Στην ζωγράφο Άννα Μαρία Παπαδημητρίου
(Από τα μαθήματα της Τρίτης στο ΕΚΠΑ)
Η "Γαλατού" του Βερμέερ. Αστικό, ολλανδικό μπαρόκ. Μέσα του 17ου αιώνα. Αποθέωση της καθημερινότητας ακόμη και του κοινότοπου. Αποθέωση της στιγμής. Του ιδιωτικού χρόνου που παγώνει για πάντα. Μέσω της εικόνας.
Η γυναίκα εδώ χύνει από το ένα δοχείο στο άλλο το γάλα ως σύμβολο της διαρκούς ροής των πραγμάτων. Κοινότοπο και μεγαλειώδες. Σιωπηλή, η πρωταγωνίστρια παρατηρεί τη ζωή της την ίδια που κυλάει μέσα από την επανάληψη και την ομοιομορφία. Τα άψυχα εδώ αποκτούν ιδιάζουσα σημασία. Λάμπουν τα ασήμαντα, το θαύμα της Ζωγραφικής! Τα πάντα θεατροποιούνται.
Δηλαδή ο πλάγιος, ψυχρός φωτισμός, οι λεπτομέρειες των επί μέρους, η σκηνοθεσία της φιγούρας ... μέγιστο μάθημα για τους μελλοντικούς φωτογράφους και σκηνοθέτες...
Ο χώρος δεν είναι έννοια αυτονόητη. Δημιουργείται μέσα από τις πλαστικές σχέσεις των ετερόκλητων. Π.χ το ψωμί στο πρώτο επίπεδο, είναι σώμα προσφερόμενο. Αναφορά στην αναίμακτη θυσία; Πάντα όμως υποφώσκει το μεταφυσικό στοιχείο σε αυτού του είδους την τέχνη, το νόημα της οποίας ποτέ δεν εξαντλείται στο προφανές. Το αίνιγμα ελλοχεύει. Ποίηση υψηλή. Τα αόρατα υπονοούνται μέσω των προφανών.
Η κάμερα ομπσκούρα, εξ άλλου, κάτω δεξιά σαν μοίρα δυσοίωνη προειδοποιεί πόσο απατηλό πράγμα είναι η πραγματικότητα. Πόσο ευτελής τα θεωρούμενα ως πολύτιμα. Πόσο λίγο διαρκεί το πολύ.
...Ενδιάμεση κατάσταση, ούτε γυμνό, ούτε ντυμένο, ούτε φωταύγεια, ούτε σκοτάδι, μόνο διαφάνεια και ένταση του βλέμματος, επιθυμία και απόρριψη, η ψυχή να ξεχειλίζει στην οριογραμμή του σώματος, το σώμα υπόρρητη υπόσχεση αθανασίας, ο χρόνος υπάρχει και δεν υπάρχει, η στιγμή διαστέλλεται, όλα χωράνε σε αυτό το βλέμμα, ο έρωτας, ο χωρισμός, το πένθος, πάλι ο έρωτας. Και βέβαια η αθωότητα της επιθυμίας.
Από την άλλη πόσον ίμερο κρύβει η σιωπή του θανάτου; Πόσο ψέμα χωράει στην βεβαιότητα της εφηβείας; Πόσο αντέχει ο χρόνος; Πόσο αντέχουμε;
Αυτή όμως μοιάζει αθάνατη. Ακόμη. Εφηβαίο για να ξεδιψάσει η Άνοιξη και στήθος για να κοιμηθεί ο χρόνος. Μήπως και ξεχάσει. Μήπως και ξεχαστεί.
Αυτό το βλέμμα πάλι πόσους ακόμη θα τελειώσει; Πόσους θα ευλογήσει;
Τρυφερή και αμείλικτη συγχρόνως, ξέρει πως στο τέλος θα νικήσουν οι τρυφεροί. Επειδή η τρυφερότητα φιάχνεται από ατσάλι...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου