Το φάντασμα του Πολυτεχνείου ζει ή Κόσμος εν μανία

Ο δε λαός; Ο λαός υφίσταται - διοτί δεν είναι αλλιώς δυνατόν - την επίδρασιν των ηθών τούτων. [...] Ή, άλλοτε πάλιν, εν τη ορμή όλων των κτηνωδών του ενστίκτων εξεγειρομένων, ραβδοκοπεί μέχρι συντριβής τα καθίσματα και τα θρανία [...] . Και βοή τότε τρομερά ανέρχεται προς τον ουρανόν, πάταγος σατανικός, ορυμαγδός διαβολικός, συρφετού έκφρονος, κόσμου εν μανία. 
Μιχαήλ Μητσάκης, Αθηναϊκαί σελίδες, 1887

Συμβαίνουν, ακόμη, πράγματα σε αυτόν τον τόπο παρ ότι τον στοιχειώνουν, ανέκαθεν τον στοίχειωναν σαν μαύρο χιούμορ της μοίρας, μαύροι Δεκέμβρηδες. Ενός έκφρονος συρφετού, ενός κόσμου εν μανία, όπως έγραφε ο Μητσάκης. Ας πούμε, το “Δεκαήμερο” του Καραθάνου στο Εθνικό ή το “Amor’’ του Τερζόπουλου στο Άττις ή η “Φόνισσα” του Κουμεντάκη στο Μέγαρο. Α, να μην ξεχάσω τους σπαρακτικά αστείους “Συγχωρεμένους” του Άγγελου Παπαδημητρίου στο μουσείο Βορρέ που διαβάζουν την “επίσημη” ιστορία με πλάγιο, αποδομητικό τρόπο και που βρίσκουν μικρούς παραδείσους, ακόμα και στην κόλαση. Μου άρεσε επίσης η αναδρομική του Ανδρέα Αγγελιδάκη στο ΕΜΣΤ (Ωδείο Αθηνών) για το ανάλαφρο ύφος, τη σύγκλιση διαφορετικών εκφραστικών κωδίκων αλλά και τη στοχαστική στάση απέναντι στην πρόσφατη ιστορία της χώρας. Χτες, Κυριακή, απόλαυσα την ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ από κάθε πλευρά έκθεση "Ο Θεοτοκόπουλος πριν τον Γκρέκο" στο Χριστιανικό και Βυζαντινό  Μουσείο Αθηνών, που οργάνωσε και παρουσιάζει η νέα γενιά επιστημόνων του ιδρύματος υπό την καθοδήγηση της προσφάτως απομακρυνθείσας από το ΥΠΠΟ -γιατί άραγε;- διευθύντριας κας Λαζαρίδου. Θλιβερή αντίφαση: όλες οι αίθουσες των μονίμων εκθεμάτων παρέμεναν κλειστές  ελλείψει προσωπικού! Ευτυχώς που ο κ. Σαμαράς, ο κ. Βενιζέλος και οι επιτελείς τους λατρεύουν τον πολιτισμό και νοιάζονται για τα μουσεία μας προωθώντας σε αυτά τους κολλητούς τους προς δόξαν της αξιοκρατίας. Τέλος ο Peter Brook, στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά, δίδαξε πως μπορεί να γίνει θέατρο και μάλιστα εμβληματικό με τα πιο απλά, τα σχεδόν χειροποίητα μέσα. (Πρόκειται κατ' ουσίαν για το ίδιο πράγμα που χρόνια τώρα επιχειρεί ο χαοτικός αλλά σταθερά πρωτοπόρος, δηλαδή διαρκώς κόντρα, απέναντι κι ακόμα και στον εαυτό του, Νίκος Κούνδουρος. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία...).

Από την άλλη, ένας ολόκληρος κόσμος είναι πάλι ξεσηκωμένος, αυτοί που ονομάζουμε συλλήβδην αναρχικούς ή αντιεξουσιαστές, ενώ δεν είναι παρά εκείνοι οι νέοι που δεν έχουν καμιά προοπτική, που είναι εγκαταλελειμμένοι από ένα αυθαίρετο κράτος-δυνάστη και που στην πιο όμορφη στιγμή της ζωής τους ζούνε σ' ένα τόπο μισονεϊκό, καθημαγμένο από αρχολίπαρους όσο και αμετανόητους γέροντες, χωρίς να έχουν οι ίδιοι καμιά καμία ελπίδα, κανένα μέλλον. Δε πιστεύω στη βία, σιχαίνομαι τη βία, καταλαβαίνω όμως ποια απελπισία κινεί το χέρι όλων όσοι πιστεύουν πως σπάζοντας βιτρίνες και καίγοντας σκουπίδια ή αυτοκίνητα τιμωρούν ένα παλιό κακό κόσμο και ιδρύουν ένα καλύτερο καινούργιο. Φοβάμαι, επίσης, πως αυτή η τρέλα έχει καταστεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια λειτουργικό κομμάτι του κυρίαρχου συστήματος. Ο σχεδόν θεσμικός και αέναα επαναλαμβανόμενος πετροπόλεμος με τους “μπάτσους” που διαλύει κάθε τόσο το κέντρο της Αθήνας, της Πάτρας ή της Θεσσαλονίκης βυθίζοντας σε απελπισία εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπων που απλώς θέλουν να επιβιώσουν, αλλά εμποδίζονται παντοιοτρόπως, είναι το απαραίτητο άλλοθι μια εξουσίας το ίδιο κυνικής και βίαιης, ώστε να αποφασίζει ως αντίποινα ακόμα πιο αντιδημοκρατικούς νόμους ή να αγοράζει καινούργιες πιο αποτελεσματικές παρτίδες δακρυγόνων. Στα δικά μου μάτια οι εξεγερμένοι τρομοκράτες και το κράτος του νόμου ενώ εξωτερικά δεν συγκλίνουν ούτε μοιάζουν, τελικά ταυτίζονται, οδηγούν τη χώρα μου στο ίδιο αναπότρεπτο τέλμα και μένα -αν αυτό έχει κάποια σημασία- σε μια βαθιά μελαγχολία. Επειδή δεν καταδέχομαι να πιστέψω σε μια επανάσταση κατά την οποία ο πιτσιρικάς (μικροαστός κατά βάθος, ασχέτως του πως φαντασιώνεται τον εαυτό του) πετάει μολότοφ στον μπάτσο της γωνίας. Σαράντα χρόνια κλεφτοπόλεμος και όμως δεν βοήθησε καθόλου την δημοκρατία μας να ενηλικιωθεί, αντιθέτως. Επειδή και ο ακροαριστερός αντιεξουσιαστής μετέρχεται ανάλογη βία με εκείνη του κράτους-τιμωρού και των σταθερά ανεύθυνων οργάνων του. Πρόκειται για κείνο το πολιτικό πιθάρι των Δαναΐδων που με τέτοιες μεθόδους δεν πρόκειται να γεμίσει ποτέ. Εμείς ως σύγχρονη και προοδευτική Αριστερά έχουμε τεράστια ευθύνη γιατί δεν αποκόψαμε εγκαίρως τον ομφάλιο λώρο απ' όλα αυτά τα επαναστατημένα αλλά κατά βάθος φασίζοντα γκρουπούσκουλα που πιστεύουν ότι έχουν δικαίωμα να καίνε την Athens Voice ως τιμωρία ή να καταλαμβάνουν το κέντρο επικοινωνιών του ΕΚΠΑ και να κατεβάζουν το κεντρικό server του σταματώντας βάρβαρα τη λειτουργία δυο τουλάχιστων πανεπιστημιακών νοσοκομείων. Αυτός ο μπρουταλισμός δεν μπορεί να έχει σχέση με την Αριστερά, τουλάχιστον όπως εγώ την αντιλαμβάνομαι. Δεν μπορώ να θεωρήσω σύντροφό μου, αντίθετα είναι ιδεολογικός μου αντίπαλος, εκείνον που βανδαλίζει ένα άγαλμα ή ένα νεοκλασικό ή που σπάει τη στάση ενός λεωφορείου. Επιπλέον με τρομάζει όλο αυτό το συσσωρευμένο, αντικοινωνικό μίσος των παιδιών του Κουφοντίνα και των θιασωτών εκείνου του Ξηρού που ... παλικαρίσια την κοπάνησε. Υπάρχει μια τερατώδης ιδεολογική αντίφαση σε όλα αυτά. Αλλά και και η ασύγγνωστη υποκρισία της γενιάς μου να μυθοποίησει καιροσκοπικά ένα φάντασμα του Πολυτεχνείου διαστρέφοντας το αληθινό του περιερχόμενο. Αυτό το φάντασμα, που το καίμε τελετουργικά κάθε τρεις και λίγο καταλαμβάνοντας τη δυσοίωνη πύλη του Μετσόβιου, πληρώνουμε ακόμη με το πιο ηλίθιο, το πιο επικίνδυνο τρόπο.

ΥΓ. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να κυβερνήσει και μάλιστα γρήγορα, αν μη τι άλλο, για να τεθεί και αυτός προ των ιστορικών ευθυνών του. Γιατί, όσο κι αν βολεύει οντολογικά την ρητορεία της Αριστεράς η αντιπολίτευση, πρέπει στην πράξη να δούμε πόσο η ίδια αντέχει τη φθορά και τη διαφθορά της εξουσίας. Απέναντι στον χρόνιο καρκίνο των ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, η Αριστερά διαθέτει ακόμα ένα ηθικό πρόταγμα υγείας, όπως και ο τόπος διαθέτει, χάρη σε αυτήν, μια ακόμα προοπτική ελπίδας. Αρκεί να αποφύγουμε την προϊούσα πασοκοποίηση ή την καθεστωτίλα τύπου ΝΔ. Και να ειπωθούν, αλλά το κυριότερο, να υποστηριχθούν εμπράκτως κάποιες επώδυνες αλήθειες...