Συνολικές προβολές σελίδας

Κυριακή 30 Δεκεμβρίου 2012

Ελπίδες για το 2013

 
Να με θυμούνται λίγα σαλιγκάρια στις παριλίσσιες όχθες μου
Αυτό σημαίνει αθανασία, ω Σώκρατες
Κ. Χαραλαμπίδης





Επειδή ούτε ο Άγιος Ρωμανός ούτε ή Τήνος ούτε το προσεχές καλοκαίρι του 2013 είναι μακριά στη πραγματικότητα...
 

ΤΩΡΑ που απέτυχαν παταγωδώς όσοι ασκούν την τέχνη της πολιτικής υποβιβάζοντάς την σε τεχνοκρατική διαδικασία, ας ασκήσουμε εμείς οι πολίτες την τέχνη της ζωής, την πιο ουσιαστική μας ελπίδα. Κι ας στραφούμε προς τη τέχνη όχι ως ρομαντικό καταφύγιο αλλά ως τρόπο ύπαρξης. Τη ύστατη μας ελπίδα.

Η ΠΟΙΗΣΗ, που μερικοί τη λένε και μουσική, υπάρχει για να υπονομεύει αυτό που βλέπουμε και να ερμηνεύει ό,τι δεν βλέπουμε. Να ενισχύει δηλαδή την επικράτεια του αόρατου. «Εκείνο που υπάρχει δεν υπάρχει, υπάρχει όμως ό,τι δεν υπάρχει» σιγοτραγουδάει ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης από το «Κυδώνιον Μήλο» (εκδ. ΑΓΡΑ). Κατά περίεργο τρόπο ανάλογο πράγμα επιδιώκουν το θέατρο, η ζωγραφική ακόμη και η φωτογραφία ή το σινεμά, όταν βρίσκονται βέβαια στα κατάλληλα, τα ποιητικά, χέρια. Κατά βάθος όλες οι τέχνες συγκλίνουν σε ποίηση και η ποίηση είναι ο απώτατος στόχος τους. Εκείνος ο λόγος, μ' άλλα λόγια, που γεννάει εικόνες, που αναπνέει σαν μουσική, που κατ' αρχάς προφέρεται, εκφωνείται, τραγουδιέται, για να καταστεί στη συνέχεια γραφή, δηλαδή κείμενο, δηλαδή εικόνα! (και πάλι απ' την αρχή... αφού εικόνες κυρίως τροφοδοτούν τα ποιήματα). Τότε το ποίημα γίνεται τραγούδι, το τραγούδι χορός και τα βήματα των χορευτών χαράζουν γραμμές, σχέδια πάνω στην άμμο σαν τον ξυπόλητο Ζορμπά. Ένας Διόνυσος καταπλέει τότε με το αμπελοκάραβό του και κοινωνεί με τρυγία όλους τους παρευρισκόμενους. Το δισκοπότηρο ταξιδεύει από χείλη σε χείλη κι ο πιο μερακλής, ο πιο πιωμένος κι ο πιο αλαφροΐσκιωτος πιάνει πάλι ένα τραγούδι -καινούριο αυτή τη φορά- και οι υπόλοιποι κρατούν το ίσο ή τον αντιγυρίζουν τον στίχο σε ύφος -ε για μόλα, ε για λέσα- ώσπου τη νύχτα να καταλάβει εξ απήνης η μέρα. Στο πρώτο αυτό φως λοιπόν του αιφνιδιασμού, ένας από τους συμποσιαστές, σε νηφάλια μέθη ευρισκόμενος, κάτι ζωγράφισε στα πλευρά και τη βάση της κούπας του, κάτι χάραξε με το μαχαίρι του στο ξύλινο τραπέζι. Ένα όνομα, μια λέξη, ένα πρόσωπο, ένα μεράκι. Ο Διόνυσος τότε πήρε στο κρασοσκάφος του τη ζωγραφισμένη κούπα, όπως πήραν οι Σιληνοί του τα τραγούδια και τους χορούς για το νέο τους ταξίδι.

ΣΤΟ ΡΑΚΕΖΙΟ του Πέτρου και του Γιάννη στον Φαλατάδο τα στέμφυλα στάζουν το υγρό τους άρωμα με κατανυκτική ιεροπρέπεια καθώς ταιριάζει σε μια φωτιά που δεν καίει αλλά παράγει οινόπνευμα! Ο Διόνυσος πέρασε νωρίς από εδώ, ευλόγησε τη σοδειά και μύρισε ευχαριστημένος τα σφάγια. Κατέφθασαν επίσης φίλοι απ' όλα τα μέρη της Ελλάδας για να παραστούν στη γέννηση της πρωτόρακης. Έπειτα ήρθε η σειρά των πειραγμάτων, των αυτοσχέδιων στίχων, των τραγουδιών, του χορού, της μουσικής, της ποίησης και πάλι απ' την αρχή... Όσο βράζουν ανά την επικράτεια τα ρακοκάζανα, μαζεύονται οι παρέες, και τροφοδοτούνται οι έρμοι οι πολιορκημένοι των άστεων, αυτός ο τόπος μπορεί να ελπίζει. Στα συμποτικά του ο κύπριος βάρδος το λέει κάπως έτσι:

Ως αποστάζει η τσικουδιά, έτσι αποστάζ' η αγάπη
που 'χει σταφύλι στην καρδιά, στο μέλι το γινάτι
Στη μια μεριά είναι ο Λούκουλλος στην άλλη ο Κορνάρος
τρώνε και πίνουν και λαλούν παίδεψη να 'χει ο Χάρος.

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΜΠΟΡΧΕΣ στην «Τέχνη του Στίχου» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, μτφρ. Μαρία Τόμπρου): Ο Κινέζος φιλόσοφος Chuan Tzu ονειρεύτηκε πως ήταν πεταλούδα κι όταν ξύπνησε δεν ήξερε αν είναι άνθρωπος που είχε ονειρευτεί ότι ήταν πεταλούδα ή πεταλούδα που ονειρευόταν τώρα ότι είναι άνθρωπος.

ΔΙΕΡΩΤΩΜΑΙ: Γιατί ποτέ η εξουσία δεν διδάσκεται από τα λάθη της εξουσίας; Γιατί πάντα η εξουσία φοράει την υπερφίαλη μάσκα της αμέσως μόλις καταστεί εξουσία; Επειδή η εξουσία φοβάται τον αντίλογο και ό,τι την υπερβαίνει. Κι επειδή στον πυρήνα της είναι περισσότερο φοβική παρά αυτάρεσκη. Ίσως γι' αυτό παράγει τηλεθεατές κι όχι πολίτες, και ημιμαθείς ή αγράμματους κι όχι σκεπτόμενους και αμφισβητίες. Η, όποια, μεταρρύθμιση απλώς τους ξεπερνάει.

 

ΜΠΟΥΚΙΤΣΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΦΑΣΙΑΣ

Arnold Böcklin (1827-1902): Με αυτή του την αυτοπροσωπογραφία, ο Ελβετός καλλιτέχνης του Συμβολισμού απαντάει στη φθορά και το θάνατο με την αθανασία της τέχνης.


Μ' ΑΡΕΣΟΥΝ κάτι τύποι σαν τους επικεφαλής του ΕΚΕΒΙ που κάνουν την αρπαχτή μεταξύ ημετέρων αφ' υψηλού πόζα και διαλογισμό. Απ' την άλλη, τι φταίνε αυτοί που το σύστημα τους απέδωσε ένα μέγεθος που δεν έχουν; Εκείνοι απλώς ήθελαν να είναι κομμάτι του συστήματος. Και μάλιστα α-να-γνω-ρί-σι-μο με την πρώτη ματιά. Η επικράτεια της εικόνας (τους). Στην πραγματικότητα, από την πολιτική ως την πνευματική εξουσία, δεκαετίες τώρα, η αρπαχτή είναι ο κανόνας κι όχι η εξαίρεση.

ΠΑΝΤΟΥ ΒΙΝΤΕΟΟΘΟΝΕΣ, παντού video walls, παντού κάμερες που καταγράφουν, κάμερες που εκπέμπουν screens που κάτι παίζουν, μια αέναη ροή εικόνων παντού, ένας συνεχής βομβαρδισμός κινουμένων μορφών που σε καταδιώκει όπου και αν βρίσκεσαι. Στις καφετέριες, στις τράπεζες, στο μετρό, στις πλατείες, στα δημόσια γραφεία, στα τεράστια πολυκαταστήματα, στα μαγαζιά στοιχημάτων, στη κεντρική αγορά(!), στα κομμωτήρια, στα εστιατόρια, στις γκαλερί... παντού! Μια κινούμενη εικόνα σε ακολουθεί παντού τιμωρώντας σε με θόρυβο και οπτική ρύπανση. Καθηλώνοντας το βλέμμα σου για να μη μπορεί να σκεφτεί τίποτε άλλο. Όλη σου η ύπαρξη παγιδευμένη έτσι σε μια ληθαργική εικόνα που σε απορροφά ώστε και το θυμικό και το λογικό να ατονούν. Η δικτατορία της εικόνας, η εξάρτηση από την εικόνα, η κατάλυση του λόγου, η ανέχεια των λόγων, ο εφιάλτης του Orwell είναι ήδη εδώ...

ΣΤΑ ΣΟΒΑΡΑ ΤΩΡΑ γιατί αρχίζει μια πολύ δύσκολη χρονιά. Οφείλουμε να κάνουμε δύναμη την αδυναμία μας, περισσότερο προσφέροντας και λιγότερο απαιτώντας. Αλλά και να επαγρυπνούμε απέναντι στην εισβολή ενός μοντέλου όλο και πιο νεοφιλελεύθερου. Δικαιούμαστε ζωή και όχι απλώς επιβίωση. Και κάτι τελευταίο: Πολιτιστική αντεπίθεση! Παντού... Παρουσιάσεις της σύγχρονης τέχνης μας σ' Ευρώπη και Αμερική. Για ν' ακουστούμε και για κάτι άλλο εκτός των σκανδάλων και της χρεοκοπίας. Ας παίζουμε αρχαίο δράμα στο Εθνικό χειμώνα-καλοκαίρι. Είναι ντροπή που σταδιακά αυτό απαξιώνεται έτσι στην Επίδαυρο. Ας ζωντανέψουμε τα μουσεία μας. Υπάρχουν τρόποι. Ας επεκτείνουμε τις ανασκαφές και ας διδάξουμε την πρακτική της αρχαιολογίας σ' όλο το κόσμο. Είναι η βαριά βιομηχανία μας, είμαστε ο προνομιακός της χώρος, έχουμε το copyright. Ας αναστήσουμε τις μελέτες γύρω από την κλασική γραμματεία. Είναι ηλίθιο να έχουν την πρωτοκαθεδρία σ' αυτόν το τομέα μη ελληνόφωνοι μελετητές. Η φιλοσοφική σχολή αντί να παράγει απλώς καθηγητές-δημόσιους υπάλληλους ας προασπιστεί ουσιαστικότερα τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Αλλιώς θα πνιγούμε στη λεκανομαντεία των οικονομολογούντων και των τραπεζιτών. Μπουρμπουλήθρες...
 
 

ΚΑΤΑ ΤΑ ΑΛΛΑ δύναμη και υπομονή για τη νέα χρονιά. Με θερμούς χαιρετισμούς από την παγωμένη Ελβετία.


Τα ανωτέρω κείμενα δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα "6 μέρες" και στην σαββατιάτικη στήλη του Μ.Σ. με τον τίτλο "Εικονομαχίες".  

