Συνολικές προβολές σελίδας

Πέμπτη 26 Νοεμβρίου 2015

Ο Δημήτρης Αληθεινός στο μεταπτυχιακό του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών



Αύριο Παρασκευή 27/11 στις 6-8 μμ και στην αίθουσα 916 της Φιλοσοφικής Σχολής, Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, 9ος όροφος, στο πλαίσιο του μαθήματος "Δράμα του Σώματος", ο εικαστικός καλλιτέχνης Δημήτρης Αληθεινός θα παρουσιάσει στους μεταπτυχιακούς φοιτητές το έργο του με έμφαση στην έννοια της performance και των happenings τόσο στην Ελλάδα όσο στο εξωτερικό. Θα προβληθεί πλούσιο αρχειακό υλικό. Θα ήταν σκόπιμο την παρουσίαση να παρακολουθήσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι φοιτητές, προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί, όλων των ετών. Τη συζήτηση που θα ακολουθήσει με θέμα την performativity θα συντονίσει ο εισηγητής του μαθήματος Μάνος Στεφανίδης. Η εκδήλωση είναι ανοιχτή και για το κοινό. 

Το αυριανό μάθημα του Μ.Σ.στο ΑΣΚΤ αναβάλλεται.

Μαρίλη Ζάρκου: Όταν ο χρόνος φεύγει, αντί να λυπάσαι, εσύ, τουλάχιστον, προσπάθησε να μείνεις.


 

Η φωτογραφία, ακόμα και όταν διαπραγματεύεται το πιο χαρούμενο, εύθυμο θέμα του κόσμου, ή μάλλον τότε ακριβώς, λειτουργεί σταθερά ως ελεγείο θανάτου. Οι επαγγελματίες της θεωρίας μιλώντας γι’ αυτό το μέσο επιμένουν πως η ιδιαίτερη του γλώσσα οφείλεται στην δράση του φωτός και τη λειτουργία της σκιάς. Όμως, ουσιαστικά στη φωτογραφία κατατίθεται πάνω απ’ όλα η δράση του χρόνου, η λειτουργία της συγκίνησης και η μεθυστική, απορρύθμιση των συναισθημάτων. «Φωτογραφίζω» είναι αφελές να ισχυριζόμαστε ότι σημαίνει απλά «βλέπω». Πάνω απ’ όλα σημαίνει «σκέπτομαι», όταν δεν σημαίνει «θυμάμαι» ή «αναπολώ». Οι αγαπημένοι μου φωτογράφοι φωτογραφίζουν πάντα με τα μάτια μισόκλειστα ή κλειστά, με σίγουρο χέρι αλλά και με την ανεμελιά - ή μήπως την απελπισία - του αυτόχειρα που πέφτει από το βράχο, όπως συμβαίνει και με τη Μαρίλη.
Τι, όμως, φωτογραφίζει η Μαρίλη Ζάρκου, ένα νέο κορίτσι που ζώντας την ενοχλητική πολυχρωμία του κόσμου επιλέγει το άσπρο μαύρο για να μιλήσει; Εκ πρώτης όψεως τα θέματά της μπορούσαν να θεωρηθούν παλιομοδίτικα, μια ελαφρώς κακοφορμισμένη νοσταλγία για πράγματα που προφανώς δεν έζησε και που τώρα τα κοιτάει ενώ αυτά επιβιώνουν, κατά κάποιο τρόπο, μουσειακά. Αναφορές στον αιώνιο Cartier Bresson, τον Brassai αλλά και στους κλασικιστές της αβανγκάρντ όπως είναι ο Man Ray ή ο Rodtchenko για να φτάσουμε στους δικούς μας Δημήτρη Χαρισιάδη και Κωνσταντίνο Μάνο. Οι φωτογραφίες της Ζάρκου αντιπαρατίθενται γενναία προς το φολκλόρ, παραμερίζουν τη σκόνη των πραγμάτων για να ψάξουν τη βαθύτερη σιωπηλή αλλά βαθύτατα εκφραστική-ποιητική υπόστασή τους. Γιατί αν τα άψυχα δεν έχουν ψυχή, τότε σε τι ωφελεί η ψυχή των εμψύχων; Προσωπικά από τόσες ψυχές που με πρόδωσαν ή που πρόδωσα, προτιμώ την ψυχή εκείνου του γύψινου αγγέλου που παραφυλάει με ένα σπασμένο φτερό και μελαγχολικό χαμόγελο στη βιτρίνα ενός παλαιοπωλείου στο γιουσουρούμ. Δεν θα με προδώσει ποτέ!
Αυτός είναι ο κόσμος της Μαρίλη Ζάρκου. Βόλτες σε ξεχασμένες γειτονιές όπως είναι η Κολοκυνθού ή η Ακαδημία Πλάτωνος , στα λούμπεν μαγαζιά του Μεταξουργείου και σε εκείνα τα μπαρ που τα ξέχασε ο χρόνος κυρίως γιατί επιτρέπουν στα ράφια τους να συνομιλούν τελετουργικά ένα μπουκάλι βενεδικτίνης με το πιο malt ουίσκι που κατάφερε να επιβιώνει ακόμα σ’ αυτή τη χώρα των ξενέρωτων. Γιατί, ξέχασα να σας πω πως, στις εικόνες που συνθέτει η φωτογράφος, πρωταγωνιστούν άψυχα μεν, αλλά απολύτως προσωποποιημένα αντικείμενα. Όπως είναι παλιά έπιπλα, κάτι ξεχαρβαλωμένες καρέκλες σαν κιθάρες, ναργιλέδες, ξεβαμμένοι τοίχοι με γκράφιτι, παλιές πόρτες που αρχικά φτιάχτηκαν για να ανοίγουν τον παράδεισο, αλλά που τώρα κλείνουν κατά βούληση εκείνη την κόλαση που καίει τις φωτιές της ανάμεσα στην Αχιλλέως και την οδό Φυλής.
Όλα αυτά τα αντικείμενα έχουν και την ιστορία και τη μοίρα τους, ή μάλλον την αποκτούν οριστικά τη στιγμή ακριβώς που ο φακός της Μαρίλης τα διερευνά με ακρίβεια χειρουργού  μυελού οστέων και με τη συγκίνηση του ναυαγού που αντικρίζει επιπλέον θαλάσσιο ξύλο. Να μην ξεχάσω τα μανεκίνα, τις κούκλες, που θα πει τους αγγέλους των βιτρινών. Εδώ η καλλιτέχνις με σουρεαλιστικό οίστρο τις μεταμορφώνει, τις απογειώνει, τις εξανθρωπίζει, τις καθαγιάζει ετοιμάζοντάς τες για μια μυσταγωγία οπτική. Εδώ είναι οι λεπτομέρειες που μετράνε, περίεργες οπτικές γωνίες αλλά και οι αιφνιδιασμοί που προκύπτουν αν κανείς κοιτάξει τον κόσμο από μια χαραμάδα. Να τι είναι η φωτογραφία: Να βλέπεις τη ζωή από μια φωτισμένη σχισμή, από μια χαραμάδα που πάντως σου επιτρέπει να εστιάσεις στο ασήμαντο και να βρεις το κρυμμένο το νόημα. Το μυστικό της ευτυχίας. Να τι είναι η ζωή: Η εικόνα που αντικρίζει ο ηδονοβλεψίας από μια κλειδαρότρυπα ενώ εσύ βρίσκεσαι από την άλλη πλευρά…


Υ.Γ.: Στον κήπο με τα μυστικά λουλούδια

Βγήκα νωρίς στον κήπο από κείνη τη χαραμάδα που χωρίζει τον έναν κόσμο από τον άλλο, βγήκα χαράματα, αυγή του χρόνου, στον κήπο με τους έρωτες. Μοσχοβολούσαν όλοι ανεξαιρέτως, το άρωμά τους έλαμπε σαν φωτιά. Μέθυσα, ζαλίστηκα, έκοψα όσους περισσότερους έρωτες μπορούσα ως το βράδυ. Μάτωσαν τα χέρια μου, η φωτιά πυρπόλησε τα μάτια μου, δεν έβλεπα από ευτυχία. Γέμισα με έρωτες την αγκαλιά μου, γέμισα όλα τα βάζα, έστρωσα με έρωτες τον δρόμο ως το σπίτι, τους άπλωσα απάνω στο κρεβάτι, τους έκρυψα κάτω από τα σεντόνια και τα μαξιλάρια, έρωτες παντού από πάντα, κοιμήθηκα μόνος …
… Την άλλη μέρα, όταν ξύπνησα, είχαν όλοι μαραθεί.

Μάνος Στεφανίδης

11-11-2015 

Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015

Η ΑΙΩΝΙΑ ΕΦΗΒΕΙΑ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ*

Σύνθεση Ντίνου Πετράτου


Οι ζωντανοί γερνάνε μέρα με τη μέρα
κουβαλώντας τον χρόνο που τελειώνει   
κατάσαρκα σαν πληγή βαθιά.
Οι νεκροί υπάρχουν διαρκώς νέοι
δεν φοβούνται μη γεράσουν
οι ρυτίδες τους εξαφανίστηκαν
η ηλικία τους μηδενίστηκε.
Μέσα στο διάφανο φως και τη σιωπή
δεν φοβούνται τίποτε πια.



*Από το βιβλίο "Τραγούδια για το Πένθος", εκδ. Καστανιώτη, που θα παρουσιαστεί την Τρίτη 24 Νοεμβρίου στις 7 μ.μ. στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Θα ακολουθήσει ξενάγηση από τον Μάνο Στεφανίδη στην έκθεση "Το Γέλιο, το Δάκρυ, το Θέατρο". 

Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2015

Τάσος Βρεττός, ανεξιθρησκεία και ένα πολιτικό σχόλιο


Από τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφιών του Τάσου Βρεττού προχτές στο μουσείο Μπενάκη, στην Πειραιώς.

Νομίζω πως η σημαντικότερη έννοια-κατάκτηση της Γαλλικής Επανάστασης και του Διαφωτισμού που την προετοίμασε, έννοια πιο σημαντική ακόμα από το περίφημο τρίπτυχο Liberté-Egalité-Fraternité, είναι η βολτερική tolérance, δηλαδή η ανοχή στην διαφορετικότητα, η καταδίκη κάθε φανατισμού ή δογματισμού, η ανεξιθρησκεία. «Δος μοι τούτον τον ξένον» για να τον ξενίσω, εκλιπαρεί ο Ιωσήφ ο από Αριμαθαίας τον Πόντιο Πιλάτο σε ένα συνταρακτικό κείμενο της Μεγάλης Παρασκευής. Και αυτό το έχουν ξεχάσει πρωτίστως οι θρησκόληπτοι και οι ταγοί τους.
Ο κόσμος μας μικραίνει αφόρητα. Την ίδια στιγμή που μεγαλώνει επικίνδυνα, αφού θα ξεπεράσουμε τα 10 δις σε δυο τρεις δεκαετίες. Συμβαίνει τώρα και θα συμβαίνει όλο και με μεγαλύτερη ένταση ό, τι συνέβαινε τον 3ο και 4ο  μ.Χ. αιώνα με τη κατάρρευση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και τη λεγόμενη μεγάλη μετανάστευση των λαών. Τότε που εισέβαλαν τα πλήθη των λεγομένων βαρβάρων του Καβάφη από τα διάτρητά σύνορά της. Επειδή η Δύση αποτελεί ακόμα μια φλούδα ευτυχίας στο πέλαγο δυστυχίας του κόσμου. Η Ιστορία, δηλαδή η απελπισία των μαζών δεν αναχαιτίζεται με φράχτες αλλά με συνείδηση της Ιστορίας και με ανάλογες μακροπρόθεσμες πολιτικές. Πόσο μάλλον που η ευτυχία της Δύσης στηρίζεται μεθοδικά και στην μακροχρόνια δυστυχία της Ανατολής και ευρύτερα του Τρίτου κόσμου. Οι Βρετανοί χάραξαν τα σύνορα την Εγγύς και της Μέσης Ανατολής στην αρχή του περασμένου αιώνα, σήμερα οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοι τους, στις αρχές και καινούριου, επιχειρούν να τα επαναχαράξουν τσαλαβουτώντας σαν μαθητευόμενοι μάγοι σε κουλτούρες, παραδόσεις και συμπεριφορές που προφανώς αγνοούν. Και η Σοβιετία δεν πήγε πίσω. Όλην αυτή την arrogance των πεπολιτισμένων που θέλουν να εκπολιτίσουν τους «απολίτιστους» με το στανιό και με το αζημίωτο, πληρώνουμε σήμερα. Γιατί είναι πάντα η κρατική τρομοκρατία που εκτρέφει την άλλη. Όσο οι λαοί λιμοκτονούν, βομβαρδίζονται, περιθωριοποιούνται, πρέπει να περιμένουμε τα χειρότερα. Με την Ελλάδα να βρίσκεται στο κέντρο μιας δύνης που σαφώς την υπερβαίνει καθώς και το πολιτικό της προσωπικό είναι απροετοίμαστο και η κοινωνία της μεγαλωμένη με μια ιλλουσιονιστική, ομφαλοσκοπική εικόνα του κόσμου.
Να γιατί η έκθεση «Τ(ρ)όποι λατρείας» του Τάσσου Βρεττού στο Μουσείο Μπενάκη στην Πειραιώς δεν είναι μόνο ένα ταξίδι στην εξωτική ενδοχώρα που θάλλει στους παράδρομους της Ομόνοιας, της οδού Λιοσίων, της Μιχαήλ Βόδα, της Βαρβακείου Αγοράς ή του Μεταξουργείου, αλλά μια οδυνηρή κατάβαση σε ένα inferno λατρείας, με την φρίκη συγκεκαλυμμένη, ένα μάθημα αυτογνωσίας που μας αφορά όλους. Τουλάχιστον όσους δεν θέλουμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Θέμα, οι τόποι λατρείας και οι προσερχόμενοι σ' αυτούς στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας: Πακιστανοί, Σομαλοί, Αιθίοπες, Νιγηριανοί, Κόπτες, Ινδουιστές, Μαρωνίτες, Ευαγγελιστές, Ανιμιστές Σουδανοί, και βεβαία Σουνίτες και Σιίτες από το Αφγανιστάν ή τη Συρία, Ιρανοί, Καθολικοί των Φιλιππίνων και της Πολωνίας, Ορθόδοξοί Ρώσοι ή Ουκρανοί,  Κούρδοι, κλπ. Τόσοι ποικίλοι, πολύχρωμοι κόσμοι  που υπάρχουν και δρουν δίπλα ακριβώς στον δικό μας αυτάρεσκο κόσμο και που εμείς επιδεικτικά τους αγνοούμε επειδή, κοιτώντας τον αφαλό μας, νομίζουμε ότι ατενίζουμε τον ομφαλό του κόσμου. Χρόνια τώρα…
Οι εικόνες του Βρεττού δεν εξαντλούνται στο φολκλόρ του θέματος αλλά προχωρούν σε κρίσιμες ανθρωπολογικές και πολιτισμικές παρατηρήσεις που, ειδικά την εποχή αυτή, είναι δραματικά επίκαιρες. Επειδή όσο πιο γρήγορα και πιο ουσιαστικά γνωρίσουμε τους νέους μας γείτονες σ ' αυτή τη πόλη, σ αυτό τον τόπο, τόσο πιο ασφαλώς και πιο ευτυχισμένα θα ζήσουμε, εννοώ θα συμβιώσουμε αύριο. Χωρίς πολιτικούς φανατισμούς ή θρησκόληπτη μισαλλοδοξία.



