Στις φωτογραφίες η περίφημη Maria, Euphrosyne Spartali (1844 - 1927). Στις δύο φωτογράφος της είναι η περίφημη Julia, Margaret Cameron (1815 - 1876) η οποία πάντως ξεκίνησε ως ζωγράφος! Και στην τρίτη το πορτρέτο της φιλοτέχνησε ο Rossetti. Προσέξτε την διφορούμενη, μελαγχολική, ενοχλημένη όσο κι απόμακρη έκφραση της Μαρίας, το ύψος της οποίας ξεπερνούσε το 1,90. Την παρομοίαζαν με αρχαία θεά!
Πρόκειται, ούτως ή άλλως, για την πιο διάσημη γυναίκα προραφαηλίτισσα ζωγράφο αλλά και μοντέλο και έμπνευση, λόγω της εξαιρετικής ομορφιάς της, των, ήδη, δεδομένα ηδυπαθών Προραφαηλιτών καλλιτεχνών.
Η Μαρία - Ευφροσύνη Σπαρτάλη λοιπόν η οποία ήταν ελληνικής καταγωγής, δέσποσε κοινωνικά και καλλιτεχνικά στη βικτωριανή Αγγλία, δημιούργησε περισσότερα από 100 έργα τα οποία και εξέθετε συχνά τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και στις Ηνωμένες πολιτείες. Επίσης αποτελούσε, μαζί με τις εξαδέλφες της Μαρία -Τερψιθέα Κασσαβέτη και Αγλαΐα Κορωνιού, τις επονομαζόμενες "Τρεις Χάριτες" του αριστοκρατικού Λονδίνου.
Ήταν επίσης ανιψιά του Αλέξανδρου Ιωνίδη, μεγάλου συλλέκτη των Προραφαηλιτών και Έλληνα πρόξενου στο Λονδίνο, γιού του Κωνσταντίνου Ιωνίδη από την Πόλη, ιδρυτή της Ιωνιδείου Σχολής στον Πειραιά. ( Όλα δένουν γλυκά. Πρόκειται για το Γυμνάσιο που τελείωσα)!
Η Μαρία Σπαρτάλη, μοντέλο, εκτός των άλλων, του πάντα ζωηρού και ανήσυχου Rossetti, παντρεύτηκε τελικά τον επίσης ζωγράφο William Stillman το 1871 και ευτύχησε μαζί του. Είναι ενδεικτικό ότι όταν την πρωτοείδε ο ρομαντικός ποιητής Swinburne, συνοδευόμενος από τον Whistler στο Tulse Hill του νότιου Λονδίνου, δηλαδή στο σπίτι του θείου της Ιωνίδη, είπε: She is so beautiful that I want to sit down and cry!
Όσο για την Μαρία Κασσαβέτη - Ζαμπάκου (1843 - 1914) αυτή κυριάρχησε στον αγγλικό, καλλιτεχνικό χώρο του δεύτερου μισού του 19ου αι. και λόγω της μοναδικής καλλονής της αλλά και λόγω της ιδιαίτερης, καλλιτεχνικής της ευαισθησίας. Υπήρξε μεγάλος έρωτας και μοντέλο του Burne - Jones, από το 1866 ως το 1869, ενώ πριν ήταν σύζυγος του κωνσταντινουπολίτη γιατρού Ζαμπάκου ή Ζαμπακού, τον οποίο όμως γρήγορα χώρισε, το 1866. Έπειτα, γύρω στο 1880, διετέλεσε μαθήτρια και ερωμένη του Ροντέν και τέλος υπήρξε πολύ διακεκριμένη γλύπτρια.
Προσέξτε την ύπαρξη μιας πολυπράγμονος και υπερευαίσθητης αστικής τάξης Ελλήνων στην Αγγλία, κάτι που δεν συνέβη ποτέ στην Ελλάδα. Και μάλιστα με γυναίκες πρωτοπόρους. Μοναδικό ανάλογο νομίζω είναι στα καθ'ημάς η Πηνελόπη Μπενάκη - Δέλτα.
