Η ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΤΗΣ SIEMENS ΚΑΙ ΤΑ ΜΠΟΥΚΩΜΕΝΑ ΜΑΤΙΑ

Ελλάς - Βέγκας! Το προσομοίωμα που πλασάρεται από τα ηλεκτρονικά μέσα ως πρόσωπο της πατρίδας με τα ανθρωποειδή, άφυλα αλλά κυρίως άφιλα, που περιφέρονται στις γυάλινες οθόνες ως ιδανικοί Έλληνες. Αυτούς που οι πιτσιρίκοι με το μπουκωμένο από χάμπουργκερ στόμα και τα μπουκωμένα από Φοίβο remix αυτιά , θαυμάζουν και μιμούνται. Μπουκωμένα μάτια. Σκεφθείτε έναν προς έναν όλους αυτούς που αφήνετε κάθε μέρα να κυκλοφορούν ασύδοτοι σπίτι σας λέγοντας άρρητα αθέμιτα σε τρισβάρβαρα ελληνικά, τα οποία ρουφάνε οι άμοιροι ελληνικών βλαστοί σας. Μετρήστε τους ψύχραιμα και βαθμολογήστε τους. Τι αξίζουν, αλήθεια, μακριά από την τηλε-άλω και την τεχνητή χρυσόσκονη που τους χαρίζει το μέσον; Απλώς μηδενικά, πεινασμένα για κέρδος και εξαρτημένα από το ναρκωτικό της προβολής, πολύ κατώτερα από τον μέσο Έλληνα που και ευπρεπής είναι και καχύποπτος προς όλο αυτό το φωνασκούν σούργελο. Απλώς δεν έχει πολλές επιλογές εκτεθειμένος στο χτικιό της άνευρης, παθητικής διασκέδασης.
Αυτό γνωρίζοντας κι εκείνοι, κατεβάζουν συνειδητά τον πήχυ κάθε χρόνο και περισσότερο μένοντας πιστοί στις εντολές των αφεντικών τους. Όσο πιο ευχειραγώγητο γίνεται το πλήθος, όσο πιο πολύ μαζικοποιείται ο πολίτης, τόσο πιο εύκολα διατίθενται τα προϊόντα της παντοδύναμης τηλε-αγοράς, πνευματικά και υλικά. Μαζική κατανάλωση, κουλτούρα του ευδαιμονισμού χωρίς τύψεις και πολιτισμικός πανθεϊσμός πάνε μαζί.
Κάποτε λέγαμε «μολών λαβέ», στον τόπο αυτό, σήμερα λέμε «Cash and Carry»· και πορευόμαστε αμέριμνοι ανατρέφοντας προγλωσσικούς γραικύλους ή τεχνοκράτες μεταρρυθμιστές. Οπαδούς της κάθε μορφής συναίνεσης, δηλαδή της «υποχώρησης για το καλό μας». Θυμάστε τους θιασώτες του «Ναι» στο σχέδιο Ανάν, το οποίο εκτούρκιζε «δημοκρατικά» το νησί καταλύοντας την με αίματα κερδισμένη Κυπριακή Δημοκρατία; Σήμερα, το «όχι» των Κυπρίων -αλλά και των Ελλαδιτών- υποχρεώνει το αγέρωχο κατεστημένο της γείτονος ν' αναγνωρίσει τη Λευκωσία αν θέλει έστω και ειδική σχέση με την Ε.Ε.. Κανένα «ορθολογικό» και «πραγματιστικό» σχέδιο, βλέπετε, δεν μπορεί να τεθεί υπεράνω της Ιστορίας. Μόνοι όσοι πάσχουν από ηθικό αλτσχάιμερ ξεχνούν τόσο εύκολα το σπάταλα χυμένο αίμα. Η Ιστορία, πάντως, έχει την ηθική της όπως και η ηθική την αισθητική της.
Για κάποιους, όλα αυτά είναι «λεπτομέρειες», για μας ουσία. Σε δύο πράγματα αδυνατεί να επιβληθεί η λογική: στο θάνατο και τη βλακεία. Και το παράδοξο: οι Ελληναράδες να διπλώνουν με τη σημαία τους μπασκετμπολίστες της Εθνικής αλλά να λησμονούν τα Ίμια ή την Κύπρο. Στη μεταμοντέρνα Ελλάς-Βέγκας κάθε οχληρή ανάμνηση, κάθε δυσάρεστη σκέψη απωθούνται στο απευθυσμένο της συνείδησης για να κυριαρχήσει η βλακώδης ευτυχία και το μελό της τηλε-εικόνας.
Η τηλεόραση, εκτός από το να πουλάει ή να τζιράρει τεράστια ποσά, λειτουργώντας σαν αχανής αγορά που εμπορεύεται χύδην εικόνες ή να καταναλώνει κανιβαλικά εκείνα τα πρόσωπα τα οποία προς στιγμήν αποθεώνει, μπορεί να καταστεί και διαμορφώτρια κριτικής γνώμης, κουλτούρας και αισθητικής. Να είναι σχολείο που θα ψυχαγωγεί διαμορφώνοντας τα κυρίαρχα πρότυπα χωρίς κατ' ανάγκη να καταφεύγει στη χωματερή των εικόνων για ν' ανασύρει είδωλα. Απ’ την άλλη το σύστημα θέλει το χρόνο χωρίς «ιστορία», τη λέξη χωρίς το νόημα της και η εικόνα χωρίς τη σάρκα της.

ΠΝΕΥΜΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ, ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΥΛΩΝΙΤΗ ΣΤΟΝ ΖΑΧΟΠΟΥΛΟ

Δυο είναι τα χαρακτηριστικά που κυριαρχούν στη συλλογική μας προσωπογραφία: η επιθετική αμάθεια και η καταπιεσμένη φιληδόντα (που μεταμορφώνεται τάχιστα σε υποκριτικό ευσεβισμό). Η περίπτωση του πρώην γ. γραμματέα και έμπιστου του πρωθυπουργού μ’ άλλα λόγια. Ο οποίος, με τη μικρόψυχη στάση του αφ’ ότου ανένηψε, απώλεσε όλη την συμπάθεια που κέρδισε αυτοτιμωρούμενος. Γιατί, διάβολε, δεν μας έχουν συνηθίσει οι δημόσιοι άντρες να βουτάνε από μπαλκόνια όταν αποκαλύπτονται τα έργα, οι ημέρες (και προ παντός οι νύκτες τους). Ο κ. Ζαχόπουλος, καθηγητής της επαρχίας, όπως θα έλεγε ποιητικά ο Apollinaire, έκανε εγκαίρως τη σωστή κίνηση: προσκολλήθηκε σ’ ένα κόμμα εξουσίας και επέλεξε το πιο επώνυμο πουλαίν του για να το «υπηρετήσει». Μετά όλα τ’ άλλα ήρθαν εύκολα. Επειδή εξουσία είναι ένα πράγμα που οργανώνεται μέσα από την αλληλεγγύη των μετρίων και στηρίζεται στην άγνοια ή την παραπληροφόρηση των πολλών. Ο κ. φιλόλογος έφιαξε πολιτιστικές ομάδες, διοργάνωσε καλλιτεχνικά γεγονότα, ενέπλεξε μεθοδικά πρόσωπα που θα τον οδηγούσαν στη κορυφή, προώθησε στα κρίσιμα κέντρα αποφάσεων τους «δικούς» του, σφυρηλάτησε, τέλος, δεσμούς μόνον με εκείνους που θα γίνονταν «εξουσία». Ως δάσκαλος της (μελλοντικής) συζύγου του (μελλοντικού) αρχηγού την ΝΔ έπιασε το δέκα το καλό. Από τούδε και στο εξής ο Ζαχόπουλος ήξερε τι έπρεπε να υπερασπισθεί: Μα βέβαια το τρίπτυχο «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια»· με μια λέξη τον «Καραμανλισμό». Επειδή στην Ελλάδα τα κόμματα κληροδοτούνται εν είδει προικώου (Δες και την περίπτωση Γιωργάκη). Όταν, σε χρόνο ανύποπτο, του πρότεινα για νομικό του σύμβουλο ένα παραγκωνισμένο