Θρίαμβος

Ο Γύζης (1842-1901), στο τέλος της ζωής του, ασχολείται με θρησκευτικά θέματα, αλληγορίες ή αποκαλυπτικές εικόνες στο πνεύμα του ώριμου συμβολισμού. Η γραφή του γίνεται πιο ελεύθερη, η χρωματική του κλίμακα πιο δραματική, με τα τέρατα του σκότους να ηττώνται από τις δυνάμεις του καλού. Ανακάλυψα πρόσφατα σε ιδιωτική συλλογή στο Πειραιά το έργο-πρότυπο που παρακινεί τον Γύζη σε όλη του την προσπάθεια για μια ζωγραφική της Θεοφάνειας. Πρόκειται για τον Αρχάγγελο της Ανάστασης, τον καταβαραθρωμένο Εωσφόρο του Ludwig Tiersch (1825-1909), δασκάλου των μικρών Τηνιακών στο Σχολείο των Τεχνών. Το έργο, ελαιογραφία σε μουσαμά, 58x42 εκ., και αποτελεί το μποντζέτο (brozzetto) μεγαλύτερης σύνθεσης προορισμένης για κάποιο αλτάρι. Προσέξτε τον εξαιρετικό δράκοντα του Tiersch και πως μεταστοιχειώνεται στον Γύζη ως ανθρωποποιημένο πνεύμα του πονηρού.

Πιστεύω ότι το παρόν προσχέδιο είναι προϊόν υψηλής αισθητικής και φιλοτεχνείται στην ωριμότητα του ζωγράφου, 1870-80.