Οι φωτογραφίες αυτές είναι μια προσευχή στην ανθρωπιά, δηλαδή στο δικαίωμα του άλλου να ζει με ασφάλεια, ακολουθώντας εκείνο τον τρόπο ζωής που τον καλύπτει. Στο δικαίωμα του ξένου να υπάρχει. Να υπάρχει ασφαλής σε ένα εκ των προτέρων θεσμοθετημένο πλαίσιο. Στο δικαίωμα του αλλόθρησκου να ασκεί τα θρησκευτικές του ανάγκες σεβόμενος βέβαια τον τόπο που τον φιλοξενεί  χωρίς να στιγματίζεται ή να διώκεται. Στο αυτονόητο ότι  η πατρίδα είναι περισσότερο μια αγκαλιά, η σχέση του ενός ανθρώπου με τον άλλον και πολύ λιγότερο μια φλούδα ιδιοκτησίας. Αναμφίβολά και με την αποδοχή κάποιων κοινών αξιών και συμπεριφορών. Και δεν είναι η πατρίδα η υστερική προσήλωση σε ένα φαντασιακό που όλο και περισσότερο αδειάζει από περιεχόμενο και νοήματα όσο το φυσάει ο άνεμος της Ιστορίας. Και αν δεν με πιστεύετε, ξαναδιαβάστε Βιζυηνό και Παπαδιαμάντη, ξαναδιαβάστε πως νοσταλγούν την παρτίδα τους οι ξενιτεμένοι Κοραής, Κάλβος ή Καβάφης. Και βέβαια πως την ονειρεύεται ο βάρδος της πολυπολιτισμικής Βαλκανικής Ρήγας Φεραίος.



ΥΓ. 1 Άσχετο :  Ο Αλέξης έχει τρία προσόντα και τρία μειονεκτήματα: Α) Μαθαίνει γρήγορα (Φευ, ξεχνάει και γρήγορα). Β) Μαθαίνει από τα λάθη του. Γ)  Ξέρει να κρύβει τα λάθη του όπως η γάτα τα δικά της.
Αντίθετα :Α) Δεν ξέρει να διαλέγει συνεργάτες. Β) Νομίζει ότι ξέρει αυτά που αγνοεί. Γ) Εμπιστεύεται όσους  τον κολακεύουν.
Παρ όλα αυτά με τέτοιους υποψήφιους αρχηγούς στη ΝΔ, με την Φώφη στο ΠΑΣΟΚ και τον Σταύρο στο Ποτάμι, ο Αλέξης θα παίζει για πολύ καιρό χωρίς αντίπαλο. Ή μάλλον ο πιο επικίνδυνος αντίπαλος θα είναι πάλι ο εαυτός του.




ΥΓ. 2 Σκέφτομαι τις χιλιάδες χαμένες εργατοώρες σε ατέρμονες συσκέψεις επί χρόνια σε ντουμανιασμένα γραφεία της Κουμουνδούρου από ποικιλώνυμες επιτροπές που υποτίθεται πως μελετούσαν στρατηγικές και επέλεγαν πολιτικές, δεσμευτικές για το κόμμα. Κείμενα επί κειμένων, αντεγκλήσεις, σχοινοτενείς εισηγήσεις, χαρτούρα, μπλαμπλά, ώστε να είμαστε πλήρως προετοιμασμένοι ως αντιπολίτευση αλλά και ως εξουσία. Και τι έμεινε από όλα αυτά; Η πικρή απογοήτευση ενός ολοστρόγγυλου τίποτε. Η αυτάρεσκη αποκοπή από την πραγματικότητα. Η ομάδα εξουσίας του ΣΥΡΙΖΑ αρπάχτηκε τελευταία στιγμή από τους βαρουφακικούς αυτοσχεδιασμούς αφού όχι μόνο δεν υπήρχε plan B αλλά ούτε plan A. Από τον απόλυτο καταγγελτισμό και τη χιλιαστική άρνηση που ταλάνισαν τη χώρα, φτάσαμε στο … «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε». Εξακολουθητικά. Με γελοία δημοψηφίσματα, μνημονιακές κωλοτούμπες και ντροπολογίες-εξπρές του μεσονυχτίου. Όλα αυτά όμως δεν είναι ούτε αριστερά, ούτε πολιτική. 


Πέμπτη 19 Νοεμβρίου 2015

Ελληνική τέχνη, αυτή η άγνωστη

Δεύτερο μάθημα στην ΑΣΚΤ και το Α' εργαστήριο του Άγγελου Αντωνόπουλου. Αύριο Παρασκευή στις 12 το μεσημέρι. 
Θέματα: Γύζης, Χαλεπάς, Κανιάρης, κ.α.



Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2015

Δεν σ' αγαπώ, σ' αγαπάω!


Αρχείο Πάρι Χαβιάρα
Αυτός ο ιδιοφυής κατεργάρης, ο Τζούλιαν Μπαρνς γράφει στην "Ιστορία του κόσμου σε 10 ½ κεφάλαια" πως η φράση I love you είναι σπουδαία και απέριττη μ΄ ένα υποκείμενο ελάχιστο που υποδηλώνει την ταπεινοφροσύνη του εραστή και μ΄ ένα ρήμα ισχυρό που απελευθερώνει όλη την ενέργεια του φωνήεντος. Πολύ σωστά. 
Σκέφτομαι, τώρα, πως η ίδια φράση στα ελληνικά, δηλαδή το "Σ΄ αγαπώ", έχει εξαφανίσει εντελώς το υποκείμενο, ενσωματώνοντάς το στο ρήμα. Το οποίο (ρήμα) ταξιδεύει πια σ΄ ένα βαθύ ωκεανό με ούριο αν και κάπως βιαστικό άνεμο. Όλα εξαρτώνται πάντως από το πώς θα προφερθεί το ~ω. Κοφτά, δηλαδή αμετάκλητα και κάπως εκβιαστικά, σαν να είναι η τελευταία λέξη που λέει ο ερωτευμένος και μετά θα σιωπήσει ολοκληρωτικά, σαν τον τελικό σπασμό της ερωτικής πράξης; Ή, το μακρό φωνήεν θα διεκδικήσει ολόκληρο το χρόνο του σβήνοντας σαν το τελευταίο πνευστό μιας καντέντσας, σαν απόηχος φωνής πουλιού από βελούδο σε νυχτερινό δάσος; Τέλος, στο "σ΄ αγαπώ" το αντικείμενο προτάσσεται αποθεωτικά, υψώνεται σαν λάβαρο αν και κάπως θεατρικά στην αρχή των πάντων.
Είσαι εσύ που αγαπώ και μόνο εσύ κι εγώ δεν είμαι τίποτε άλλο ούτε μπορώ να κάνω κάτι διαφορετικό από το να σ΄ αγαπάω. Να σ΄ αγαπάω; Εδώ τα πράγματα παρουσιάζουν μια ποικιλία που δεν συναντάται σ΄ άλλες γλώσσες. Αυτή η εναλλαγή ανάμεσα στο "σ΄ αγαπώ" και στο "σ΄ αγαπάω" κρύβει τόσους χρωματισμούς ή μετατονισμούς, όσες επίσης και διαφορές. Διαφορές τις οποίες ο καθένας μπορεί να συλλάβει, αρκεί απλώς να ψιθυρίσει συνειδητοποιημένα τις δυο φράσεις: Πρώτα "σ' αγαπώ" και έπειτα "σ' αγαπάω"...
 Ας πούμε, στα γερμανικά, δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, αυτή η επιλογή: "Ich liebe dich" και μόνο "ich liebe dich". Μονόχορδα, απόλυτα, σαν Πρώσος ουλάνος έξω από τη Βαρσοβία. Μόνο που, βέβαια, εδώ το υποκείμενο, αιχμηρό και υποψιασμένο, κυλάει γρήγορα πάνω στα υγρά του αγαπημένου ρήματος και καρφώνεται στο αντικείμενο του πόθου σαν κανονική αναπαράσταση λεκτικής συνουσίας.

ΥΓ. 1 Και τώρα ένα μικρό δράμα: Στα νέα ελληνικά, δεν μπορούμε να κάνουμε έρωτα! Λέω αλήθεια! Κυρίως γιατί μεταφράζουμε το make love ή το faire l'amour! Σαν ετερόφωτα μυαλά και σώματα. Γιατί, αλήθεια, τι σημαίνει "κάνω έρωτα"; Προσέξτε πόσο ανέμπνευστη, διεκπεραιωτική και εργαλειακή είναι αυτή η φράση. Επειδή μπορώ να κάνω στιφάδο, να κάνω γυμναστική, να κάνω πόλεμο, να κάνω πυρετό άλλα όχι και έρωτα! Ο Σεφέρης έγραφε "κάνουν ΤΟΝ έρωτα". Σαφώς καλύτερο... Αφού ανάμεσα στο ζευγάρι παρουσιάζεται αυτός, ο τρίτος, ο έρωτας. Οι παλιότεροι, πάλι, χρησιμοποιούσαν τις μεταφορές "πλάγιασαν μαζί", "χάρηκαν το κρεβάτι", "έσμιξαν", "ζευγάρωσαν", κλπ. Ο παππούς μου, τέλος, θα 'λεγε "της έκανε τη δουλειά". Ή, ακόμα χειρότερα, "τη χάλασε". Προσπαθούσα να εξηγήσω στους φοιτητές μου πως ο στίχος "Σαν θα με πάρει, τον πόνο μου μη δει" του Χατζιδάκι από τη "Στέλλα" αναφέρεται στην ερωτική πράξη. "Αποκλείεται, κύριε, δεν κάνουνε έτσι έρωτα", με αποστόμωσαν!

ΥΓ.2 Την ένοιωθε να λιγοθυμάει με μικρές κραυγές ανάμεσα στο πόδια του, να τρέμει, να λυγίζει, να τινάζεται ολόκληρη από την ηδονή, να τρικυμίσει σαν κύμα το σώμα της κι έπειτα ο παφλασμός να καταλαγιάζει, να ξαναρχίζει όπως σεισμός που δεν ελέγχει τη δύναμή του.
Την κοίταζε εκστατικός τόσο ώστε λησμόνησε τη δική του επιθυμία και χαιρόταν αποκλειστικά τη δική της . Σαν στρατηγός που καμαρώνει ευτυχισμένος το στρατό του να επελαύνει.
Έπειτα σαν να ηρέμησε εκείνη, το κύμα πια έτρεχε βουβό, χαλάρωσε τη μέγγενη των ποδιών του και με τα χέρια ελεύθερα της χάιδεψε τα μαλλιά. Κοίταγε τα χέρια του πάνω στους ανακατωμένους πλοκάμους, τους πυκνούς βοστρύχους και σαν να τους έδωσε μια διαταγή. Τώρα χωρίς καθυστέρηση πρέπει να ζωγραφίσετε, τους είπε.
Και βέβαια ο πίνακας θα παρουσίαζε μια γυναίκα με την πλάτη γυρισμένη σ΄ ένα τραπέζι γεμάτο φρούτα. Μισόγυμνη και το ημίφως θα έμοιαζε με ρούχο επάνω της. Στο παράθυρο, ένα φεγγάρι έκανε τα δικά του. Όπως πάντα. Κι ένα γύρω φιγούρες μικροκαμωμένων ανδρών σαν να κοιμούνται, σαν να πλησιάζουν ντροπαλοί,, σαν να γδύνονται για να πουν την προσευχή τους.
Σήκωσε το σώμα της γυναίκας κι ακούμπησε στα στήθη της τις παλάμες του ανοιχτές.
Σαν να ανίχνευε ένα θησαυρό… Σαν να προσευχόταν… 

ΥΓ. 3 Έρωτας είναι ο τρόπος μας ν' αναπνέουμε ανάμεσα στην έκσταση και το πένθος . Το πάθος για το εφήμερο, μια ζωή με όρους θανάτου.
Ζωή πάλι είναι ό,τι γράφεται ανάμεσα σε μία τελεία και μιάν άλλη. Τέχνη ,τέλος, ό, τι περισσεύει από εκείνη την ζωή που δεν ζήσαμε . Η αδυναμία μας όταν υποδύεται την δύναμη.


Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2015

Το Δράμα του Σώματος

5 μαθήματα για το μεταπτυχιακό τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Φιλοσοφική Αθηνών. Κάθε Παρασκευή 6-8 μ.μ. στην αίθουσα 916, έναρξη 20/11.

Το σώμα στις παραστατικές τέχνες του 20ου αιώνα δεν είναι απλώς "ρόλος" αλλά καθίσταται μια αισθητική "μηχανή", ο υλικός φορέας της συνείδησης, ένα καινούριο πεδίο πειραματισμού, η ουσιαστικότερη δυνατότητα αυτογνωσίας και έκφρασης. Από την performance στο body art και από τις "δράσεις" ως το φτωχό θέατρο ή το θέατρο του δρόμου εντοπίζονται πολλοί κοινοί κώδικες αλλά και ενδιαφέρουσες διαφοροποιήσεις. Στα πέντε αυτά μαθήματα του μεταπτυχιακού κύκλου θα μελετηθεί η ώσμωση των επιμέρους τεχνών (θεατρική πράξη, εικαστικά, χορός, ποιητικός αυτοσχεδιασμός, happenings, video art, κ.α.) με κεντρικό άξονα το δράμα του σώματος και το σώμα ως ένα δράμα διαρκείας. 



A. Εισαγωγικά, η προϊστορία της performance, Αισθητισμός (Oscar Wilde), Ubu Roi, εξπρεσιονιστικό θέατρο, Wedekind, Ballets russes, Parade - Picasso, Φουτουρισμός, Marinetti, Balla, Cabaret Voltaire, Dada, Duchamp, Artaud (théâtre de la Cruauté), Pop art, Laurie Anderson, Fluxus, Kaprow.

B.  Ο προσκεκλημένος καλλιτέχνης Δημήτρης Αληθεινός θα αναπτύξει το θέμα "Η performance στη σύγχρονη ελληνική τέχνη". Τι συμβαίνει σήμερα; Οι κατακρύψεις του Αληθεινού ως "τελετουργίες", παρουσίαση του έργου του.

Γ.  Οι μεγάλοι performers, Mayakovsky και ρωσική πρωτοπορία, Schlemmer (το Δράμα του χώρου), Bauhaus, Sophie Täuber-Arp, οι βιεννέζοι Aktionisten, Joan Jonas, Yves Klein, Joseph Beuys, Pina Bausch, Rebecca Horn, Marina Abramović (Balkan Baroque), Orlan, Gilbert&George, Vanessa Beecroft, Κατσιάνη-Χονδρός, κ.α.

Δ.  Όταν η Ευρώπη ανακάλυψε την Αμερική. Isadora Duncan, Loie Fuller, Man Ray, Merce Cunningham, John Cage, Martha Graham, Alan Kaprow, George Maciunas Robert Rauschenberg, η ομάδα Judson Dance, Vito Acconci, Bob Wilson, Matthew Barney, κ.α.

Ε. Επιλεγόμενα σε έναν καινούριο αιώνα - συμπεράσματα και αισθητικές αποτιμήσεις για έναν αιώνα που τελείωσε. Η τέχνη στην εποχή της απόλυτης διάχυσης των τεχνών και της δεσποτείας της αγοράς. Όταν ο καταναλωτής προβιβάζεται σε καλλιτέχνη και η έκφραση υποβιβάζεται σε προϊόν.


Βασική βιβλιογραφία

Rose Lee Goldberg, Performance Art from Futurism to the Present, Thames and Hudson, 1988
Alexandra Howson, The Body in Society, an Introduction, Polity, 2004
Marvin Carlsson, Performance, A Critical Introduction, Ruthledge, 2004

Walter Puchner, Η επιστήμη του θεάτρου στον 21ο αιώνα, Κίχλη, 2014
Δανάη Χονδρού, Εικαστικές δράσεις, Το σώμα του καλλιτέχνη, Απόπειρα, 2006

Τετάρτη 11 Νοεμβρίου 2015

Για τον Παύλο Μοσχίδη - Σώμα και Ιερότητα



Αναδρομική έκθεσή του εγκαινιάζεται την Παρασκευή 13/11 στη Booze Cooperativa, Κολοκοτρώνη 57.

Για τον Παύλο Μοσχίδη το ανθρώπινο σώμα είναι πάντοτε μια περιπέτεια, ένα ταξίδι, ένα αίνιγμα. Όσο πιο κοντά στην ηδονή τόσο πιο μακριά από το θάνατο. Όσο πιο κοντά στην κορύφωση τόσο πιο κοντά στην αθωότητα και την κάθαρση. Περισσότερο από ερωτικός ή ηδονιστής ζωγράφος, ο Παύλος Μοσχίδης υπήρξε ένας υπαρξιστής που ψηλαφεί τα όρια αλλά και την αδυναμία της ύπαρξης μέσα από την εμπειρία του σώματος. Τα κορίτσια, οι γυναίκες του Μοσχίδη, συχνά λάμπουν από ένα χρυσαφένιο φως, είτε κείτονται σε ανάκλιντρα είτε είναι γερμένες σε λιβάδια. Ένα φως που δεν προέρχεται από εξωτερική πηγή αλλά από τη σάρκα τους την ίδια καθώς αναδύεται η νεότητά της με όρους αιωνιότητας. Ο ζωγράφος βέβαια ξέρει κατά βάθος πόσο ευάλωτα είναι τα σώματα αυτά και πόσο απόλυτο καραδοκεί το γήρας. Για αυτό όμως το λόγο υπάρχει τέχνη, υπάρχει ζωγραφική, για να εξορκίζει το γήρας και να σαρκάζει το θάνατο. Για να αποθεώνει την αιωνιότητα της επιθυμίας, τη μόνη αθανασία που δικαιούμαστε οι άνθρωποι. Που μας δικαιώνει ως άνθρώπους.
 Η ζωγραφική είχε ανέκαθεν την δυνατότητα να αποκρυσταλλώνει το πολύτιμο και να διαστέλλει το υποκειμενικό. Να δημιουργεί, με αφορμή τον κόσμο, έναν άλλο κόσμο υπερβαίνοντας την προφάνεια των πραγμάτων. Σήμερα, στην εποχή των χυδαίων, δηλαδή των χωρίς σάρκα και χωρίς νόημα, εικόνων, η ζωγραφική υπερασπίζεται ακόμη τη μεταφυσική της εικονοποΐας, τον ζωτικό μύθο της ανα-παράστασης. Για τον ζωγράφο Παύλο Μοσχίδη το σχέδιο αποτελεί το πρώτο και κύριο όπλο της καλλιτεχνικής έκφρασης. Είναι αυτό που καθηλώνει τη στιγμή, το instantané, μέσα από μια χειρονομία. Έπεται το χρώμα, υποβλητικό, συχνά εκρηκτικό, να επιχειρηματολογεί σχετικά με τις αντιστάσεις του φωτός μέσα στην επικράτεια της νύχτας και να υποστηρίζει πως το τρομερό μπορεί να γίνει εμβρυουλκός της πιο παράξενης ομορφιάς...
Γι' αυτό το λόγο ακριβώς, ο Παύλος Μοσχίδης χρησιμοποιεί τα πιο έντονα χρώματα, τα βαριά μπλε, τα πράσινα και τα μαβιά, την έντονη αντίθεση με τα κίτρινα και τα ροζ -οι γραφειοκράτες της τέχνης θα μιλούσαν για εξπρεσιονισμό- ώστε να εξορκίσει το κακό και να κλείσει την αιωνιότητα τουλάχιστον μέσα στην εικόνα. Διονυσιακός, ή μάλλον εμπειρίκιος, ο Μοσχίδης εν τέλει είναι ένας θρησκευτικός ζωγράφος αφού θύει και ομνύει στην ιερότητα του σώματος! Το καταλαβαίνει κανείς αυτό εύκολα αν διαβάσει σωστά την βαρυσήμαντη φράση του Χριστού, εκείνη τη νύχτα της μεγάλης αγωνίας, «ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα ἐν ἐμοὶ μένει κἀγὼ ἐν αὐτῷ». Ο πιο ερωτικός λόγος που ειπώθηκε ίσως ποτέ!
Τον θυμάμαι, αριστοκράτη και μάγκα, μποέμ και κοσμοπολίτη -όπως εξάλλου και ο αδελφός του ο ηθοποιός Γιώργος Μοσχίδης- να λάμπει στις εκθέσεις του στη γκαλερί “Ζυγός” ή στις επισκέψεις του στην Εθνική Πινακοθήκη για να δει τους αγαπημένους του ζωγράφους, τον Λεμπέση, το Μόραλη, τον Μπουζιάνη, τον Παραλή, τον Τσαρούχη. Όπως θυμάμαι και τα κείμενα που του αφιέρωνε το περιοδικό “Ζυγός” πάντα εικονογραφημένα από λαμπερά γυμνά που έσφυζαν από έκρηξη ζωής. Καλύτερα, από έκρηξη ύπαρξης. Πως θα το έλεγε ο Εγγονόπουλος; “Ως προς εμέ, θάνατος δεν υπάρχει!”





ΥΓ. Ο Παύλος Μοσχίδης γεννήθηκε στην Καβάλα το 1927. Ξεκίνησε να ζωγραφίζει στο εργαστήριο του Πολύκλειτου Ρέγκου στη Θεσσαλονίκη και εργάστηκε ως βοηθός του σε πολλές τοιχογραφίες. Μετέβη στο Παρίσι, όπου συνέχισε τις σπουδές του στο εργαστήριο του M. Brianchon στην École des Beaux-Arts, στο εργαστήριο του F. Labisse στην École des Arts Décoratifs, καθώς και στο παρισινό παράρτημα της σχολής Mosaïque de Ravenne στο εργαστήριο του G. Severini. Το διάστημα 1960-1971 δίδαξε στη Σχολή Βακαλό. υπήρξε μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος. Έζησε για ένα διάστημα και εργάστηκε σε κοινόβιο ακολουθώντας το μποέμικο κλίμα της εποχής. Όπως εξάλλου έζησαν ο Θέμος Μάιπας, ο Μίνος Αργυράκης ή ο Αλέξης Ακριθάκης. Παρουσίασε το έργο του τόσο σε ατομικές, όσο και σε ομαδικές εκθέσεις, ενώ πίνακές του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βρυξέλλες, Ν. Υόρκη, Μόντρεαλ, Τεχεράνη, καθώς και στην Εθνική Πινακοθήκη Αθηνών, στην Πινακοθήκη του Δήμου Θεσσαλονίκης, στο Υπουργείο Παιδείας, στο Υπουργείο Πολιτισμού κ.α.

Μάνος Στεφανίδης
12.10.2015

Ελληνική τέχνη, αυτή η άγνωστη


Ο Μάνος Στεφανίδης, αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, δίνει 4 διαλέξεις στο πρώτο εργαστήριο ζωγραφικής της ΑΣΚΤ προσκεκλημένος από το διευθυντή του, ζωγράφο Άγγελο Αντωνόπουλο.


Α) Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 12 το μεσημέρι
Ο Greco, ένα διαρκές μετέωρο: Από το Βυζάντιο και την Αναγέννηση στην καρδιά της ευρωπαϊκής πρωτοπορίας.

Β) Παρασκευή 20 Νοεμβρίου 12 το μεσημέρι
Από τη λαϊκή τέχνη στην έντεχνη, ακαδημαϊκή δημιουργία και από τον Νικόλαο Γύζη στο Γιαννούλη Χαλεπά, τον “άγιο” ενός εγχώριου μοντερνισμού.

Γ) Παρασκευή 27 Νοεμβρίου 12 το μεσημέρι
Για μιαν εθνική σχολή ζωγραφικής : Παρθένης, Κόντογλου, Μπουζιάνης, Παπαλουκάς, Ν. Λύτρας και οι επίγονοί τους στη γενιά του '30 (Τσαρούχης, Εγγονόπουλος, Διαμαντόπουλος, Γκίκας, Σπυρόπουλος, Mαυροείδης, Μόραλης κλπ.). Ελληνοκεντρισμός και παράδοση.

Δ) Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου 12 το μεσημέρι
Ο διεθνισμός της γενιάς του '60 και η διεκδίκηση της παγκόσμιας σκηνής: Από τον Κανιάρη και τον Κεσσανλή στον Τάκι και τον Κουνέλλη. Χρύσα, Αντωνάκος, Σαμαράς και οι Έλληνες της Διασποράς.



Οι διαλέξεις δίνονται για όλους τους φοιτητές της ΑΣΚΤ, Πειραιώς 251, με ελεύθερη την προσέλευση και του κοινού.

Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2015

Ξύλινα σπαθιά (δυο σχόλια)

Α. «Πέσαμε θύματα της επιτυχίας μας», δήλωσε η καθ’ ημάς Gauche Caviar, σταθερά στον κόσμο της, σταθερά εκτός πραγματικότητας. Πράγμα που σημαίνει πως μια Αριστερά που εφαρμόζει δεξιά πολιτική ταυτοχρόνως προδίδει και την Αριστερά και τη Δεξιά ακολουθώντας το σίγουρο δρόμο προς την αποτυχία. Τι κρίμα που και ο Τσακαλώτος εξελίσσεται σε μια ακόμα απογοήτευση μετά τους Δραγασάκη, Σταθάκη, κλπ. Έπρεπε πάντως να το καταλάβω όταν εξεθείασε τα έργα και τις ημέρες του Gianis (ο ίδιος πάντως ο Gianis σταθερά τον σνόμπαρε). Το πολιτικό συμπέρασμα είναι απλό: Ο κόσμος ψήφισε τον Αλέξη, όπως εξάλλου ψήφισε τον Αντωνάκη, το Γιωργάκη και τον Κωστάκη, για να μην πληρώσει δάνεια, ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ, φόρους, κλπ.  Η χυδαία αισθητική του «Δεν Πληρώνω» όχι γιατί δεν έχω αλλά γιατί δεν θέλω, κυριάρχησε. Επειδή δεν έχω συνείδηση πολίτη αλλά επιβήτορα του κράτους. Έτσι μ’ έμαθαν έτσι τους έμαθα. Ο Αλέξης παίζει ακόμα όντας κυβέρνηση με τα σύμβολα και τα ξύλινα σπαθιά της αντιπολίτευσης. Θέλετε ένα παράδειγμα; Το προκλητικά λαϊκίστικο μέτρο του δωρεάν εισιτήριο στα υπερχρεωμένα ΜΜΜ στις ημέρες του γελοίου δημοψηφίσματος. Τότε γλυτώσαμε 1.20 ευρώ! Sic! Σήμερα πληρώνουμε το πιο σκληρό και άδικο μνημόνιο από όλα τα προηγούμενα. Το τίμημα της επιτυχίας τους!
Και τώρα; Τώρα με διαδικασίες φαστ τρακ , σε άρθρα πολυσέλιδα αλλά και αντιφατικά ως προς την ουσία τους, χωρίς διάλογο ψηφίζονται αμάσητα γύρω στα μεσάνυχτα τα πιο ανάλγητα μέτρα από βουλευτές-κοτόπουλα που έχουν έναν μόνο ρόλο: να ψηφίσουν πάντα τα πάντα, χωρίς στοιχειώδη διάλογο, χωρίς ενημέρωση, χωρίς τη δυνατότητα όποιας αντίστασης. Ο απόλυτος ευτελισμός του Κοινοβουλίου και της Αριστεράς για πρώτη φορά.
Συμπέρασμα: Η χώρα δεν διαθέτει ουσιαστικά κυβέρνηση, ούτε πρωθυπουργό αλλά τοποτηρητές των Βρυξελλών και διεκπεραιωτές της πολιτικής των ΗΠΑ στον σκληρό πυρήνα της ΕΕ !
Ζούμε ένα θέατρο του παραλόγου με σκιές να υποδύονται τους πρωταγωνιστές. Κάποιοι εξουσιολάγνοι υποδύονται την Αριστερά
ξεχαρβαλώνοντας την χώρα χειρότερα και από την Δεξιά. Δυστυχώς. ...
Εξουθενώνοντας ακόμη περισσότερο τους πολίτες και μεταμορφώνοντας τους σε μια ράθυμη, μοιρολατρική μάζα.

