Θυμάμαι συχνά τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Καλλιγά όταν περιέγραφε το κοινωνικό ίζημα που διαμορφώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες στον τόπο αλλά και τον πυθμένα του που κατέστη σταδιακά επιφάνεια. Κι εγώ μιλάω συχνά για την υφέρπουσα βία που διακρίνει την καθημερινότητά μας ως κοινωνίας, αυτό δηλαδή το άφιλο πράγμα που στερεί την καλημέρα στον διπλανό και το χαμόγελο στον άγνωστο του δρόμου. Αυτήν την επιθετικότητα που διακρίνει συλλογικές και ατομικές συμπεριφορές και την ανάλογη αρπακτικότητα προς το φυσικό ή το υλικό περιβάλλον. Το συνειδητοποιήσαμε λοιπόν δραματικά τον τελευταίο καιρό πως το οικοδόμημα της μεταπολίτευσης το οποίο στηρίχθηκε και στην αισθητική παράδοση της δικτατορίας για να καταστεί η πρόσφατή μας φαρσοκωμωδία μιας βουλής-τσίρκου άγγιξε, ήδη, το τραγικό της φινάλε. Σχεδόν μισός αιώνας υπαναχωρήσεων, διαρκών αναβολών και συνειδητής χρήσης ζωτικών ψευδών πληρώνεται με τόκους και επιτόκια στις μέρες μας. Τουτέστιν μας ήρθε ο λογαριασμός με τον θεαματικό τρόπο μιας χώρας-παραναλώματος. Το τσεκ της ιστορίας και το έμβασμα της μνήμης που δεν ευδοκίμησε, στάλθηκαν σε φόρμα εμπρησμών. Ο εθνικός σουρεαλισμός για τον οποίο μιλούσαμε τις προάλλες απαίτησε νερωνική, ειρωνική δικαίωση.
Ποιος φέρει τελικά την ευθύνη σ' αυτόν τον τόπο των καθολικώς και θεσμικώς ανευθύνων; Μήπως οι χλομοί πολιτικοί που μοιράζουν, ακόμη και τώρα, αξιοθρήνητες θέσεις δημοσίου και πυροπαθή τριχίλιαρα σε όσους σπεύσουν, ακόμη κι αν δεν το δικαιούνται -τέτοια ώρα, τέτοια λόγια- ή όσοι έτρεξαν να ασπασθούν το χέρι του εμπρηστή τους; Φταίει ο πρωθυπουργός που αιφνιδίασε (;) με πρόωρες εκλογές ή όλοι όσοι επιτακτικά τις ζητούσαν ακόμη κι όταν σοβούσαν καύσωνας και πυρκαγιές;
Εκτός κι αν δεν φέρει ευθύνη ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης που κατήγγειλε το γεγονός παρ' ότι ο ίδιος πρωτοστατούσε στην προεκλογολογία από τον περασμένο Φεβρουάριο. Και ο οποίος, εκφράζοντας τη βαθιά επιθυμία της εκλογικής του βάσης «να τ' αλλάξει όλα», ανεκάλεσε από την εφεδρεία τον κ. Λαλιώτη και συστράτευσε στον καλόν αγώνα τον κ. Λιάγκα (η αισθητική της χούντας που σας έλεγα). Και εν πάση περιπτώσει ας τελειώνουμε μ' αυτή τη φυλή που εγκαθίδρυσε την τηλε-δημοκρατία και τώρα απαιτεί (!) απ' τον λαό της ορθοφροσύνη και ψυχραιμία. Είπαμε: Το σύστημα κατέρρευσε, ολοκλήρωσε τον ιστορικό του κύκλο, έκαψε όχι μόνο το λάδι στο καντήλι του αλλά και τη μούργα. Κυρίως αυτή. Η ηγεσία, σ' όλο της το φάσμα, αποδεικνύεται καθημερινά κατώτερη των περιστάσεων και οι εκπρόσωποί της αξιοθρήνητα λίγοι. Αφήστε που μας τελείωσαν και τα ψέματα ή οι τρυφεροί μύθοι περί μοναδικού, περιούσιου, πανταχόθεν βαλλομένου και ανάδελφου λαού που προέρχεται από το Αλφα του Κενταύρου. Τουτέστιν ο Αστραχάν, το μουλάρι, είχε καταγωγή από τον Κένταυρο. Οπως και οι επαγγελματίες εμπρηστές είναι ευκλεείς πρόγονοι του αρχαίου ημών Ηροστράτου. Ελπίζω να σας κάλυψα ιστορικοεπιστημονικώς.
Στον «Καντίντ» του ο Βολταίρος επιτίθεται εναντίον της θεολογικής τάξης και ασφάλειας που υποστήριζε με μαθηματική μεταφυσική ο Λάιμπνιτς -ο κόσμος μας είναι ο τελειότερος δυνατός! Αν είναι δυνατόν-και χλευάζει τις ταξικές-φιλοσοφικές ισορροπίες του Ancien Regime, του παλαιού δηλαδή κόσμου που κατέρρεε έστω κι αν δεν το παραδεχόταν. Στο ίδιο κλίμα ο κορυφαίος Αγγλος ζωγράφος Χόγκαρθ, ο ουσιαστικός πατέρας της ευρωπαϊκής καρικατούρας και πρόδρομος του Ντομιέ, σ' ένα σαρκαστικό χαρακτικό του 1764 (το τελευταίο του), απέδωσε τον κόσμο μας ν' αυτοαναφλέγεται και μιαν καταχθόνια θεότητα να τον εποπτεύει. Επρόκειτο για το VATHOS, απ' τη λέξη «βάθος». Το έργο αυτό πυροδότησε τα περίφημα Caprichos που ο Γκόγια τύπωσε το 1797, στα οποία προτάσσει τη φιγούρα του να κοιμάται και κάτω τη δυσοίωνη επιγραφή: Ο ύπνος της λογικής αφυπνίζει τα τέρατα.
Στη συνέχεια έπονται σε 80 χαλκογραφίες όλα τα τρομώδη φαντάσματα του ρομαντικού παροξυσμού. Η ιστορία της δυτικής αλαζονείας διατυπωμένη με προφητικούς υπαινιγμούς που εξαργυρώνονται ακόμη και σήμερα με τόκους υπερημερίας.
Ο «Καντίντ» αρχίζει με την εξής φράση στον πρόλογο: «Πρέπει να καλλιεργήσουμε τον κήπο μας». Αφήσαμε, αδέλφια, τον κήπο μας απότιστο κι ακαλλιέργητο χρόνια, παραδίνοντάς τον σ' άπληστους νεοβάρβαρους. Οι ίδιοι τώρα είναι έτοιμοι να πυρπολήσουν και τ' αφεντικά τους τα ίδια. Βλέπετε, η επικήρυξη είναι πολύ μεγάλη.
ΥΓ.: Ο πολιτισμός ενός τόπου κρίνεται από τον τρόπο που διαχειρίζεται τα υδάτινα αποθέματά του. Στην Ελβετία των χιονιών, των λιμνών και των βροχών έχουν από μια δεξαμενή σε κάθε σπίτι· και δύο ταχύτητες νερού στο καζανάκι.
7 - 09/09/2007
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου