Χρόνος Μωρός

Λίγο πολύ όλες οι λέξεις
φέρνουν και διώχνουν κόσμο
..............................................
Αλλά τη λέξη φεγγάρι
κανένα φως δεν τη φτάνει

Κ. Δημουλά

Ο κάθε νέος χρόνος δεν είναι μωρό, είναι γέρος. Τον λεύκανε ήδη η αιωνιότητα του άγνωστου μέλλοντος. Βρέφος, όμως, είναι πάντα ο χρόνος που φεύγει. Και μάλιστα μωρό ενός έτους, ακριβώς. Ο καινούριος, πάλι, είναι τόσο ξεμωραμένος γέρος, που πιστεύει σ' ευχές, σε μαντείες, σε ξόρκια ή βασκανίες, προσδοκώντας, για φαντάσου, να είναι αιώνιος. Χωρίς να πηγαίνει διόλου το μυαλό του στο κακό, του τρελόγερου. Γι' αυτό και το κακό μας επισκέπτεται κάθε χρόνο. Αφεύκτως. Το κακό που παίζει με τους ανυπεράσπιστους ανθρώπους, τους κολλάει σαν μύγες στα κρύσταλλα τ' ουρανού, σαν κουνούπια στη μεσοτοιχία του σύμπαντος. Απ' την άλλη πλευρά, αν βάλεις το αυτί σου, χάος. Και το κακό γελώντας δείχνει έτσι στον χρόνο τη μωρία του. Laus Stultitiae, η τιμωρία του.

Οι παλιοί χρόνοι, ζαρωμένα μωρά που γέρασαν πρώιμα, μαθαίνουν να κουκουβίζουν στην άκρη, τις πληγές τους γλείφοντας και σιωπώντας. Αυτή η βουβαμάρα λέγεται πολιτισμός. ενώ στο βάθος της κάμαρας ακούγεται η Συμφωνία των Παιχνιδιών του μπαμπά Λεοπόλδου· μόνο που τώρα τα όργανα έχουν φτιαχτεί από οστά κεκοιμημένων πατέρων. Οπως το αλτάρι του Καθεδρικού στο Otranto που έγινε κι αυτό και τα πανύψηλα ερμάρια γύρω του από κρανία μαρτύρων. Είναι η συγκομιδή του χρόνου και μην διαμαρτύρεστε. Οι χαζοχαρές έστωσαν για τους πανηγυριτζήδες της τηλε-ευήθειας. Εμείς ας ψάλουμε, σαν εωθινό για όλα τα μωρά του, είθε για πολύ ακόμη όμορφου, κόσμου και για όλα τα παιδιά που ατύχησαν να έχουν εμάς σαν ενήλικες, τους στίχους της Κικής: «Αραγε, σε ποιο όνειρο ανέθεσα/ του όλου τη φύλαξη/ και το πήρε ο ύπνος;»

Κι όμως. Η ευτυχία μπορεί να καταστεί ψηλαφητή κι ας μην το πούνε οι ειδήσεις. Η μυρωδιά ενός βρεφικού σεντονιού, ας πούμε, το χνούδι που ονειρεύεται να γίνει μαλλί, η πιο μικρή πατουσίτσα του κόσμου. Γιατί έτσι και μόνον έτσι ο, κάλλιστος, κόσμος περπατάει...

Αλληλογραφία

1. Τέλος χρόνου και ας κλείσουμε τις, χρόνιες, εκκρεμότητες: Ευχαριστώ θερμά για τις αποστολές των ποιητικών τους συλλογών, τους φίλους Σπύρο Λ. Βρεττό, Κυριάκο Συφιλτζόγλου και Θέμη Τασούλη. Τα βιβλία τους, όλα απ' τον «Γαβριηλίδη», λέγονται «Συνέβη», «Εκαστος εφ' ω ετάφη» και «Ολα που χύνονται στο άσπρο απαλά». Επίσης τον Antoni Mirό για το Viagge a Grecia.

2. Οι μετριότητες, παχουλές και διεισδυτικές σαν την υγρασία, μπορούν να πάνε παντού. Επειδή όμως ταξιδεύουν στριμωγμένες ανάμεσα σε πλάτες άλλων, χάνουν τη θέα. Και το ταξίδι.

