ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΤΟ ΓΕΛΙΟ,ΤΟ ΔΑΚΡΥ,ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ

Κωστής Γεωργίου, Αναφορά στον Πειραιά του Γ. Τσαρούχη, 230x160 εκ, 2015

Πρόκειται για μια πολυεπίπεδη έκθεση, η οποία συγκροτείται από ένα μόνιμο κι ένα μεταφερόμενο μέρος. Έχοντας ως άξονα και ως κεντρικό θεματικό στοιχείο το ίδιο το Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά, τη λειτουργία και την ιστορία του, επιδιώκει να συνδυάσει το «θέατρο» ως παραστασιολογικό γεγονός αλλά και το «δάκρυ» ή το «γέλιο» ως κυρίαρχα συγκινησιακά στοιχεία, που εξ ορισμού το θέατρο όπως και κάθε άλλη τέχνη επιδιώκει. Ο τίτλος προέρχεται από την περίφημη φράση «ές δάκρυα ἔπεσε τό θέατρον» που αναφερόταν στην παράσταση «Μιλήτου Άλωσις» του τραγικού ποιητή Φρυνίχου. Γιατί μπορεί η εύκολη συγκίνηση να είναι ο πιο ύπουλος εχθρός της αληθινής τέχνης, αλλά η βαθιά συγκίνηση είναι το ουσιαστικό κέρδος κάθε αληθινής καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Ως εκ τούτου την έκθεση συγκροτούν:

1) Αρχιτεκτονική - Ιστορία

Θα υπάρχει πλούσιο αρχειακό υλικό από την ιστορία και τη λειτουργία του ΔΘΠ όπως αρχιτεκτονικά σχέδια, πρακτικά του δημοτικού συμβουλίου, εντολές ανάθεσης αρχιτεκτονικού έργου, φωτογραφίες από την ανοικοδόμηση του Δημοτικού Θεάτρου, πολεοδομικός χάρτης και φωτογραφίες του Πειραιά του 19^ου αιώνα - του «Μάντσεστερ» της απελευθερωμένης Ελλάδας. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στον αναδυόμενο νεοκλασικισμό, ο οποίος προσέδιδε μια ιδεαλιστική-ρομαντική διάσταση στο κατά τα άλλα ραγδαία εκβιομηχανιζόμενο πρώτο λιμάνι της χώρας. Σημαντική ενότητα αποτελούν τα αρχιτεκτονικά σχέδια (τομές, κατόψεις, προόψεις) αλλά οι προτάσεις ιστορικής αποκατάστασης του ΔΘΠ που φιλοτέχνησε ο διάσημος σκηνογράφος αλλά και ρέκτης μελετητής της αρχιτεκτονικής θεάτρου, Νίκος Πετρόπουλος.

(Για εκπαιδευτικούς λόγους οι έννοιες «νεοκλασικισμός», «βιομηχανική επανάσταση», «αστικοποίηση», «κοινωνική διαστρωμάτωση», «ιδεαλισμός», «ρομαντισμός», «ρεαλισμός», κλπ. αναπτύσσονται με σύντομο αλλά αρκούντως διαφωτιστικό τρόπο ώστε να βοηθηθούν τόσο οι μαθητές – επισκέπτες της έκθεσης όσο και οι καθηγητές τους).

2) Θέατρο - Παραστασιολογία

Το δεύτερο σκέλος της εκθεσιακής ενότητας (τόσο της σταθερής όσο και της μεταφερόμενης), συγκροτείται από το πλούσιο δραματολογικό υλικό που υλοποιήθηκε στο ΔΘΠ σε όλη τη διάρκεια της ιστορικής του διαδρομής που υπερβαίνει τον αιώνα: Με βασικό άξονα τη διεύθυνση Ροντήρη αλλά και με τα πριν και τα μετά συνταρακτικά θεατρικά γεγονότα (από τον Βεάκη και την Παξινού, ως τον Χορν και τη Λαμπέτη), η έκθεση παρουσιάζει ένα πλούσιο υλικό από φωτογραφίες, προγράμματα παραστάσεων, θεατρικές κριτικές, χειρόγραφα και αποκλειστικές φωτογραφίες των πρωταγωνιστών, σκηνικές οδηγίες, ρεπορτάζ κι εξώφυλλα εφημερίδων και περιοδικών και κυρίως κοστούμια, σκηνογραφικές μακέτες και σκίτσα από το ανέβασμα των παραστάσεων. Σε σχέση με αυτό ακριβώς το υλικό, θα παρουσιάζεται η διαδραστική performance «Να ντύσουμε τους γυμνούς» κατά την οποία οι νεαροί μαθητές θα έρχονται σε επαφή με τον τεράστιο πίνακα, μήκους 6 μέτρων, με τους γυμνούς μουσικούς του Σάββα Πουρσανίδη, που ονομάζεται Theatrum Mundi και με ιστορικά κοστούμια που κατά καιρούς «παραστάθηκαν» στο ΔΘΠ. Στη συνέχεια θα τους ζητείται να ταυτίσουν τα πραγματικά κοστούμια ή άλλα φανταστικά, δικής τους επινόησης, ντύνοντας έτσι τους γυμνούς μουσικούς της ζωγραφικής σύνθεσης. Το υλικό έχει συγκεντρωθεί από ποικίλες πηγές όπως: Θεατρικό Μουσείο, Εθνικό Θεάτρο, Εθνική Λυρική Σκηνή, Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά, Δωρεά Μάνου Κατράκη, Αρχείο Αμφιθεάτρου-Σπύρου Ευαγγελάτου, Αρχείο Νίκου Πετρόπουλου,Συλλογές ΕΛΤΑ (πορτραίτα πρωταγωνιστών που φιλοτέχνησε ο Κ. Σπυριούνης), Αρχείο Γιάννη Μετζικώφ, κα.

3) Tο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά σήμερα

Το ΔΘΠ είναι ιστορία αλλά είναι και ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον και εντυπωσιακό παρόν. Οι εργασίες ανακαίνισής του αποτελούν πολύτιμη πηγή αρχιτεκτονικής και θεατρικής γνώσης. Σ' αυτό το τρίτο μέρος της έκθεσης παρουσιάζονται κοστούμια, βίντεο, φωτογραφίες από τις εργασίες ανακαίνισης αλλά και αποπεράτωσης (κυρίως η εξαιρετική δουλειά της φωτογράφου Μαρίας Κούκου), καθώς και υλικό από την τελετή εγκαινίων που επιμελήθηκε ο σκηνοθέτης Τάκης Τζαμαργιάς και τις παραστάσεις που ανέβηκαν σ' αυτό την τελευταία διετία όπως π.χ. η «Οδύσσεια» του Λιβαθινού, ο «Μεφίστο» των Μνουσκίν-Μαστοράκη, ο «Ερωτευμένος Σοπέν» των Γιαννίν Μποκέν και Φρεντερίκ Σοπέν (από την Εθνική Λυρική Σκηνή) κ.α.

Α. Αντωνόπουλος, Μικρό Θέατρο, 2015

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το εικαστικό τμήμα της έκθεσης στο οποίο εκτίθενται πίνακες και κατασκευές που αντλούν την εμπνευσή τους από το Δημοτικό Θέατρο διαχρονικά. Μεταξύ των άλλων συμμετέχουν οι: Πέτρος Ζουμπουλάκης, Άγγελος Αντωνόπουλος, Γιάννης Αδαμάκης, Τάσος Αριδάς, Βασίλης Τάγκαλος, Κωστής Γεωργίου, Γιάννης Ασημακόπουλος, Κωνσταντίνα Συλίκου, κα.

Τέλος, εκθέσιμο υλικό και μάλιστα πολύτιμο, αποτελεί η αρχική, τεχνική υποδομή του ΔΘΠ δηλαδή τα σταγκόνια, οι μηχανισμοί σκηνής, τα τραμπουκέτα, τα βαρούλκα, τα οποία εθεωρούντο τα τελειότερα της εποχής τους (τέλος 19^ου αιώνα). Τα σπαράγματα αυτά σήμερα αφενός ανακαλούν κάποιες «ηρωικές» στιγμές του ιστορικού κτίσματος, αλλά λειτουργούν και ως αυτόνομα γλυπτά, ως ποιητικές κατασκευές που μπορεί να μην παράγουν πια θέατρο, παρακινούν όμως ονειροπόληση.

Νίκος Πετρόπουλος, Πρόταση για το Φουαγέ

Η έκθεση συνοδεύεται από αναλυτικό κατάλογο με ιστορικά στοιχεία, φωτογραφικό υλικό, βιογραφικά των καλλιτεχνών κτλ. Έτσι ώστε να ολοκληρωθεί η παιδαγωγική αποστολή των ποικίλων εκδηλώσεων του project.

Η έκθεση «Το Θέατρο και το Δάκρυ» συμπεριλαμβάνεται στα προγράμματα του ΕΣΠΑ.

Ο επιμελητής της έκθεσης Μάνος Στεφανίδης - Αναπληρωτής Καθηγητής του ΕΚΠΑ

Η βοηθός επιμελητή Κατερίνα Πεσταματζόγλου - τελειόφοιτη φοιτήτρια του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ.