludes to, what prevails in them is the completely personal style she has managed to master. With a lot of work. With a lot of focus. With the tenacity of one who wants to bring a half sunken city back into light…

3-9-2013