Β.  Και μια που μιλήσαμε για θέατρο, δύο λόγια για αυτές τις εικόνες: Πρόκειται για μια από τις πιο σημαντικές εκθέσεις που έχω κάνει ποτέ και ευχαριστώ θερμά για αυτό τον διευθυντή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά Νίκο Διαμαντή. Τίτλος της: «Το Δάκρυ, το Γέλιο, το Θέατρο».
Παρουσιάζονται εδώ το θρυλικό, ματωμένο κοστούμι του Οιδίποδα που φόρεσε ο Αιμίλιος Βεάκης στα 1919, σχεδιασμένο από τον Αντωνάκη Φωκά και το τελευταίο ρούχο που φόρεσε η Κατίνα Παξινού στη σκηνή λίγο πριν πεθάνει το 1973, φορτωμένη καρκίνο. Έπαιζε την Μάνα Κουράγιο.
Δύο συγκλονιστικοί Πειραιώτες σε ένα μαγικό θέατρο που όμως βλέπουν ελάχιστοι και καταλαβαίνουν ακόμη πιο λίγοι .




Περίμενα να γίνει προσκύνημα από τους ανθρώπους του θεάτρου, απογοήτευση. Και οι Πειραιώτες; Απόντες! Πώς έγινε έτσι η πόλη μου! Συντηρητική, αδιάφορη, γεμάτη νεοναζί, νεόπλουτο υπόκοσμο και αγραμματοσύνη . Δεν είναι κρίση, είναι κάτι παραπάνω. Είναι παρακμή.

ΥΓ. 1 Πλάι σε αυτούς ο Δημήτρης Χορν ως Ριχάρδος Γ και ο Θάνος Κωτσόπουλος ως Θησέας με τον Αλέκο Αλεξανδράκη Αίμονα. Μυθικά πράγματα, ο πολιτισμός και η μαγκιά μας, η αξιοπρέπεια και η τρέλα μας, όμως εμείς ασχολούμαστε με τον Φίλη και άλλους τέτοιους αντιαισθητικούς τύπους.
ΥΓ. 2 Στο τέλος θα σωθούν μόνο οι τρυφεροί , θα δεις. Επειδή η τρυφερότητα φιάχνεται από ατσάλι.
ΥΓ. 3  Άσχετο : Τι ηλιθιότητες εκφωνούνται καθημερινά από τα ερτζιανά! Τόσο φλύαρα κακόγουστο τίποτε όσο ποτέ άλλοτε. Με τα ιδιωτικά βεβαίως να πρωτοστατούν.
Τόσες κοινότοπες σαχλαμάρες από τόσο αντιραδιοφωνικές, μιξοβάρβαρες φωνές, ούτε στο Facebook! Θεέ μου συγχώρεσέ με.
ΥΓ. 4 Σ αυτό τον τόπο γαμώτο πρέπει να ξαναστήσουμε όλα τα πράγματα , και τα πιο αυτονόητα, από την αρχή.
Από το ραδιόφωνο ως την Αριστερά. Και από τις ανθρώπινες σχέσεις ως το ουσιαστικό διάβασμα και την ουσιαστική επικοινωνία.



Πέμπτη 5 Νοεμβρίου 2015

Το Εθνικό μας Σύμπλεγμα


Έχω βαρεθεί με την ψευτοεπιστημονική εμμονή σε θέσεις πάγια ανθελληνικές στο όνομα μιας δήθεν αντικειμενικότητας που μπορεί μεν αενάως να μας διαφεύγει, αλλά παράλληλα αποκαλύπτει το βαθύτατο εθνικό μας σύμπλεγμα. Αυτά για τα οποία όλοι οι άλλοι σεμνύνονται, εμείς εύκολα τα αμφισβητούμε ή και τα ποδοπατούμε. Το επεισόδιο Φίλη είναι ενδεικτικό κι έρχεται να ολοκληρώσει μια σειρά άλλων δήθεν προοδευτικών ανοησιών, τις οποίες όλοι εμείς οι υπόλοιποι πρέπει να καταναλώσουμε αμάσητες στο όνομα ενός προοδευτικού, αριστερού politically correct.
Οι ελληνικοί πληθυσμοί που σφαγιάστηκαν συστηματικά, στη Μικρά Ασία, είχαν εγκατασταθεί εκεί ήδη από την πρώτη χιλιετία προ Χριστού, σύμφωνα με όλα τα ανασκαφικά ευρήματα και τις λοιπές ιστορικές μαρτυρίες. Από την εποχή του Ομήρου η ελληνική γλώσσα μιλιέται από την Προποντίδα ως τις εσχατιές της Μαύρης Θάλασσας και από την Κιλικία ως τον Πόντο. Μια τραγική ιστορική συγκυρία και συγχρόνως τα ολέθρια λάθη της πολιτικής ηγεσίας μας, αλλά και του λαού που την ψήφισε, οδήγησαν στην καταστροφή της Σμύρνης και στο ξερίζωμα 1.500.000 ψυχών, ενώ οι σφαγιασθέντες στο διάστημα μιας δεκαετίας, είτε στα τάγματα εργασίας είτε στις μεθοδικές επιθέσεις γενοκτονίας και τους διωγμούς, ξεπέρασαν το μισό εκατομμύριο. Χωρίς να ξεχνάμε τα φοβερά Σεπτεμβριανά του '55 που εν μια νυκτί έδιωξαν τον ανθούντα ελληνικό πληθυσμό της Πόλης. Οι Αρμένιοι και οι Έλληνες της Μ. Ασίας, του Πόντου και της Κωνσταντινούπολης που επιβίωσαν σε όλη τη διάρκεια της πολυφυλετικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, έπρεπε να εξαφανιστούν με το καινούργιο μονοφυλετικό Κεμαλικό κράτος. Αυτή είναι η ωμή ιστορική αλήθεια. Δεν ζητάμε ρεβανσισμούς, δεν προπαγανδίζουμε το μίσος, είμαστε δίπλα στον απλό τουρκικό λαό, στους διανοουμένους του - πόσο μάλλον που μοιραζόμαστε μία εν πολλοίς κοινή κουλτούρα - αλλά και δεν ξεχνούμε.
Κυρίως δεν λησμονούμε τις απροκάλυπτες βλέψεις της Τουρκίας στο Αιγαίο και τα νησιά του, την εισβολή στην Κύπρο και την πολιτική της Άγκυρας για μια de facto διχοτόμηση του νησιού. Οι Έλληνες, για αιώνες συνυπήρξαν ειρηνικά με τους Τούρκους, αυτό όμως δεν διαγράφει την αιματηρή πραγματικότητα που από κοινού βίωσαν οι δύο λαοί. Όσοι ξεχνάνε τον Παναγιώτη Κονδύλη και τις οξυδερκείς αναλύσεις του σχετικά με το ελληνοτουρκικό, απλώς ανοηταίνουν και δολιχοδρομούν. Ούτε συνωστισμό είχαμε στη Σμύρνη, ούτε οι Πόντιοι ήρθαν αβρόχοις ποσίν από τον Εύξεινο στην Μακεδονία και όπου αλλού. Οι Πόντιοι ξεριζώθηκαν μαζικά και σφαγιάστηκαν μεθοδικά και κατ' επανάληψη. Δυστυχώς την ίδια τύχη τους επεφύλασσε αργότερα και ο Στάλιν σε όσους είχαν καταφύγει στον Καύκασο. Τους διέσπειρε στις εσχατιές της κεντρώας Ασίας. Έχω προσωπικούς φίλους που έχουν έρθει από το Καζακστάν, το Ουζμπεκιστάν κι από το Αζερμπαϊτζάν! Πρόκειται για τους περίφημους Ρωσοπόντιους. Είναι ντροπή λοιπόν στη μνήμη όλων αυτών που υπέφεραν τόσα και απεβίωσαν μαρτυρικά να λέγονται τέτοια φληναφήματα. Ούτε οι επιστημονικές προσεγγίσεις των εννοιών «γενοκτονία» και «εθνοκάθαρση» μπορούν να σταθμιστούν ψυχρά με εκατό χιλιάδες πάνω ή εκατό χιλιάδες κάτω διαφορά νεκρών . Το Kεμαλικό κράτος ήθελε να απαλλαγεί και από τους Αρμένιους και από τους Έλληνες και τα κατάφερε. Οι Aρμένιοι τιμούν συνεχώς την συγκλονιστική θυσία 1.500.000 ψυχών. Οι Αρμένιοι φέτος, με εκδηλώσεις σε όλον τον κόσμο, θυμούνται τι συνέβη στο έθνος τους 100 χρόνια πριν. Εμείς; Εμείς απλώς συνεχίζουμε να θεραπεύουμε το εθνικό μας σύμπλεγμα μειονεξίας. Τον αταβιστικό μας φόβο απέναντι στην Ιστορία μας την ίδια. Αλλά και στις ευθύνες που συνεπάγεται μια τέτοια Ιστορία...