αδάμαντα της δημόσιας διοίκησης μ’ ερώτησε σκαιά: «Είναι δεξιός;». Με τον Ζαχόπουλο, πρέπει να πω εδώ –όπως με πολλούς άλλους Ζαχόπουλους –είχα συνεργασία –και συχνές οχλήσεις –πριν καταστεί εξουσία και λησμονήθηκα διακριτικά όταν ο ίδιος απέκτησε επιτέλους υπηρεσιακό αυτοκίνητο με σοφέρ.
Ο παρ ολίγον αυτόχειρας υπήρξε τέσσερα χρόνια ο αναμφισβήτητος δυνάστης του ΥΠΠΟ, το «δώρο» του μεταρρυθμιστή Καραμανλή στον τόπο και το φρένο για την όποια, δημιουργική προσπάθεια του ανήσυχου υφυπουργού Π. Τατούλη. Οι παροικούντες στην Ιερουσαλήμ γνώριζαν από καιρό το τραγελαφικό αδιέξοδο της οδού Μπουμπουλίνας αλλά ο Χρηστάρας έχαιρε της εμπιστοσύνης του Μαξίμου στο μάξιμουμ. Για το πολιτικό θα νοιαστούμε τώρα; Οι κυρίες (του Μαξίμ) εμφανίσθηκαν, φευ, αργότερα. Όπως κάθε καταπιεσμένος μικροαστός ο κ. Χρήστος διεκήρυσσε βέβαια per mare per terra το δόγμα «πνεύμα και ηθική» αλλά και διαπίστωνε γρήγορα πόσο ηδονικά εύκολη είναι η … εξουσία ιδιαίτερα όταν ασκείται σε ανθρώπους οι οποίοι εξαρτώνται άμεσα από αυτήν. Σήμερα ο τ. γενικός δεν ντρέπεται να κατηγορεί την συμβασιούχο υφισταμένη και μια εκ των ερωμένων του στο υπουργείο ότι τον εξώθησε στην αυτοκτονία. Ενώ η πικρή αλήθεια είναι πως το τζέτ λαγκ του προήλθε μόνον από την δραματική στέρηση του οφίκιου. Η μοιραία πτώση του δηλαδή προκλήθηκε από την απότομη πολιτική του προσεδάφιση. Αφήστε το πόσο πασιφανώς σκοπιμολογική είναι η αγριότητα της πολιτείας όταν κρατάει ακόμη προφυλακισμένη το, ουσιαστικό, θύμα όλης αυτής της αποκαλυπτικά άγριας, για τα ούτως ή άλλως εξαγριωμένη ήθη μας, ιστορίας.

ΥΓ. Στη γνωστή ταινία, ο πρόεδρος του συλλόγου «Πνεύμα και Ηθική», ο αείμνηστος Βασίλης Αυλωνίτης συμπεριφέρεται στο τέλος πιο ανθρώπινα. Και δεν αφήνει αυτή τη κωμωδία των ηθών να καταστεί ανήθικη τραγωδία.

ΤΕΣΣΕΡΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ

Βία: Ηλικιωμένη γυναίκα μανουβράρει με δυσκολία το καρότσι ενός μωρού σε πεζοδρόμιο φορτωμένο αυτοκίνητα και μηχανές. Έπειτα στέκεται στην άκρη κεντρικού δρόμου και περιμένει υπομονετικά να τον διασχίσει. Εμπρός της περνούν βιαστικοί οδηγοί χωρίς να σταματάνε. Αγνοώντας την επιδεικτικά, σαν να μην υπάρχει, ένα, δυο, τρία, τέσσερα λεπτά. Η ροή μοιάζει αδιαπέραστη. Τότε ένας εργατικός τύπος, ίσως Αλβανός, αντιλαμβάνεται το σιωπηλό σκάνδαλο, κουνάει το χέρι του αποφασιστικά και μπαίνει εμπρός για να ανοίξει δρόμο. Οι οδηγοί σταματάνε κακήν κακώς βρίζοντας και απειλώντας ενώ εγώ κατεβάζω το κεφάλι από ντροπή και απομακρύνομαι.

Ευχαριστώ!: Θέλετε ένα εύκολο παράδειγμα της διαφοράς ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό; Πρόκειται για το «ευχαριστώ» και το «παρακαλώ» που ακούτε, συνοδευόμενο μάλιστα κι από ένα πλατύ χαμόγελο, στα διόδια της Αττικής οδού. Πράγμα που βεβαίως δεν συμβαίνει στα, πανάκριβα πια, διόδια των εθνικών –λέμε τώρα- αρτηριών. Στα πρώτα δεξιώνονται, έστω και υποκριτικά ή καθ’ υπόδειξη, τον πελάτη-πολίτη ενώ στα δεύτερα τον φενακίζουν και τον απαξιώνουν. Όπως άλλωστε σε κάθε δημόσιο κατάστημα. Η αγένεια έχει εξελιχθεί πια σ’ εθνικό μας χόμπι. Η πιο ενοχλητική εκδοχή της καθημερινής, μη υλικής βίας. Διαφωνείτε; Ευχαριστώ!

Ένας αλλά Λέανδρος: Υπάρχει ένας δημόσιος λειτουργός, ένας επικεφαλής ανεξάρτητης αρχής που τα έχει βάλει συστηματικά και παθιασμένα με όλη τη κρατική διαφθορά. Υπουργοί, νόμοι και υπόνομοι δεν έχουν επιτύχει τα όσα χειροπιαστά κατορθώνει καθημερινά και αθόρυβα ο Λέανδρος Ρακιντζής, Γενικός Επιθεωρητής της Δημόσιας Διοίκησης: Και μάλιστα εναντίον όλης της εθνικής ημών γραφειοκρατίας. Πρόσφατο παράδειγμα το ότι ζήτησε δειγματοληπτικά το «πόθεν έσχες» από 6500 (sic) προϊστάμενους εφοριών, πολεοδομιών κλπ. Αν σκεφτεί κανείς το ελάχιστο προσωπικό που διαθέτει, η διεκπεραίωση το ανωτέρω εγχειρήματος συνιστά άθλο. Τόσο απλά, τόσο δύσκολα. Σαν το αβγό του Κολόμβου. Ή, μάλλον του Λεάνδρου.

Σύντροφοι: Κάθε (σχεδόν) Κυριακή, εδώ και πάμπολλες Κυριακές, αισθάνομαι προλεταριακή χαρά. Αισθάνομαι εγώ ο ταπεινός ίσος στη λύπη μου μ’ έναν από τους πλουσιότερους και πιο ευνοημένους ανθρώπους του κόσμου. Όπως κι εγώ μπορεί να νοιώθω απαίσια λόγω των βιοτικών μου προβλημάτων, έτσι χάλια μπορεί να νοιώθει και αυτός. Απόλυτα δυστυχής μεν, για διαφορετικούς, βεβαίως, λόγους. Πρόκειται για τον πρόεδρο της ΠΑΕ Παναθηναϊκός κο Τζίγγερ. Αγαπητό μου σύντροφο στην εξακολουθητική κυριακάτικη πίκρα.

Το δικό μου πανεπιστήμιο

Άκουγα τον κ. Βερέμη πρόεδρο του Εθνικού Συμβούλιου Παιδείας, στο «Κόκκινο 105,5» και δεν πίστευα τ’ αυτιά μου: «Αυτά που λέει ο υπουργός Παιδείας για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι μπούρδες (sic). Σας διαβεβαιώ ότι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ε.Ε. είναι ελάχιστα και κυρίως μεταπτυχιακού χαρακτήρα… ». Για να συμπληρώσει η τ. πρόεδρος της Βουλής κ. Μπενάκη: «Κρίνω άστοχη την ανακίνηση αυτή τη στιγμή του άρθρου 16 από τη κυβέρνηση…». Απ’ την άλλη πλευρά διακεκριμένα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ αποφεύγουν να καταδικάσουν κατηγορηματικά τους προπηλακισμούς ή τους τραυματισμούς πρυτάνεων, την αρπαγή των καλπών και τη βία στα πανεπιστήμια. Φοιτητικές παρατάξεις επίσης ζητούν την κατάργηση του πρόσφατου νόμου για την παιδεία ξεχνώντας ότι αυτός είναι νόμος του κράτους και πιστεύουν πως με καταλήψεις ή συλλαλητήρια κι όχι εκλογές θα φύγει, το εκλεγμένο, πάντως, κράτος της δεξιάς. Τέλος, η αναρχία, αυτή η ουτοπία του πραγματικού και η πολιτική του θέλει να κάνει την πολιτική ποίηση (Μπακούνιν, περιοδικό Avantgarde, 1878) , στην Ελλάδα εξισούται με την αγράμματη εξαχρίωση, τους βανδαλισμούς ιστορικών μνημείων ή το κάψιμο των… αντιφρονούντων.

Προσωπικά πιστεύω σ’ ένα πανεπιστήμιο ανοιχτό σ’ όλες τις ιδέες, ανεξάρτητο από όποια κομματική καθοδήγηση, εχθρικό προς κάθε μορφή βίας, φιλικό στη διαφορά, ανεξίθρησκο, ανήσυχο και ερωτευμένο με την αλήθεια· μιαν έννοια που σταθερά οφείλουμε να επανορίζουμε. Ένα πανεπιστήμιο που θα καθοδηγεί τη κοινωνία και δεν θα καθοδηγείται από την αγορά και που θα είναι πολιτικό επειδή ακριβώς θα περιφρονεί τις μικροπολιτικές εκείνων των κομμάτων που βούλονται να το χρησιμοποιήσουν. Τρίπτυχό του: Γνώση, Έρευνα, Ελευθερία. Χωρίς να ξεχνάω πως το πανεπιστήμιο αποτελεί σταθερό βαρόμετρο που αντανακλά τη κρίση ή την παρακμή ολόκληρης της κοινωνίας , θέλω να πιστεύω πως είναι το μέγιστο οχυρό σ’ αυτό το έλλειμμα.

Τι έσπρωξε όμως τη κυβέρνηση ν’ ανακινήσει τώρα τη «μπούρδα» των ιδιωτικών πανεπιστημίων προκαλώντας την, αναμενόμενη, έκρηξη των ακραίων στοιχείων; Νηφάλιοι σχολιαστές διείδαν μια προσπάθεια αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης κι ένα γαργάλημα του θυμικού της. Εφόσον το εύκολο συμπέρασμα είναι πως για όλα φταίνε τα «κωλόπαιδα» ή οι «τεμπέληδες καθηγητές». Κι ας είναι η πολιτεία που έχει απλώσει 22 υπολειτουργούντα πανεπιστήμια σε πόλεις ή νησιά με κριτήρια εσωτερικού τουρισμού ή βουλευτικών ρουσφετιών. Πανεπιστήμια χωρίς υποδομές και χρήματα σε προκάτ αίθουσες. Κι ότι στοχεύει να βελτιώσει αυτά τ’ άθλια δημόσια πανεπιστήμια αναγορεύοντας τα εργαστήρια ελεύθερων σπουδών σε άθλια ιδιωτικά πανεπιστήμια! Ώστε η ιδιωτεία να συναντά το στυγνό ψηφοθηρικό συμφέρον…