Δευτέρα 24 Δεκεμβρίου 2012

Ευχές

Φωτό Μαρία Γούσκου

Προς όλους τους επισκέπτες αυτού του μπλογκ,θερμές ευχές και θερμότερες ευχαριστίες.
Από τη Γάνδη, την πιο χριστουγεννιάτικη πόλη της Ευρώπης. ΜΣ

ΓΙΑ ΜΙΑ ΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΗΛΙΟ (ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ)

 
Αγγέλικα Βαξεβανίδου, Πρίγκηπας (λεπτομέρεια), μικτή τεχνική,152x157εκ. γκαλερί Τεχνοχώρος.

Η ζωγράφος γεννήθηκε στο Νταχάου της Γερμανίας το 1974. Σπούδασε γλυπτική στην Αθήνα με τον Θόδωρο Παπαγιάννη και μετεκπαιδεύτηκε το Βερολίνο και το Μόναχο. Τα έργα της αποδίδουν γυμνές φιγούρες ενηλίκων σαν να είναι βρέφη ενώ στο φόντο χαράζονται γκράφιτι στίχων από νανουρίσματα: “Schlaf Kindlein, schlaf” (Κοιμήσου μωρό μου). Η αντίθεση είναι εντυπωσιακή. Εδώ η γυμνότητα φοριέται σαν ρούχο σημαίνοντας την επιστροφή στην επώδυνη αθωότητα.
 
 
 
 

 
Όταν μοίραζαν οφίτσια,

Εγώ είχα άλλα βίτσια.

 

            Σας το λέω ευθέως, κι εσείς ενημερώστε σχετικά τον Αϊ Βασίλη ή το Χριστούλη στη φάτνη για να κάνει το θαύμα Του: Θέλω να γίνω Προβόπουλος στη θέση του Προβόπουλου. Ούτως ή άλλως ο κ. Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος αργά ή γρήγορα θα αποχωρήσει. Γιατί κάποιος άλλος κι όχι εγώ; Νομίζω πως διαθέτω όλα τα απαραίτητα προσόντα. Μπορώ να παραμένω ανέκφραστος επί ώρες όταν προεδρεύω σε βαρετές συσκέψεις και να γίνομαι τόσο δυσοίωνος όταν μιλάω ώστε να με ζηλεύει κι αυτή ακόμη η Κασσάνδρα, η πρώτη εισηγήτρια των κακών ειδήσεων.

            Το μόνο που πρέπει επειγόντως να κάνω, είναι ν’ αγοράσω δυο-τρία κοστουμάκια μαύρα με ελαφρά αρζάν ρίγα και πολλές σιέλ ή μπλε νουάρ γραβάτες. Όπως και να κάνουμε τα ρούχα κάνουν τον διοικητή. Και οι ανακοινώσεις για την πορεία της οικονομίας μας βεβαίως. Σιγά τα δύσκολα! Θα αρχίζω εισαγωγικά με την επισήμανση του διεθνούς αρνητικού κλίματος και θα μπαίνω στο ψητό διεκτραγωδώντας τα δημοσιονομικά χάλια της χώρας και την ανάγκη επιβολής ακόμη πιο αυστηρών φορολογικών μέτρων. Παιχνιδάκι! Αν μάλιστα μερακλώσω, μπορεί και να αναφερθώ στις ισχυρές πιθανότητες ενός άμεσου κραχ εάν δεν ληφθούν υπ’ όψη οι παραινέσεις μου. Τρέμε Τρόικα. Τρέμε Τρέμη! Όχι παίζουμε! Συνελότι ειπείν που θα έλεγε και ο Πάνος Παναγιωτόπουλος είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος στη κατάλληλη θέση. Και δεν θέλω μεμψιμοιρίες του τύπου πως δεν είμαι οικονομολόγος, ούτε τραπεζίτης. Τους είδαμε και τους οικονομολόγους ή τους τραπεζίτες! Άντε να μην ανοίξω το στόμα μου. Εξάλλου γιατί να μην δοκιμαστεί κι ένας ιστορικός τέχνης σ’ αυτή τη θέση; Πώς μετείχε ο κ. Αράπογλου στο διοικητικό συμβούλιο της Εθνικής Πινακοθήκης; Είναι φως φανάρι πως υπάρχει κάποια αντιστοιχία. Απ’ την άλλη, εγώ θα εμπλουτίσω τον θεσμό με μιαν νέα πιο ευφάνταστη ορολογία. Θα μιλάω π.χ. για τον «απόλυτο σουρεαλισμό των όποιων οικονομικών προβλέψεων» για την «εξπρεσιονιστικής αγριότητας ύφεση που εμποδίζει την ανάπτυξη» ή για τον «ιμπρεσιονιστικό χαρακτήρα των κυβερνητικών μέτρων που μόνο επιφανειακά στοχεύουν στην πάταξη της ακρίβειας». Ε, κι όταν με καλούν σε διεθνή φόρα θα παίρνω ένα ακόμη πιο απελπισμένο ύφος (αφού έχω πάρει μαζί μου και τη Βερονίκ την Ελβετίδα γυναίκα μου για να με ξεσκονίζει στα γαλλικά). Σας λέω, τα έχω υπολογίσει όλα και περιμένω ο πρωθυπουργός να κάνει κι αυτός το καθήκον του. Να με καταστήσει με δόξα και τιμή Προβόπουλος στη θέση του Προβόπουλου. Αφήστε που το δικό μου επώνυμο είναι πιο σικ, άρα καταλληλότερο για μια τόσο σικ θέση. Ε, κι αν τα βρω δύσκολα, θα ρωτήσω τον φίλο μου τον Γιάννη Δραγασάκη  για να με συνδράμει σε τίποτε τεχνικά ζητήματα. Όμως η θέση την οποία διεκδικώ είναι πρωτίστως πολιτική κι γιαυτό θεωρώ την υποψηφιότητά μου, περίπου, χωρίς αντίπαλο. Σιγά τώρα μην αφήσουμε τόσο κρίσιμα θέματα πολιτικής οικονομίας σε τεχνοκράτες οικονομολόγους. Εδώ που φτάσαμε, χρειάζονται γνήσια ποιητική φλέβα, δραματικό ταλέντο, τραγικός οίστρος για να αποδώσουν σ’ όλη τους την ένταση τα πάθη που μαστίζουν την οικονομία μας.  Ο μόνος που θα μπορούσε να μου φάει τη θέση είναι ο Λάκης Λαζόπουλος. Αλλά αυτός εξ όσων γνωρίζω δεν ενδιαφέρεται. Πάει, κατ’ ευθείαν, για πρωθυπουργός.

 

ΥΓ. 1 Το άκρον άωτον της υποκρισίας: «προοδευτικοί» να ικανοποιούνται από το status quo των πανεπιστήμιων μας και να μην επιθυμούν να αλλάξει τίποτε.


ΥΓ2 Το κακό με τους ανθρώπους της εξουσίας διαχρονικά είναι πως ξεχνάνε πού πηγαίνουν οι προκάτοχοί τους όταν εγκαταλείπουν ή τους εγκαταλείπει ο θώκος. Μια τέτοια συνειδητοποίηση θα τους καθιστούσε πολύ πιο ανθρώπινους, δηλαδή πολύ πιο συμπαθείς...

ΥΓ. 3 Ονειρεύομαι μιαν εποχή που οι άνθρωποι θα περιφρονούν τον πλούτο και την επίδειξη, θα αγαπούν τη γνώση, θα εμπιστεύονται την αξιοκρατία και θα μισούν τη βία υπό οποιοδήποτε ιδεολογικό πρόσημο. Καλά Χριστούγεννα!

 
 
 
Δημοσιεύθηκε στις "6μέρες" του Σαββατου 22/12/2012.


 

Κυριακή 16 Δεκεμβρίου 2012

Η Δημοκρατία του φραπέ και άλλες ιστορίες

Γιάννης Φωκάς, χωρίς τίτλο, μικτή τεχνική, 2009.
Εγκαινιάστηκε χτες στη γκαλερί ARTFORUM της Θεσσαλονίκης η έκθεση ζωγραφικής του καθηγητή Γιάννη Φωκά με τίτλο Patchwork με έργα των τελευταίων τριών χρόνων. Εικονολάτρης, ο Φωκάς προτείνει ένα εκρηκτικό μιξάζ εικόνων, χειρονομιών και ελεύθερων οπτικών συνειρμών. Λόγου χάρη μπορείτε ν' αναγνωρίζετε το λειωμένο ρολόι του Νταλί σε αυτό τον πίνακα;


  • Καταπληκτικός ο Βενιζέλος! Τα κατάφερε έτσι ώστε και όταν ακόμη λέει κάτι σωστό, να μην τον παίρνει κανείς στα σοβαρά. Και να τον χλευάζει κι από πάνω η χρυσαυγίτικη γλίτσα. Ασφαλώς επειδή όσοι χρόνια τώρα ράβουν και κόβουν το Σύνταγμα στα μέτρα τους σαν να ήταν κουρελόχαρτο, δεν έχουν πια κανένα κύρος ώστε να παρουσιάζονται ως σωτήρες των θεσμών και της Δημοκρατίας. Το μόνο που καταφέρνουν είναι να διαφημίζουν έτι περαιτέρω στα μάτια ενός κανιβαλικού συρφετού τον εγχώριο φασισμό. Οι σοβαροφανείς πόζες του προέδρου ενός καταμαδημένου Πασόκ μόνο θυμηδία, πλέον, προκαλούν. Το 'χουμε ξαναπεί: Μπορεί κάποιοι να μην έχουν συνείδηση Ιστορίας αλλά η Ιστορία δεν ξεχνάει ποτέ τα υποκείμενα της όσο ασυνείδητα κι αν είναι, τα τελευταία...
  • Αυτόν τον τρόμο Ιστορίας οφείλει να επιδείξει σήμερα η Αριστερά και να μην εξαντλεί την δυναμική της σε τακτικισμούς και λαϊκιστικές εξαπλουστεύσεις. Η πολιτική της είναι δύσκολη, επώδυνη αλλά ορθή. Αυτή τη πολιτική οφείλει να μεταλαμπαδεύσει μεθοδικά και πέραν των παραδοσιακών ψηφοφόρων της. Σ' ένα κοινό κατά βάθος συντηρητικό που την υποστηρίζει σήμερα περιστασιακά, κακομαθημένο από την πελατειακή νοοτροπία που καλλιεργούσε ξεδιάντροπα και επί δεκαετίες ο δικομματισμός. Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα: Εφόσον δεν έγιναν αιφνιδίως όλοι σοσιαλιστές! Ιδού λοιπόν το πρόβλημα: Αριστερά σημαίνει ανατροπή κι ευαισθησία κι όχι διατήρηση των συμφερόντων ορισμένων συντεχνιών. Και κυρίως δεν σημαίνει κολακεία όλων εκείνων που έμαθαν να είναι αντιπαραγωγικοί, βολεμένοι, θεσιθήρες, αργόμισθοι, εραστές της ήσσονος προσπάθειας, “ιδεολόγοι” της καρέκλας και της ευκολίας. Δημοκράτες του φραπέ...
  • Ξέρετε, εννοώ όλους εκείνους που κυκλοφορούν μέρα-νύχτα στους δρόμους, στα γραφεία, στο ασανσέρ, στο τραμ, στα λεωφορεία μ' ένα κύπελλο φραπέ στο χέρι. Στο μετρό πάλι, όχι επειδή απαγορεύεται. Μοιάζει σχεδόν μεταφυσικό. Οι απαγορεύσεις του μετρό είναι ο μόνος θεσμός στον οποίον οι Έλληνες υπακούουν αδιαμαρτύρητα. Πρόκειται απλώς για τον εθνικό μας χατζηαβατισμό, το σύμπλεγμα της κότας που μας κατατρύχει ή το μετρό στο συλλογικό υποσυνείδητο αντιπροσωπεύει την ύψιστη τελειότητα, την άψογη χρήση, το ίδιο το πρόταγμα της νεοτερικής ουτοπίας ενσαρκωμένο; Αλλά για να δούμε τι σημαίνει “καφές” σημειολογικά (για να θυμηθούμε και τον Χικμέτ); Διάλειμμα, ξεκούραση, διακοπές, ανάπαυλα. Άρα όλοι αυτοί με τον φραπέ στο χέρι επί ώρες, ακόμα τα περίπολα της ΕΛΑΣ, είναι σαν να λένε: “Εμείς εργαζόμαστε μεν αλλά κάνουμε και διάλειμμα. Ή, καλύτερα, επιμηκύνουμε το χρόνο διακοπών εντός της εργασίας μας. Είμαστε εδώ και αλλού. Επεκτείνοντας την ιδεολογία και τη μεταφυσική της “διασκέδασης”, παντού...
  • Τουλάχιστον οι δημοκράτες του φραπέ είναι επιτηδευμένα χαρούμενοι. Ενώ όλοι οι άλλοι της καθημερινότητας μας είναι μουτρωμένοι, κατηφείς, επιθετικοί, αγενείς. Κι αυτή η συμπεριφορά δεν είναι προϊόν της κρίσης. Αντιθέτως, προέρχεται από την εποχή της ατομιστικής ευμάρειας. Τότε που εκδηλωνόταν ο χειρότερος ρατσισμός των Ελλήνων: Εναντίον σε Έλληνες. Το “εγώ” μας über alles!
  • Επειδή λέγαμε τις προάλλες για το ΒΗΜΑ FM. Μπορεί ρε ΔΟΛιοι να γίνει φιλανθρωπία με το kitsch; Μ' άλλα λόγια μπορεί τα καρεκλάδικο σουξέ της Βανδή να φτιάξει χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα; Δεν καταλαβαίνετε ότι μια τέτοια διαφήμιση, κατά κόρον μάλιστα επαναλαμβανόμενη, δημιουργεί απωθητικά συναισθήματα; Δεν έχετε αντιληφθεί πως η χρόνια και καθ΄ υπερβολήν χυδαιότητα της διαφήμισης και ορισμένων διαφημιστών έχει βάλει κι αυτή το χεράκι της στη σοβούσα κρίση διδάσκοντας μεθοδικά κακό γούστο;
  • Αυτή τη περίοδο χρειαζόμαστε αποτοξίνωση στερεοτύπων, αποτοξίνωση ιδεών, αποτοξίνωση προσώπων: Δεν θέλουμε ν' ακούμε άλλο για την Άννα Νταλάρα και το σύζυγο της, την κ. Άσπα και τον δικό της, την κ. Άντα και τον Forrest ΓΑΠ της. Ούτε και για τους φίλους κάποτε των Παπανδρέου, τον Θέμη και την Δέσποινα, αν ενθυμήσθε. Πρώτου ακόμη ο Νιάρχος τους γνωρίσει την Κική (ε, όχι και ποιάν Κική!). Το δε άλλο πρωθυπουργικό ζευγάρι έκανε τότε παρέα με Βούλγαρη-Καρυστιάνη. Μεγαλεία! Ο Σημίτης πάλι είχε απεξαπανέκαθεν σχέσεις αποκλειστικά με Πατρίκιους της ποίησης και Τσουκαλάδες της κοινωνιολογίας. Τα λέω όλα αυτά επειδή και αυτή η όσμωση της “κουλτούρας” με την πολιτική νομενκλατούρα μας έφερε ως εδώ αλλά κι επειδή αυτά τα πρόσωπα θέλουν πάλι ρόλο στη νέα αφήγηση της Αριστεράς. Βλέπετε, ορισμένοι “προοδευτικοί” ήσαν από πάντα κυβερνητικοί. Ο Άγγελος Ελεφάντης τους αποκαλούσε προφητικά, ήδη από το 1983, “καρεκλορήτορες του λαϊκού κινήματος”. Αν προσθέσετε στην ίππευση της καρέκλας και τον φραπέ που λέγαμε, έχετε πλήρης εικόνα της διαμορφούμενης πραγματικότητας.
  • Το λέω εξ αρχής: Σέβομαι τον Φώτη Κουβέλη και για την ιστορία του και για το κοινοβουλευτικό του έργο και γιατί παίζει το κεφάλι του κορώνα-γράμματα με τη συγκυβέρνηση. Η συμμετοχή του στην οποία ωφέλησε όσο δεν παίρνει τον ΣΥΡΙΖΑ και την ηγεσία του δίνοντας τους ένα μπούσουλα σχετικά με το τι δεν πρέπει να κάνουν πολιτικά: Να μην συμπλεύσουν με τους αυτογελοιοποιημένους πασόκους, να μην συμβιβαστούν ως προς τα μνημόνια, να μην σεβαστούν το ευρωπαϊκό status quo επειδή είναι πολύ πιο ρευστό απ' ό, τι φαίνεται. Απ' την άλλη, η μοιραία επιλογή του Φώτη απέδειξε το πόσο έχει ανατραπεί τι “όραμα” του Κύρκου. Δεν πήγε η Αριστερά στο Πασόκ αλλά το αντίθετο! Τα ύστερα του κόσμου!

Ανδρέας Αγγελιδάκης, Blue Ruin, 2012, digital print σε καμβά, έκδοση των 10.
Εορταστική πρόταση. Δείτε στη Γκαλερί Breeder μια εξαιρετική έκθεση πολλαπλών στην οποίαν συμμετέχουν μεταξύ των άλλων ο καλλιτέχνης-πολύμπριζο Άγγελος Παπαδημητρίου, ο Βυζαντινό-επικός αναρχοπολιτικός Στέλιος Φαϊτάκης, ο αρχιτέκτονας της ουτοπίας  Ανδρέας Αγγελιδάκης, και άλλοι. Τίτλος της ομαδικής: The Breeder Series. Διάρκεια έως 29 Δεκεμβρίου.


Μπουκίτσες πολιτιστικής αφασίας

  • Βλέπω στο “Φίλιον” τον Παν Παν παρέα με τον Λαλιώτη -ο Κωστόπουλος λείπει, πάει Antenna- και μου γυρίζουν τ' άντερα. Όμοια όπως όταν ακούω τον Ψαριανό-στοχαστή από τηλοψίας. Η κοινοτοπία και το δήθεν ως εναλλακτικός λόγος! (Αλέξη, ας πρόσεχες!)
  • Τέλος, Νίκος Μπίστης... Τι μέγεθος! Η αποθέωση της αριστερής κωλοτούμπας η οποία διαθέτει πάντως επιχειρήματα. Τα οποία και εξέθεσε -χωρίς όμως αυτοκριτική- και σ' ένα πολύπλαγκτο βιβλίο απομνημονευμάτων. Σαν τον Τσόρτσιλ μετά από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ή, σαν αυτό που θα γράψει κάποτε η κ. Δαμανάκη. Πιθανός τίτλος: “Το Πολυτεχνείο ζει, κι εμείς καλύτερα (στις Βρυξέλλες)”.
  • Διερωτώμαι τώρα που εξέλειπαν οι πολιτικοί ογκόλιθοι Σκανδαλίδης, Βενιζέλος και Λαλιώτης, πως θα συντηρεί το ιδιωτικό του μουσείο ο ιδιοκτήτης του; Θα πουλάει πορτραίτα!
  • Στις αγάπες ισχύει ό, τι και στις διαθήκες. Η τελευταία ακυρώνει όλες τις προηγούμενες”. (Pitigrilli)
  • Η πίστη σε φαντασιώσεις υπονομεύει κάθε αυθεντική, πολιτική συμπεριφορά... ιδίως εκείνη που καλείται να συλλάβει τις σύγχρονες πραγματικότητες του κοινωνικού...” (Άγγελος Ελεφάντης)
  • Δείτε τον τελευταίο ΜΠΡΑΦ στο Youtube όπου εξοντώνει Παντελίδη, Πουλάκι Τσίου και Κασιδιάρη. Εκτόνωση!
  • Πρέπει να πούμε την αλήθεια: Η γραφειοκρατία δεν μειώθηκε, η φοροδιαφυγή δεν πατάχτηκε, η αξιολόγηση υπονομεύθηκε υπέρ των οριζόντιων μέτρων, τα προνόμια των ΔΕΚΟ συνεχίζονται ενώ ο ιδιωτικός τομέας λιμοκτονεί.
  • Το άκρον άωτον της υποκρισίας: Κόντεψε να πέσει η κυβέρνηση για να μην απολυθούν 2000 συμβασιούχοι της τοπικής αυτοδιοίκησης ενώ δεν έχει ανοίξει ρουθούνι με το 1,8 εκατομμύριο ανέργων εκτός δημοσίου. Τρία χρόνια ύφεση και το πολιτικό δυναμικό περί άλλα τυρβάζει. Και πάνω στη σύγχυση ξαναπεργούν οι δικαστικοί κατά παράβαση Συντάγματος.
  • Φανταστείτε, τώρα που επιστρέφει Μπερλουσκόνι, να ζηλέψει και ο Γιωργάκης!

Παρασκευή 14 Δεκεμβρίου 2012

Γκοοόρτσος!!!


* Στην ελλάδα θα κατασκευάζονται τα σκάφη της Galactic Empire! *
Μεγάλη εμπορική συμφωνία επετεύχθη μεταξύ της Ελλάδας και της Γαλαξιακής Αυτοκρατορίας, χάρη στις τιτάνιες προσπάθειες του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος συναντήθηκε με τον Νταρθ Βέιντερ στα κεντρικά γραφεία της Γ.Α. στο Ντέθ Σταρ.
Η συμφωνία περιλαμβάνει την εξ' ολοκλήρου ναυπήγηση των νέων εμπορικών και μαχητικών διαστημοπλοίων της Αυτοκρατορίας στην Ελλάδα μιάς και, όπως ο ίδιος ο Νταρθ Βέιντερ δήλωσε, με τα νέα εργασιακά τα εργατικά χέρια είναι πλέον πιό φτηνά και από τον πλανήτη Τατουίν!
Μπράβο το Ελλάντα!
http://wonderjlawwall.blogspot.gr/2012/12/galactic-empire.html

Πέμπτη 13 Δεκεμβρίου 2012

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΡΘΕΝΗΣ, Του Νεκρού Αδελφού



Το εικαστικό θρίλερ ενός άγνωστου αριστουργήματος


(Δημοσιεύεται στο "Επίλογο 2012" που κυκλοφορεί)

 
 Κωνσταντίνος Παρθένης, Του νεκρού αδελφού

Το μεγάλο έργο τέχνης μας παρατηρεί εξίσου ενώ το κοιτάζουμε· σε μία σχέση αμφίπλευρη. Όσο εμείς το προσεγγίζουμε και το ερμηνεύουμε, άλλο τόσο κι εκείνο μας καθορίζει, μετρά και αναμετράται με τις δυνατότητες και την συλλογική ευαισθησία της εποχής μας. Το ερώτημα είναι, υπάρχει δυνατότητα ουσιαστικής επικοινωνίας με το μεγάλο έργο τέχνης ή αυτό κρατά τα μυστικά του κι εμείς τις επισφαλείς βεβαιότητες και την ακαδημαϊκή κομπορρημοσύνη μας; Πιστεύω ακράδαντα πως τα ιστορικά καλλιτεχνήματα είναι φορές αμείλικτα με αντικαλλιτεχνικές εποχές και τις εκδικούνται με τον τρόπο τους που δεν είναι άλλος από τη σιωπή. Παρότι οι πάντες μιλούν γι αυτά ναρκισσευόμενοι εκείνα κρατούν καλά τα μυστικά τους. Επειδή το μεγάλο έργο τέχνης δεν λειτουργεί σαν πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπισθεί μέσω της τυπικής λογικής αλλά ως αίνιγμα του οποίου η απάντηση δε μπορεί παρά να είναι εξίσου αινιγματική. Ως χρησμός που ούτε λέγει, ούτε κρύπτει αλλά που τα υποδειγματικά σημαίνει. Παράδειγμα το υπό εξέταση έργο.
- Σε ποιον αυτό ανήκει ουσιαστικά και μεταφορικά;
-Πώς μπορεί να υποστηριχθεί η αυθεντικότητα του, δηλαδή η βαθύτερη αλήθεια του σε μία κοινωνία καχύποπτη προς ό, τιδήποτε γνήσιο και χρόνια εθισμένη προς το κίβδηλο;
Ο κορυφαίος Έλληνας δημιουργός του 20ου αιώνα, ο ποιητής της εικόνας, ο συμβολιστής που γαλούχησε τον ιδεαλιστικό ελληνοκεντρισμό της γενιάς του ’30, ο Κωνσταντίνος Παρθένης παραμένει και στον 21ου αι. ένα ζητούμενο: ελλείπει δραματικά μια επιβλητική του αναδρομική έκθεση- η Εθνική Πινακοθήκη δεν χάνει μόνο πίνακες αλλά και ευκαιρίες για να καλύψει με το κύρος της τέτοια κενά- όπως και η καταγραφή ολόκληρου του πολυεπίπεδου έργου του σε μία έκδοση. Έτσι κάθε τόσο μας ξαφνιάζουν παρουσιαζόμενα έργα τα οποία επειδή δεν έχουν εγκαίρως εντοπισθεί, εγείρουν καχυποψίες.
-Ανήκουν στα πρώιμα δημιουργήματα ή στη γεροντική περίοδο του καλλιτέχνη, τότε που ο Παρθένης κηδεμονευόταν ουσιαστικά από την κόρη του Σοφία, η εμπλοκή της οποίας στα ύστερα έργα του αποτελεί “σημείο βρασμού” για τους ιστορικούς της νεοελληνικής τέχνης αλλά και κοινό μυστικό για τους παροικούντες της Ιερουσαλήμ;
Και ο παρών πίνακας παρά την υψηλή, λυρική του σύλληψη και την ορμητικά εξπρεσιονίζουσα εκτέλεση που παραπέμπει στα φαντάσματα του Ed. Munch, του Félicien Rops ή του Ferdinand Khnopff (όλα εκτελεσμένα γύρω στα 1890-1900), αλλά και του Hugo Von Hofmannsthal, δεν είναι εκτός αμφισβητήσεων. Αιτία, κατά την άποψή μας, η γενικότερη επιστημονική επάρκεια ειδικών και ανίδεων. Κι ενώ η σύνθεση λάμπει από πρωτοτυπία και συνείδηση του υψηλού, η ποιότητα αυτή μοιάζει να φοβίζει όσους είναι μαθημένοι να φοβούνται. Εν ολίγοις έχουμε προ οφθαλμών μια σπανιότατη σύνθεση του Κωνσταντίνου Παρθένη, εμπνευσμένη από την παραλλαγή του “Νεκρού Αδελφού”. Ο ζωγράφος αποδίδει την φρικώδη στιγμή –εξ ου και ο έντονα εξπρεσιονιστικός χαρακτήρας του έργου-, κατά την οποία ο Μικροκωνσταντίνος, σκιά ονείρου, μεταφέρει έφιππος την Αρετή πίσω κατά την υπόσχεσή του. Ένα ποιητικό αριστούργημα της δημώδους μούσας που λειτουργεί ως συμπύκνωση απολεσθείσης τραγωδίας, αποδίδεται με εξίσου δραματικό πλαστικά τρόπο. Όλα τα επί μέρους στοιχεία, οι βράχοι, τα δέντρα, η ορμητική κίνηση, η ερημία του μεταφυσικού τοπίου, η ασέληνη νύχτα, οι φασματικές φιγούρες του αλόγου και των αναβατών του κατατείνουν προς τη δραματική κορύφωση. Πως είναι δυνατά να συνυπάρχουν νεκρός με ζωντανή;

Ο Παρθένης, δεν είναι εδώ της παρούσης ν’ αναλυθεί, γνωρίζει τις σχετικές λαογραφικές μελέτες του Νικολάου Πολίτη, ερευνά για ανάλογα ελληνικά θέματα με εκείνα των συμβολιστών ομοϊδεατών του (της Vienner Secession, περιλαμβανομένης), και έχει υπ' όψη του τις θεατρικές προσεγγίσεις του θέματος που εμφανίζονται στις αρχές του XX αι. Πρόκειται για τον “Βρουκόλακα” του Αργύρη Εφταλιώτη (πρωτοπαίχτηκε στη Βάρνα το 1900) και τον “Όρκο του πεθαμένου” του φίλου και υποστηρικτή του Ζαχαρία Παπαντωνίου (γράφτηκε το 1929 και δημοσιεύθηκε το 1932 από τις εκδόσεις Δημητράκου). Πρόκειται για δυο θεατρικά κείμενα τα οποία επιστρέφουν στον συνταρακτικό μύθο της παραλογής και τον επαναπροτείνουν μ’ έναν ποιητικό-συμβολικό λόγο, όχι άμοιρο της γενικότερης ιδεολογικής εικόνας της εποχής. Άρα το θέμα είναι επίκαιρο στις αρχές του 20ου αιώνα ως απόηχος της αρχαιοελληνικής τραγικής παράδοσης αλλά και ως απόδειξη της συνέχειας ενός κοινού λυρικού βίου που διατρέχει την ιστορία του έθνους. Ο Παρθένης καταπιάνεται με το δυσκολότατο αυτό θέμα νικηφόρα. Νομίζω πως ο πίνακας ζωγραφίστηκε γύρω στο 1920 και μετά τη μεγάλη του έκθεση στο Ζάππειο, αν κρίνω από την τεχνική, τη χρωματολογία και την υφή του καμβά. Ενδεχομένως μάλιστα να διατηρούσε σχετικό διάλογο με τον Παπαντωνίου. Ο πίνακας βρίσκεται στη συλλογή Κόκκα από το τέλος της δεκαετίας του '40, εποχή της αυτοαπομόνωσης του Παρθένη.