Τετάρτη 4 Νοεμβρίου 2015

Δυο σχόλια


Ο Φίλης είναι η κινούμενη νάρκη της κυβέρνησης Τσίπρα. Προφανώς ολιγοφρενής, πασιφανώς ακατάλληλος για τέτοια θέση, είναι έτοιμος να διαπράξει γκάφα ανά πάσα στιγμή. Το θέμα των Ποντίων πονάει επειδή είναι βαθιά πολιτικό εκτός από δραματικά εθνικό και ένας πολιτικός όπως πλέον έγινε ο Φίλης, δεν επιτρέπεται να το αγνοεί. Οι δηλώσεις του δεν είναι προσωπικές (;), επιστημονικές (!), είναι απλώς ηλίθιες -με την καλή έννοια που θα έλεγε και ο σύντροφός Λάκης - , και βέβαια άκρως επικίνδυνες εφόσον καταργούν ipso facto τις δικές μας πολιτικές και νομιμοποιούν τις απόψεις των Τούρκων. Δεν υπήρχε κανένας λόγος να ανακινηθεί τώρα μια τέτοια ιστορία. Οι διπλωμάτες μας θα τραβάνε τα μαλλιά τους. Ο Φίλης, λόγω συμπλέγματος κατωτερότητας γίνεται συστηματικά agent provocateur. Έτσι μόνο μπορεί να υπάρχει. Απόλυτος και μονοκόμματος στα όρια του φασισμού. Μια ολοκληρωτική folie des grandeurs.
Όσο για τους "ειδικούς " που έσπευσαν να επικροτήσουν τις απόψεις Φίλη απλώς ιδεολογικοποιούν την επίσημη ιστορία σπεκουλάροντας με το αζημίωτο -οργανικοί διανοούμενοι γαρ- κάποιον άσχετο που προς στιγμήν έχει εξουσία.
Άλλη μια ευφυής επιλογή με την εγγύηση ΑΛΈΞΗΣ.






Αφιερωμένες οι φωτογραφίες αυτές στους νυν και τους τέως υπουργούς παιδείας, τους νυν και τους τέως πρυτάνεις του ΕΚΠΑ.
Η νέα βιβλιοθήκη της Φιλοσοφικής Σχολής στου Ζωγράφου από χρόνια έτοιμη, από χρόνια εγκαταλελειμμένη στο έλεος των συμμοριών που την λεηλατούν συχνά-πυκνά κλέβοντας καλώδια, ξυλεία κλπ.
Πανεπιστήμιο χωρίς κεντρική βιβλιοθήκη, όπως επίσης και χωρίς διεθνή αξιολόγηση αφού χτες ομάδα φοιτητών εμπόδισε την επιτροπή αξιολόγησης να μπει στις σχολές και έτσι καταδίκασε το ΕΚΠΑ να παραμείνει έξω από τον διεθνή ανταγωνισμό. Η αυθαιρεσία των ολίγιστων απέναντι στην βούληση των πολλών ή πως λειτουργεί η δημοκρατία και η ακαδημαϊκή ελευθερία εν Ελλάδι . Καταντήσαμε μια απομονωμένη προς αποφυγήν χώρα των μετρίων την οποία δεν θέλουν ούτε οι πρόσφυγες!
Μία χώρα που οι αγράμματοι φοιτητοπατέρες του σήμερα θα είναι οι υπουργοί του αύριο. Μία χώρα -έρμαιο των οργανωμένων μειοψηφιών.


Τρίτη 3 Νοεμβρίου 2015

Τα φυλλοβόλα

Κοίταζα το παλιό μου εαυτό
Που μ' εγκατέλειπε σιγά – σιγά.
- Πότε άλλαξα; Γιατί άλλαξα;
(Αλλάζουμε, νομίζω, κάθε λεπτό
Για να ξαναλλάξουμε το επόμενο).
Μοιάζουμε, εγώ και ο πρώην εαυτός μου
Μ' επιτύμβιο που ζωντανός δεξιώνεται νεκρό. 
Έτσι αποχαιρετά κι ο νέος μου εαυτός 
Τον παλιό. Που δεν πρόλαβε να παλιώσει.
-Αυτή θα είναι πλέον η ζωή μου;
Ένα πρόσωπο που είμαι και δεν είμαι; 
Αυτή θα είναι πλέον η ζωή μου
Που είναι και δεν είναι η δική μου.
Καμμένες καστανιές μέσα στο δάσος
Κι αειθαλή που έγιναν φυλλοβόλα. 
Το τοπίο συμπληρώνει κυνηγός
Να πυροβολεί τα σκυλιά του.
Αυτό θα είναι πλέον η ζωή μου
Να βλέπω εμένα ενώ φεύγω.

26/11/13

Από το βιβλίο "Τραγούδια για το πένθος", εκδ. Καστανιώτη