Συνολικές προβολές σελίδας

Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2019

Αντιθέσεις δύο σύγχρονων εικόνων

Στην πρώτη φωτογραφία η παλαιά πόλη του Νεσατέλ στη γαλλόφωνη Ελβετία και τις όχθες της ομώνυμης λίμνης. Εδώ το στολισμένο καλντερίμι που ανεβαίνει προς το μεσαιωνικό κάστρο και την γοτθική εκκλησία, την κολεζιάλ. Τόποι που η παράδοση επιβιώνει δίπλα σε όλες τις καινοτομίες της εποχής μας. Αυτές που κάνουν την σύγχρονη ζωή ευκολότερη. Ό τι δηλαδή ονομάζω αξιοπρέπεια της καθημερινότητας, χαρά της ζωής. Επιπλέον σεβασμός ακόμη και στον τελευταίο, ακόμη και στον πιο περιθωριοποιημένο πολίτη, ντόπιο ή ξένο.
Από την μια λοιπόν κοινωνίες που ισορροπούν στις αντιθέσεις τους ευημερώντας  και από την άλλη κοινωνίες αυτοκαταστροφικές, εθισμένες στην εκδικητική βία προς ό τι ορίζεται ως  ποιότητα της καθημερινότητας. Ως δικαίωμα στη χαρά.
Η δεύτερη φωτογραφία, περσινή, καταγράφει το πυρπολημένο τρόλεϊ στην Πατησίων. Πρόκειται για τον λαϊκισμό μιας υποκριτικής αριστεράς - όμοια με τον φαρισαϊσμό της "τιμωρητικής" Εκκλησίας που ενοχοποιεί το σώμα και την επιθυμία - η οποία καταδικάζει a priori και αξιωματικά ως ένοχη οποιαδήποτε μορφή ευχαρίστησης.
Δαιμονοποιώντας την ίδια την χαρά της ζωής. Και ιδού τα αποτελέσματα!
Στο όνομα των φαντασιακών "αγώνων" και της "στράτευσης" χάσαμε, χάνουμε τις στιγμές και τον ουσιαστικό χρόνο μέσα από τα δάχτυλα μας βυθίζοντας μιαν ολόκληρη πόλη στην απελπισία και τον πανικό. Η υποκουλτούρα των καταστροφών, η ηλίθια βία που καίει δεντράκια από ανία και που μπερδεύει τα μέσα με τους στόχους καλλιεργώντας τον αδιέξοδο φόβο παντού. Η άθλια δηθενιά των αριστερών που αγνοούν πόσο δεξιοί είναι κατά βάθος. Κι αυτοί κι φασιστικές μέθοδοι της (ακρο) αριστεράς τους.
Θα μου πείτε έχουμε την ικανοποίηση πως μετά από τόσους κόπους, πορείες, αγώνες, όνειρα, διαδηλώσεις κλπ. έγινε ο Αλέξης πρωθυπουργός, ο Καμμένος υπουργός, ο Πάκης πρόεδρος, η Θάνου Θάνου και η Περιστέρα επίκουρος. Δεν είναι και λίγο!