Σε πρόσφατη ερώτηση του ιδιοκτήτη του έργου Πάνου Κόκκα προς την Εθνική Πινακοθήκη, του ειπώθηκε αρμοδίως πως ο πίνακας κακώς φέρει την υπογραφή “Παρθένης” και ότι πρόκειται για παλαιότερο έργο του Κύπριου ζωγράφου Σολωμού Φραγκουλίδη (sic). Επίσης πως αυτό το έργο ενέπνευσε νεότερο ομόθεμο πίνακα διαστάσεων 121x121 ο οποίος φιλοτεχνήθηκε το 1977 ως replica προφανώς του ανωτέρω έργου! (Ο δεύτερος πίνακας έχει δημοσιευθεί στο βιβλίο της Όλγας Μεντζαφού-Πολύζου “Σ. Φραγκουλίδης, ένας γνήσιος δημιουργός”, Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 2009, σελ. 197). Ας σημειωθεί ότι το υπό εξέταση έργο που φέρει βαρύγδουπα ενσωματωμένη την υπογραφή “Παρθένης”, βρίσκεται, όπως είπαμε, στη συλλογή του εκδότη της “Ελευθερίας” Πάνου Κόκκα (1924-1974) πριν το 1950. Και βέβαια πιστεύουμε πως ο Φραγκουλίδης αντέγραψε τη σύνθεση του Παρθένη και μάλιστα με πάρα πολύ σχηματικό-εικονογραφικό τρόπο. Και μόνο η αντιπαραβολή του αυθεντικού έργου με το αντίγραφο του Σολωμού Φραγκουλίδη δεν επιτρέπει καμιά αμφισβήτηση. Ο δεύτερος, μαθητής όντας του Βικάτου, του Ιακωβίδη και του Μαθιόπουλου στην σχολή Καλών Τεχνών από το 1924 ως το 1930 και φίλος του αγαπημένου μαθητή του Παρθένη Εμμ. Ζέππουi, έχει δει το έργο στο ατελιέ του δασκάλου και το αναπαράγει ευκαιρίας δοθείσης. Πιστεύουμε λοιπόν ακράδαντα πως η σύνθεση φιλοτεχνήθηκε κατά την δεκαετία του '30, λίγο μετά την δημοσίευση του “Ελεύθερου Πνεύματος” του Γιώργου Θεοτοκά (1929) μέσα σ’ ένα κλίμα εθνικής ανάτασης και αυτογνωσίας -μετά το θρήνο και την καταστροφή του '22- και παράλληλα με τη θεατρική προσέγγιση του θέματος από τον Ζαχαρία Παπαντωνίου. Επιμένω: πρόκειται για ένα θέμα και για ένα ποίημα που απασχολεί par excellence την εγχώρια avant-garde. Το 1990 ο Γιώργος Χειμωνάς στο βιβλίο του “Ο εχθρός του ποιητή” συμπεριελάμβανε το διήγημα “Ο βοηθός των θαμμένων” που αποτελεί σύγχρονη προσέγγιση του τρομερού Μύθου. Γράφει χαρακτηριστικά: «Το όμορφο γλυκό της πρόσωπο είχε μείνει απείραχτο απ’ το χρόνο. Με κοίταξε χωρίς να μιλά και τίποτε δεν έδειξε που ήμουν πεθαμένος. Αρετή! Επανέλαβε μ’ ένα αχνό γέλιο…Κωσταντάκη μου είπε για να με πειράξει αλλά ένας λυγμός την έκανε να σωπάσει…». Χειμωνάς après Parthenis τι γοητευτική, τι άξια της καλλιτεχνικής μας ιστορίας υπόθεση! Τέλος, επίκαιρα είναι πάντα τα λόγια του ζωγράφου προς τον Δ.Α. Κόκκινο: «Εις την Ελλάδα δεν μπορεί να υπάρξει παρά μόνον ιδεαλιστική τέχνη…»

Σολωμός Φραγκουλίδης, Του νεκρού αδελφού, 1977

Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2012

Berlin 24-26 Νοεμβρίου, φωτογραφικό ημερολόγιο

Σοσιαλιστικός ρεαλισμός στο Ανατολικό Βερολίνο



Potdsamerplatz


Sony Center

Η Φιλαρμονική του Σαρούν και δυο "Τοίχοι" του Richard Serra


GemaeldeGalerie

Renzo Piano κλπ.

Το Μνημείο του Ολοκαυτώματος του Eisenmann

Schauspielhaus (Schinkel)

Franzoesicher Dom, Gendarmenmarkt

Deutscher Dom, Gendarmenmarkt (από τα σκαλιά του Schauspielhaus)


Τα δυο κτήρια του Judisches Museum

Η είσοδος του νεοκλασικού κτηρίου



Η πλατεία όπου έκαψαν οι Ναζί τα βιβλία.

Gorky Theater

Μνημείο Πεσόντων (Schinkel)
Αναφορά στα Προπύλαια της Ακρόπολης

Η Πιετά της Kaete Kolwitz ισάξια εκείνης του Μικελάντζελου
Εσωτερικό του Μνημείου των Πεσόντων

Στεγασμένο αίθριο του Μουσείου Ιστορίας  (I.M.Pei)


Christo

Tadeusz Kantor




Έργα από την έκθεση "Ευρωπαϊκή Τέχνη, 1945-1980" στην οποία συμμετέχουν οι Εγγονόπουλος-Κουνέλλης

Ο Νεομπαρόκ Καθεδρικός του Βερολίνου



















 Το εξαίσιο Altes Museum του Schinkel και μερικά από τα εκθέματά του


Neues Museum