Η σιωπή

Μικελάντζελο, τάφοι των Μεδίκων, Φλωρεντία

   Μη απέχοντας, ενοχοποιούμαστε για ένα ακόμη μεγαλύτερο έγκλημα που προστίθεται στη γενική αταξία...  
                                                        Σ.Κίρκεγκωρ

   Η αλήθεια έχει ανάγκη από ένα πρελούδιο σιωπής. Στις κοινωνίες της σύγχυσης, της αμετροέπειας και του υστερικού λαϊκισμού, η σιωπή είναι το απόλυτο ζητούμενο. Έστω για μία -κατ'επίφασιν- σοβαρότητα. Κάποτε οφείλουμε να σιωπούμε επειδή ο λόγος δεν έχει τίποτα να προσθέσει στα γεγονότα είτε ως ερμηνεία είτε ως διαμαρτυρία. Τα λεγόμενα social media με την αυτοτροφοδοτούμενη, ακαταδάμαστη φλυαρία τους, το “δημοκρατικό” δικαίωμα του εκφέρειν άποψη επί παντός, συχνά επιτείνουν το πρόβλημα. Μερικές φορές η αυτοσυγκράτηση και η σιωπή δεν συνιστούν αδυναμία αλλά απλή συνειδητοποίηση εκείνου που μας υπερβαίνει.

   Όπως στην περίπτωση του δεκαοκτάχρονου που πήδηξε από το τρόλεϋ. Όλα συνήργησαν ώστε να επισυμβεί ένας ανόητος θάνατος, μια ηλίθια τραγωδία: ο ελεγκτής που έκανε απλώς τη δουλειά του συμμορφούμενος προς ένα πεπαλαιωμένο και ατελέσφορο σύστημα, ο νεαρός που εναντιώθηκε στην κατάφωρη “αδικία” ενός ακόμη προστίμου, η “ηρωική έξοδος” κι ένας θάνατος αξίας 1,20 ευρώ. Λίγη σημασία έχουν πια οι λεπτομέρειες. Όλοι ξέρουμε στο βάθος του μυαλού μας πώς γίνονται τα πράγματα σ' αυτήν την κοινωνία του τσαμπουκά. Όλοι μετέχουμε πάνω κάτω του ίδιου θυμικού, της ίδιας αυθαίρετης άποψης περί δικαίου και αδίκου, της ίδιας μετάθεσης της όποιας προσωπικής ευθύνης στον διπλανό. Σ' αυτόν τον εκτραχηλισμένο κόσμο οι α-νόητοι θάνατοι αποτελούν τον κανόνα και όχι την εξαίρεση. Η “κακιά ώρα” επαπειλεί τον καθένα εφόσον οι κανόνες αφορούν σχεδόν πάντα στους άλλους. Ιδού το παράδειγμα που μαθαίνουμε εξ απαλών ονύχων. Γι' αυτό η σιωπή είναι η πιο αποκαλυπτική από τις αυτόματες αδολεσχίες των επώνυμων πολιτικών ή των σταρ συγγραφέων. Ούτε βοηθούν βέβαια σε τίποτε οι εκ των υστέρων μεταμέλειες ή οι υποκριτικές υποσχέσεις περί μελλοντικών μέτρων. Στα χρεωκοπημένα δημόσια μέσα μεταφοράς  πληρώνει ο ένας στους πέντε αλλά οι υπεύθυνοι ακόμα σκέφτονται τι μέτρα θα πάρουν. Φαίνεται πως το χύμα όχι μόνο μας βολεύει αλλά και μας πάει. Ας γίνουν οι άλλοι δυσάρεστοι, όχι εμείς. Εξού και οι “ευκολίες” της αριστεράς για τη δωρεάν χρήση αυτών των μέσων.

   Στη γενική διάλυση, τα τυχαία, τα αυθαίρετα δράματα δίνουν το σημείο βρασμού ή μη του τόπου. Και βέβαια η σιωπή καταδεικνύει το μέτρο της επώδυνης, όσο και αμφισβητήσιμης, ωρίμανσής μας.