Τροπάριο για έναν "εχθρό" που ήταν φίλος

Ο Σοπενχάουερ έγραφε πως οι άνθρωποι δεν πρέπει να προσφωνούνται κύριε Τάδε ή κυρία Δείνα αλλά Χαίρε Σύντροφε, χαίρε συντρόφισσα στη δυστυχία! Στην κοινή μας μοίρα δηλαδή.
Το τζάκι καίει, έξω βρέχει, από το παράθυρό μου η θάλασσα έγινε μολυβένιο λιβάδι κι εγώ διαβάζω στο φ.μπ. κείμενα αγάπης για το τέλος του Θάνου Μικρούτσικου. Αισθάνομαι την ανάγκη να πω κι εγώ δύο λόγια, όχι όμως όπως τα συνήθη, για αυτό και συγχωρήστε μου την τόλμη. Εκ των προτέρων.
Με τον Θάνο Μικρούτσικο δεν υπήρξαμε ποτέ φίλοι. Αντίθετα, νομίζω ότι μεταξύ μας υπήρξε πάντα μία αντιπάθεια αμοιβαία. Παρά τους πολλούς, κοινούς γνωστούς που είχαμε όπως για παράδειγμα την Άννα Μιχαλιτσιάνου, τον Γιώργο Λαζόγκα ή τη Σοφία Ταράντου, την Κατερίνα Δελλαπόρτα αλλά και τα πολλά, κοινά ενδιαφέροντα. Τού έγραψα πολύ σκληρά κείμενα στο περιοδικό "αντί" και για τις "μικρούτσικες" δηλώσεις που έκανε μετά τη Χούντα για την μη στράτευσή του και για την προσχώρησή του στο ΠΑΣΟΚ από το ΕΚΚΕ και για τη θητεία του στο Υπουργείο Πολιτισμού ως αντίπαλο δέος της Μελίνας μετά από προτροπή του Ανδρέα Παπανδρέου και για τις μετακινήσεις του από το ΚΚΕ στον ΣΥΡΙΖΑ και τούμπαλιν. Είναι φαίνεται που όσοι προσεγγίζουν την εξουσία, αντέχουν μόνον υμνωδούς δίπλα τους κι εγώ πάλι σιχαίνομαι τους λιβανωτούς. Και τους συγχρωτισμούς. Όμως οφείλω να παραδεχτώ πως ο Μικρούτσικος προσπάθησε να συνδυάσει το πλατωνικό ιδεώδες του διανοούμενου, φιλόσοφου, καλλιτέχνη με τον δρώντα πολιτικό που δεν συναλλάσσεται με σύστημα. Αν τα κατάφερε, προφανώς, δεν είναι της παρούσης. Το Δίκτυο Πόλεων που συνέστησε ως υπουργός επιδιώκοντας πολιτιστική αποκέντρωση, είχε ασφαλώς περιορισμένη, έστω, επιτυχία. Η Καλαμάτα του χορού και των εικαστικών είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Βοηθούντος προφανώς και του Μπένου, δημάρχου τότε και έπειτα διαδόχου του Θάνου στο ΥΠΠΟ.
Όπως οφείλω να ομολογήσω πως εγκαίρως ο Μικρούτσικος πήρε αποστάσεις και από τον Αλέξη και από την παρέα του παρά το αρχικό, έντονο, πολιτικό φλερτ.
 Όλα αυτά τα έχω σχολιάσει πολύ δηκτικά, όπως είναι το προσωπικό μου στιλ, από τότε. Όμως επίσης παραδεχόμουν πάντα  ότι ο Μικρούτσικος δεν με κυνήγησε πότε ως υπουργός Πολιτισμού - παρότι ήμουν υφιστάμενος του - όπως το έπραξε κατ' επανάληψη ο εμπαθέστατος Ευάγγελος Βενιζέλος. Ούτε με εμπόδισε να συνεργαστώ με το φεστιβάλ Πάτρας ή τη Δημοτική Πινακοθήκη της αχαϊκής πρωτεύουσας στον καιρό της παντοδυναμίας του. Το αντίθετο μάλιστα.
Επιπλέον, η διαφωνία μου μαζί του δεν ήταν μόνο πολιτική αλλά και καλλιτεχνική. Σε σύγκριση με τον Μάνο και τον Μίκη, με τον Σταύρο και τον Γιάννη (Μαρκόπουλο), με τον Μάνο (Λοΐζο) και τον Διονύση, κατελόγιζα  στον Μικρούτσικο μουσική μονομέρεια και επανάληψη. Έλλειψη δημιουργικής φαντασίας.
Από την άλλη πάλι είναι αυτός που με μύησε και στον Μαγιακόφσκι και στον Βολφ Μπήρμαν. Στον Μπρεχτ και τον Χικμέτ. Τού οφείλω επίσης την "Καντάτα για τη Μακρόνησο" που σημάδεψε τη νεότητα μου αλλά και το ότι ανέδειξε τον παιδικό μου φίλο και συμμαθητή Σάκη Μπουλά σε αληθινό, λυρικό ερμηνευτή (Άλλο αν ο Σάκης αργότερα διάλεξε δρόμους κατώτερους του).
Νομίζω πάντως ότι το κορυφαίο έργο του Μικρούτσικου - αλλά και τρόπον τινά ο συμβολικός του επιτάφιος - υπήρξε αναμφίβολα "Ο Σταυρός του Νότου", σειρά τραγουδιών τα οποία ανακύκλωνε συναυλιακά επί, σχεδόν, 30 χρόνια. Πρέπει εδώ να παραδεχτώ πως με το έργο αυτό έκανε ευρύ, λαϊκό κτήμα έναν δύσκολο και πολύ ιδιαίτερο ποιητή, τον οποίο κάποιοι αντιμετώπιζαν ως τότε, σχεδόν, σαν ναυτικό φολκλόρ. Εννοώ προφανώς τον Νίκο Καββαδία και μάλιστα ο Μικρούτσικος τον ανέδειξε με τρόπους μουσικά ισότιμους ως προς τους ανάλογους Σεφέρη, Ρίτσο και Ελύτη του Μίκη Θεοδωράκη. Αυτό ήταν και είναι η πιο μεγάλη του προσφορά στον τόπο και την σύγχρονη κουλτούρα μας. Το ότι δηλαδή η κρυπτική και δύσκολη ποίηση ενός ιδιαίτερου κι όχι εύκολου ποιητή - μετρήστε π.χ τις άγνωστες λέξεις που έχετε σε κάθε στροφή του - τραγουδιέται με ζέση από τα χείλη ακόμη και του πιο αδαούς ή ανυποψίαστου:

"Πρώτο ταξίδι έτυχε ναύλος για το Νότο,
δύσκολες βάρδιες, κακός ύπνος και μαλάρια,
είναι παράξενα της Ίντιας τα φανάρια
και δεν τα βλέπεις, καθώς λένε, με το πρώτο"

 Αυτό και μόνο το επίτευγμα τον απαλλάσσει από κάθε άλλο παράπτωμα λόγω, έργω ή διανοία όπως ψάλλει και η νεκρώσιμη ακολουθία μας... Εν ολίγοις θεωρώ τον "Σταυρό του Νότου" εφάμιλλο έργο των τριών Ανθολογιών του Γιάννη Σπανού και "Των Λιανοτράγουδων της Πικρής Πατρίδας" του Μίκη. Αλλά και του "Μεγάλου Ερωτικού" του Μάνου. (Ας σημειωθεί εδώ ότι ο Μάνος υπήρξε ιδιότυπα φίλος μου και εχθρός μου για λίγο)!
 Τέλος, σε εντελώς προσωπικό επίπεδο, διαβάζω ξανά και ξανά, με συγκίνηση και θαυμασμό, το τελευταίο του κείμενο, λίγο πριν το τέλος, με το οποίο εμψύχωνε και τους οικείους του και όλους εμάς, τους υπόλοιπους. Επίκουρος και Σοπενάουερ. Εναντίον του θανάτου και υπέρ της ζωής. Ένα κείμενο νίκης.   





ΥΓ. Στο τζάκι τριζοβολάει το τελευταίο κούτσουρο, έξω το γκρίζο σύννεφο μεγαλώνει κι εγώ ακούω την Καντάτα και τον Σταυρό. Τελικά, Θάνο Μικρούτσικε, ο μπούσουλας είναι που στρέφει ή το καράβι; Θα το μάθουμε κάποτε;
 Καλή αντάμωση σύντροφε στη δυστυχία και... Συγγνώμη.

Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 2019

Πλαστά, αυθεντικά και κάλπηδες!

(Υπ' όψιν δημοσιογράφων πολιτιστικού και δικαστικού ρεπορτάζ)

Ο Δήμος Αλίμου ξεχωρίζει από όλους τους άλλους δήμους της Ελλάδας συνολικά (!) για την πολιτιστική του πολιτική της οποίας έχω προσωπική αντίληψη. Εδώ και δύο χρόνια ο ρέκτης δήμαρχος Αλίμου Ανδρέας Κονδύλης επιχειρεί να στήσει μία δημοτική πινακοθήκη είτε αγοράζοντας πίνακες, είτε εξασφαλίζοντας δωρεές από γνωστούς δημιουργούς ώστε να δημιουργηθεί έτσι μια αξιόπιστη συλλογή. Παράλληλα προσπαθεί να στηρίξει την δημόσια γλυπτική παραγγέλνοντας γλυπτά από καταξιωμένους καλλιτέχνες στο ελάχιστο, δυνατό κόστος. 
Θέλω επίσης εδώ να σημειώσω ότι δεν είχα ούτε έχω καμία ανάμειξη ως τώρα στις επιλογές - αγορές του Δήμου. Απλώς έχω οργανώσει τέσσερις ομαδικές εκθέσεις με γενικό τίτλο "Από τον Γύζη στον Μόραλη" και την ατομική του τ. πρύτανη της ΑΣΚΤ Λάκη Πατρασκίδη. Επίσης οργάνωσα μαζί με το trii έκθεση - αναφορά στον Ελληνικό Εξπρεσιονισμό με πίνακες των Σταύρου Ιωάννου, Μάκη Θεοφυλακτόπουλου κλπ. Αν έκανα κάτι κακό, έστω και αμισθί, ζητώ συγγνώμη.  
Μπορώ επίσης να καταθέσω εδώ πως οι αγορές εξ όσων γνωρίζω, είναι στο μεγαλύτερο μέρος τους, και υψηλού επιπέδου και φθηνές σε σχέση με αυτά που ισχύουν στην εγχώρια αγορά τέχνης. Για παράδειγμα η Δημοτική Πινακοθήκη Αλίμου διαθέτει 20 εξαιρετικούς πίνακες του Σπύρου Βασιλείου από όλες τις περιόδους. Περιττό να τονίσω ότι οι δραστηριότητες του δήμου και οι πρωτοβουλίες του δημάρχου συναντούν τον ενθουσιασμό και την αθρόα συμμετοχή των δημοτών. Επίσης ο Δήμος εκδίδει, είτε μέσω χορηγιών είτε με δική του χρηματοδότηση, ποιοτικούς, εικαστικούς καταλόγους τους οποίους διανέμει δωρεάν στα σχολεία και με συμβολικό αντίτιμο στους δημότες του. Το οποίο αντίτιμο, τέλος, διατίθεται σε φιλανθρωπικούς σκοπούς! 
Όλα αυτά τα τρομερά και φοβερά και άσχημα διαπράττει ο δήμαρχος και για αυτό εδώ και κάποιους μήνες έχει μπει στο στόχαστρο αφενός του ΣΔΟΕ και αφετέρου των επιθεωρητών δημόσιας διοίκησης μετά από αλλεπάλληλες ανώνυμες καταγγελίες. Οι ανωτέρω υπηρεσίες αφού ήλεγξαν εξονυχιστικά όλες τις οικονομικές δοσοληψίες του Δήμου με τις γκαλερί, τους εμπόρους ή τους ιδιώτες που προμήθευσαν τους πίνακες, απήλλαξε τον δήμαρχο από κάθε κατηγορία. Σημειωτέον ότι κάθε είδους δοσοληψία τελεί υπό την έγκριση του παρέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Παράλληλα οι υπάλληλοι του ΣΔΟΕ διαπίστωσαν ότι και οι ιδιώτες είχαν δηλώσει κανονικότατα η συναλλαγή στις φορολογικές τους δηλώσεις άρα άνθρακες ο θησαυρός. 
Όμως οι ανώνυμες καταγγελίες επιμένουν και αυτή τη φορά η Επιθεώρηση Δημόσιας Διοίκησης ζήτησε από την Εθνική Πινακοθήκη να στείλει κλιμάκιο με επιμελήτρια, ιστορικό τέχνης και συντηρητή ώστε να ελέγξουν το αν οι πίνακες είναι αυθεντικοί η πλαστοί!
Δηλαδή οι πίνακες της Δημοτικής Πινακοθήκης Αλίμου - που έχουν όμως εκτεθεί επανειλημμένως και έχουν δημοσιευθεί σε καταλόγους - τώρα ελέγχονται από την δημόσια διοίκηση, δηλαδή από το κράτος, το αγράμματο και αναίσθητο ως προς την αυθεντικότητά τους! Πράγμα που δεν έχει συμβεί, πουθενά αλλού ποτέ! 
Τα όσα καταγγέλλει ο δήμαρχος ο ίδιος είναι κυριολεκτικά για επιθεωρησιακό νούμερο. Τι κατάχρηση εξουσίας, τι υπέρβαση αρμοδιοτήτων, τι ειρωνείες εκ μέρους των δύο ελεκτριών της δημόσιας διοίκησης αλλά και τι απαράδεκτη μεταχείριση των έργων τέχνης από πλευράς του κλιμακίου της Εθνικής Πινακοθήκης! Βαριεστημένοι, δημόσιοι υπάλληλοι που εκτελούν αγγαρεία μετά από άνωθεν εντολή και - φοβάμαι - με προαποφασισμένη την ετυμηγορία. Άσχετοι, άσχημοι και κακοί για να παραφράσουμε τον Ετόρε Σκόλα.
 Χαρακτηριστικά οι υπάλληλοι της Εθνικής Πινακοθήκης (!) άνοιγαν τους προσεκτικά διπλωμένους πίνακες χωρίς να φορούν ειδικά γάντια και κάνοντας ακόμα και ζημιές! Ο συντηρητής λ.χ. έσπασε την χρωματική πάστα πίνακα του Θανάση Τσίγκου! Στη συνέχεια έβαλε σε φάκελο το κομμάτι και το κόλλησε στην πίσω πλευρά του έργου! Επίσης η επιμελήτρια εξετάζοντας τον πίνακα του Βασίλη Μάρρου (1897 - 1954) από την Κορινθία που διέπρεψε στην Καλιφόρνια, αναρωτήθηκε ενδεικτικά ποιος είναι αυτός ο ζωγράφος! Αγνοούσε δηλαδή τον μεγάλο ζωγράφο της Ελληνικής Διασποράς... Κατά σύμπτωση πριν από χρόνια είχαμε οργανώσει στην Ελληνοαμερικανική Ένωση αναδρομική έκθεση αυτού του  μεγάλου ζωγράφου, μαζί με τη συνάδελφο Νάντια Αργυροπούλου. Είχαμε μάλιστα εκδώσει και βαρύτιμο κατάλογο.
Ακούστε τώρα την καταπληκτική συνέχεια για να αντιληφθείτε την βαθύτατη άγνοια αλλά και την υπερφίαλη αλαζονεία του ελληνικού δημοσίου. Στον ειδικό νόμο λειτουργίας της Εθνικής Πινακοθήκης 1079, του έτους 1980, ΔΕΝ επιτρέπεται επ' ουδενί στο ίδρυμα που είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ) να προβαίνει σε πραγματογνωμοσύνες έργων τέχνης επειδή κάτι τέτοιο εκφεύγει από τις αρμοδιότητες του και ο νόμος την περιορίζει αυστηρά στις συγκεκριμένες της υποχρεώσεις. Επίσης αν χρειαστεί η ίδια η Εθνική Πινακοθήκη πραγματογνωμοσύνη, οφείλει να καταφύγει σε ορκωτό ειδικό, πραγματογνώμονα! Απίστευτο; Άρα οι ελεγκτές δημόσιας διοίκησης κακώς αποτάθηκαν στην Εθνική Πινακοθήκη ενώ η τελευταία κάκιστα ανέλαβε αρμοδιότητες τις οποίες δεν δικαιούται! Της το απαγορεύει ο νόμος της ο ίδιος! εν προκειμένω εδώ έχουμε και παχυλή άγνοια του νόμου και υπέρβαση αρμοδιοτήτων και κατάχρηση εξουσίας. 
Είμαι περίεργος τι θα πουν σχετικά το Υπουργείο Δικαιοσύνης και το Υπουργείο Πολιτισμού. Συγχρόνως τι κάκιστο παράδειγμα προς αποφυγή δίνεται στους λοιπούς δήμους που θα ήθελαν να παραγάγουν πολιτιστικό έργο. Δηλαδή μην ασχολείστε με τον πολιτισμό, μην ιδρύετε πινακοθήκες, μην καταρτίζετε συλλογές, μην εγκαινιάζετε δημόσια γλυπτά γιατί το ΣΔΟΕΕ και η δημόσια διοίκηση καιροφυλακτούν. Τελικά αν ο δήμαρχος Ανδρέας Κονδύλης που σήμερα γιορτάζει, αντί να ασχολείται με έργα πολιτισμού διαπλέκονταν με την τοπική μαφία της παραλιακής εισπράττοντας τις σχεδόν θεσμοθετημένες μίζες των "μαγαζιών" όπως είναι επί δεκαετίες ο ισχύων "νόμος", θα ήταν όλα μέλι γάλα!

Φωτογραφίες: Στον τόπο αυτό έχει εκλείψει παντελώς η αιδώς, η ντροπή δηλαδή. Ενδεικτικά δημοσιεύω τον κλεμμένο Πικάσο της Εθνικής Πινακοθήκης για τα πλαστά της οποίας επιφυλάσσομαι να μιλήσω άλλη φορά.
Τέλος δημοσιεύω το έργο Espolio του Χρήστου Αντωναρόπουλου από την αναδρομική του έκθεση η οποία θα εγκαινιαστεί την Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου στο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αλίμου. Ο πίνακας αυτός είναι προσφορά του καλλιτέχνη στην Πινακοθήκη της πόλης όπου διαμένει. Πώς; Χάρισε έργο στον Δήμο; Πού είναι ο ΣΔΟΕ;