3. Είδα την Αμαλία Μουτούση, βιαστική και αέρινη στο πεζοδρόμιο της Λυρικής, να κυνηγάει μιαν ριπή ανέμου που της πήρε το καπέλο. Εμένα, πάλι, μου πήρε το μυαλό. Α propos, τι εξαιρετική δουλειά έκανε στην ΕΛΣ ο Στέφανος Λαζαρίδης! Κύριε Λιάπη, τι θα λέγατε τη θλιβερή τριανδρία να αντικαταστήσει τάχιστα ο γνώστης Βύρων Φιδετζής; Ή ο διεθνής μας Γιώργος Απέργης;

4. Τι χρειάζεται ακόμη ο έωλης, βενιζέλειας έμπνευσης, ΟΠΕΠ; Γιατί να μην καταργηθεί και να ενισχυθεί περαιτέρω το δύσκολο έργο του Μπαμπινιώτη στο Ελληνικό Ιδρυμα Πολιτισμού;

5. Ο κ. Στράτος Φουντούλης μου έγραψε πως παραλίγο να δει τον Christian Ferras στην τελευταία του συναυλία, στο Vichy. Κι η Βερονίκ συμπληρώνει πως 9 χρονών τον άκουσε στη Λωζάνη. Αξέχαστος. Είναι τότε που ο μωρός χρόνος γίνεται κερδισμένος. (Αγαπητή Kozima, ευχαριστώ για το (εξ)αιρετικό σας κοπλιμέντο. Το καλύτερο δώρο χρονιάρες μέρες).

6. Είδατε το «Νόρντοστ» στο Θέατρο Τέχνης; Η Μάνια Παπαδημητρίου, η Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου και η Σοφία Σεϊρλή δίνουν χαμηλόφωνο ρεσιτάλ σε ένα έργο-ντοκουμέντο που αναφέρεται στη σφαγή της Μόσχας με τις χήρες Τσετσένες και που ανεβάζει επί σκηνής τη δημοσιογραφική έρευνα. «Μα είναι αυτό θέατρο;» αναρωτιούνται μερικοί. Οπως αναρωτιούνται οι ίδιοι, από το 1917, αν το «Ουρητήριο» του Duchamp είναι γλυπτική. Επειδή δεν είναι μόνον ο Μπους επικίνδυνος. Είναι κι ο Πούτιν.

7. Η παλιά μου φίλη Μαρίνα Κουρεμένου-Φλέγγα σε ευγενικότατη επιστολή της μου απαριθμεί πόσοι έχουν διαμαρτυρηθεί παγκοσμίως για την ενδεχόμενη κατεδάφιση των δύο ακινήτων στη Δ. Αρεοπαγίτου, για το... γινάτι του Τσουμί. Ετσι, από τις 15/9 έως τις 14/11/07 έχουν συγκεντρωθεί 8.040 χειρόγραφες υπογραφές, ενώ 341 μέλη του ΥΠΠΟ με επιστολή τους στον υπουργό ζητούν να αρθεί ο αποχαρακτηρισμός, παράλληλα με τον ΣΑΔΑΣ, το ΕΜΠ, το ΤΕΕ, τον Δήμο Ιωαννίνων (ο Κουρεμένος ήταν Ηπειρώτης), το ICOMOS, το World Archaeological Congress και πολυάριθμα δημοσιεύματα στους Independent, Guardian, USA Today, Herald Tribune, Le Monde, New York Times και βέβαια στον ελληνικό τύπο. Εγώ τι να πω; Πρώτον πως δεν είναι θέμα του Τσουμί αλλά του νέου Μουσείου της Ακρόπολης, ενός τεράστιου πολιτιστικού στοιχήματος, που αποφασίστηκε από πλειοψηφούσες συλλογικότητες και που θα μπορούσε, αν το διαχειρστούμε σωστά, να μας βάλει ξανά σε διεθνή τροχιά. Θα συμφωνήσετε πως και κέλυφος, και περιεχόμενο οφείλουμε να τα αναδείξουμε όσο καλύτερα γίνεται. Ηδη, όπως γνωρίζετε, έχουν απαλλοτριωθεί αρκετές γύρω πολυκατοικίες για να αναπνεύσει το επιβλητικό αυτό κτίσμα. Πρέπει, φευ, να ακολουθήσουν κι άλλες. Ηταν εξαρχής πάντως έγκλημα που πυκνοδομήθηκε έτσι η περιοχή της Ακρόπολης. Απ' την άλλη, είναι λυπηρό να κατεδαφίζονται καλαίσθητα κτίρια. Οταν όμως δεν υπάρχει άλλη επιλογή;

8. «Τι να πεις όμως για ένα ισόγειο/ που κοιτάει στον ακάλυπτο/ για ανοιχτωσιά;» (Κυρ. Συφιλτζόγλου)

7 - 30/12/2007

Aριάδνη-Marinette, η νεότερη ιστορικός και έργο τέχνης, μαζί, της χώρας. Η νονά της, Μπερνάρντα, δήλωσε συγκινημένη: «Σ' αυτήν θα αφήσω την Πινακοθήκη. Οταν έρθει η ώρα...» Στα σοβαρά τώρα, θεέ των μωρών, κάν' την να κοιμηθεί ήρεμα απόψε!