Θα μπορούσε κανείς πραγματικά θα γράψει ένα ολόκληρο βιβλίο μόνο για τις γυναίκες ζωγράφους των Προραφαηλιτών και μάλιστα για τις Ελληνίδες εξ αυτών, είτε πρόκειται για μοντέλα είτε για αυτόνομες δημιουργούς. Για τα φιλελεύθερα ήθη, τα πάθη αλλά και τα γυναικεία τους επιτεύγματα σε μιαν εποχή που θεωρείται άκρως συντηρητική. Τα τελευταία μάλιστα δέκα χρόνια παρατηρείται πολύ έντονο ενδιαφέρον σχετικά καθώς οργανώνονται εκθέσεις και γράφονται βιβλία με θέμα ακριβώς αυτό: Δηλαδή την Sisterhood of the Pre-Raphaelites... Έκθεση - έκδοση που οργανώθηκε πρόσφατα στο Smithsonian institution - εκεί μετεκπαδεύτηκα πριν τριάντα τόσα χρόνια, κι άλλη σύμπτωση - ενώ πάλι η έκθεση P-R.Sisters τρέχει αυτό τον καιρό στην National Portrait Gallery του Λονδίνου.
Τις γυναίκες, με άλλα λόγια, που έχουν μεθοδικά αποκρυβεί ή υποβαθμιστεί από μία ιστορία της τέχνης η οποία μοιάζει να γράφεται αποκλειστικά από άντρες για άντρες. Όπως εξάλλου κι ο υπογραφόμενος...
ΥΓ. Προσέξτε τέλος τα ονόματα και των Ελληνίδων και των Αγγλίδων: Ευφημία (ή Effie, η σύζυγος διαδοχικά Ruskin και Millais), Αγλαΐα, Σοφία (ή Sophia, Sophie, Sophy, αδελφή της Effie, γυναίκα - παιδί που κατέληξε ανορεξική και πέθανε στα 38 της, μοντέλο - σύμβολο των Προραφαηλιτών και κρυφός έρωτας του γαμπρού της Millais) Ευφροσύνη, Χριστίνα (Rossetti), Φανή (Fanny Conforth, η αισθησιακή κοκκινομάλλα ερωμένη του Rossetti, παράλληλα με την σύζυγο του Elizabeth)κ.λπ.
Έχω τη βάσιμη υποψία πως τουλάχιστον την Σπάρταλη, την συνάντησε στην Φλωρεντία και την Ρώμη ο Σαβέριο Αλταμούρα, σύζυγος της Ελένης Μπούκουρα, ο οποίος εξάλλου υπηρετούσε ανάλογη αισθητική και εν τέλει ερωτεύτηκε σύγχρονη των τριών Χαρίτων Αγγλίδα ζωγράφο. Η τελευταία έμενε στην Ιταλία κατά την κρίσιμη περίοδο 1878 - 1883.
Είναι πάντως ενδεικτικός ο δυναμισμός που επιδεικνύει η ελληνική διασπορά λίγο μετά την Παλιγγενεσία, σε όλη την Ευρώπη με επιχειρηματίες, καλλιτέχνες, εμπόρους, παράγοντες της πολιτικής. Όσο τουλάχιστον είναι ενδεικτικοί οι αντισυμβατικοί έρωτες τους και η δίψα τους για δημιουργία και ζωή.
(έπεται καυτή συνέχεια, και με άλλες κοκκινομάλλες που ξετρελαίνουν, με ménage a trois, με την περίφημη, οπιομανή μούσα του Dante Gabriel, Elizabeth Siddal, στον τάφο της οποίας πέταξε τα ποιήματα του (!) με αγίες πόρνες και με κορίτσια που σπάνε τα δεσμά του γάμου, π.χ η γυναίκα του μέντορα των PRB ελλόγιμου κ. Ruskin που κλέφτηκε με έναν καλλιτέχνη, τον Millais, για να ζήσουν το όνειρο και την ανεξαρτησία τους !)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου