Συνολικές προβολές σελίδας

Τρίτη 28 Απριλίου 2015

1915 - 2015: Armenian genocide, 100 years after



It is not common to organize in a private Gallery an International Exhibition, even more about such a significant matter : 100 years since the Armenian Genocide, hence I am honored to salute with these few words this cultural event. The 20th century, the century of modernism, the era that had the courage to announce the death of God and the resurrection of the Human, the era that espoused the constant progress and dreamt, through the art movements, the unnegotiable human ability for happiness through a teleology dressed up with a scientific mantle, started a hideous genocide, the Armenian’s one, it continued with a more terrible one, the Holocaust and ended completely ominously within a series of local wars that had though a global effect. The Armenian Genocide was followed by the Genocide of the Pontius, the Genocide of the Caucasus population cause of Stalinism and after the B’ World War was Ruanda, Cambodia, the civil war of ex Yugoslavia etc. The century of the Modernism was unfortunately meant to be the century of the Genocides, the era of blood and of explicit violence.

With the present exhibition, seven Armenian artists that live in Greece and five deputies of the Armenian Diaspora around the world, exhibit artworks that are inspired by the dreadful tragedy of 1915, expressing a wish from the bottom of the heart; First of all, for this sacrifice not to be forgotten. Not for reasons of retaliation and revanchism but for reasons of historical memory and awareness. Secondly, because the blood never gets washed away with blood, but only with achievements and ideas that transcend it. Art, has always been, is and always will be the strongest, the most effective weapon in the battle for peace.

The exhibited artworks are on the one hand loaded with emotion but on the other hand they do not seek to impress easily. They aim at the self-examination and the lucid thought. It is like they are saying; Never again.





P.S. My friend Gagik says; “Nobody forgets, nothing is forgotten”. In the end that is the purpose of History. The Last chance of people for the justice and the happiness they deserve. 

1915 - 2015 : 100 χρόνια από την γενοκτονία των Αρμενίων



Δεν είναι συνηθισμένο να οργανώνεται σε έναν ιδιωτικό χώρο μια διεθνής έκθεση και μάλιστα με ένα τόσο σοβαρό θέμα: Τα 100 χρόνια από την γενοκτονία των Αρμενίων, για αυτό και αισθάνομαι ιδιαίτερη τιμή που χαιρετίζω με αυτά τα λίγα λόγια την εκδήλωση. Ο 20ος αιώνας, ο αιώνας του μοντερνισμού, η εποχή που βρήκε το θάρρος να αναγγείλει τον θάνατο το Θεού και την ανάσταση του ανθρώπου, η εποχή που ευαγγελίστηκε την διαρκή πρόοδο και ονειρεύτηκε, μέσω των καλλιτεχνικών κινημάτων της, την αδιαπραγμάτευτη ανθρώπινη δυνατότητα για ευτυχία μέσα από μια τελεολογία με επιστημονικοφανές ένδυμα, άρχισε με μία φριχτή γενοκτονία, αυτή των Αρμενίων, συνεχίστηκε με μιαν ακόμη φριχτότερη, την ΣΟΑ, δηλαδή το Ολοκαύτωμα, και τερματίστηκε εντελώς δυσοίωνα μέσα σε μια σειρά τοπικών μεν πολέμων, αλλά με παγκόσμια εμβέλεια. Την Αρμενική Γενοκτονία ακολούθησαν η Γενοκτονία των Ποντίων, η Γενοκτονία των πληθυσμών του Καυκάσου από τον Σταλινισμό και, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η Shoah, η Ρουάντα, η Γκαμπότζη, ο εμφύλιος της πρώην Γιουγκοσλαβίας κλπ.  Έμελλε, φευ, ο αιώνας του Μοντερνισμού να καταστεί αιώνας των γενοκτονιών , εποχή του αίματος και της απροκάλυπτης βίας. 
Με την παρούσα έκθεση, εφτά Αρμένιοι καλλιτέχνες που κατοικούν στην Ελλάδα και πέντε εκπρόσωποι της Αρμενικής διασποράς σε όλον τον κόσμο, παρουσιάζουν έργα, εμπνευσμένα από την τρομακτική καταστροφή του 1915, εκφράζοντας, από καρδιάς, μιαν ευχή: Πρώτον, να μην ξεχαστεί ποτέ αυτή η θυσία. Όχι για λόγους αντεκδίκησης και ρεβανσισμού, αλλά για λόγους ιστορικής μνήμης και εγρήγορσης. Και δεύτερον, γιατί το αίμα δεν ξεπλένεται ποτέ με αίμα, αλλά με έργα και ιδέες που το υπερβαίνουν.Η Τέχνη, ήταν ανέκαθεν, είναι και σήμερα το πιο δυνατό, το πιο αποτελεσματικό όπλο στην μάχη της ειρήνης. 
Τα παρουσιαζόμενα έργα είναι μεν συναισθηματικά και έμφορτα από συγκίνηση, αλλά δεν επιδιώκουν τον εύκολο εντυπωσιασμό. Επιδιώκουν τον στοχασμό και την νηφάλια σκέψη. Είναι σα να λένε: Ποτέ ξανά. 
Υ.Γ. Ο φίλος μου ο Gagik λέει: «Κανείς δεν ξεχνάει, τίποτε δεν ξεχνιέται». Αυτός είναι και ο προορισμός της ιστορίας.  Η τελευταία ελπίδα των ανθρώπων για δικαιοσύνη και για όσα ψιχία ευτυχίας δικαιούνται.  







Ήττα της αγάπης

Geh.Komm.
Die Liebe löscht ihren Namen: sie
schreibt sich dir zu.
Paul Celan                                                            



Γαλαξίας Α, Ανδρέας Σάββα, Λάρνακα, 2015

Πώς αρχίζει ο έρωτας; 
Πάντα σαν παιχνίδι με τον εαυτό μας. 
Πρώτα μιλάνε οι καθρέφτες. 
Βλέπουμε τον εαυτό μας στα μάτια του άλλου
ιδανικό, και αυτό μας ταράζει. 
Ένας κινηματογράφος που παίζει μόνο εμάς.
Είναι τότε που ο έρωτας 
νομίζουμε πως ήρθε, μα δεν ήρθε,
είναι αλλού και περιμένει
ώσπου να χορτάσουν τα σώματα
με αναστεναγμούς και ιδρώτες.

Ο έρωτας έρχεται αφού έχει φύγει,
είναι εδώ όταν δεν είναι εδώ,
όταν ο άλλος δεν είναι πια δικός μας
κι οι αναμνήσεις σωματοποιούν την απουσία.
Τώρα είναι ο καιρός του πένθους, 
η αληθινή εποχή του έρωτα.

Πού πάει ο έρωτας όταν τελειώνει;
Μα δεν κατάλαβες τίποτε;

Ο έρωτας ποτέ δεν πάει,
μόνο έρχεται...

Υ.Γ: Όσο κι αν φοβάσαι, 
η αγάπη γράφεται πάντοτε με ήττα.



Βερολίνο, 27.04.15

Κυριακή 26 Απριλίου 2015

Για να μην ζούμε με ψέματα

Από το κατάλογο της έκθεσης "Τέχνη και Πολιτική'" που διοργάνωσαν στο Loft οι Ρεγγίνα Αργυράκη, Τζίνη Γεννηματά και Άννα Ντινοπούλου.


Φοβάμαι τις λιτανείες, τα μαυσωλεία,
Το θαυμασμό, τα αγάλματα και τους κανόνες τους.
...Αλίμονο στο ψέμα! Στο ιδεώδες των ζαχαροπλαστών!
Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, από το ποίημα ’’Λένιν’’, 1925 (μτφ, Παύλος Τιβέρης)

Η απόλυτη πολιτική προπαγάνδα αισθητικοποιημένη: ο Κ. Παρθένης ζωγραφίζει τον εύζωνο-αρχάγγελο να μεταφέρει τον ευαγγελισμό στην Παρθένο-Αθηνά ως αποκορύφωμα των στρατηγικών του Βενιζέλου για μια νικηφόρο Ελλάδα. Το "θαύμα" τελείται με φόντο τον Παρθενώνα και το ναό της Άπτερου Νίκης. Δηλαδή η διαχρονία της ελληνικής τέχνης θεωρείται δεδομένη.

Πρωθύστερα συμπεράσματα:

1.Το έργο τέχνης, έστω και αν δεν είναι στην πρόθεση του, έστω και αν δεν το διεκδικεί, πάντα διατυπώνει λόγο πολιτικό. Κάτι τέτοιο είναι σύμφυτο με την κοινωνική του διάσταση.

2. Ο Μοντερνισμός, επιμένοντας στην αυτοαναφορικότητα του έργου τέχνης, υποβίβαζε την πολιτική του διάσταση μεγεθύνοντας την ναρκισσιστική φύση του δημιουργού ακόμη και όταν ο ίδιος ο δημιουργός προωθούσε τις έντονα πολιτικοποιημένες αβανγκάρντ των αρχών του εικοστού αιώνα.

3. Το Μεταμοντέρνο, δηλαδή το σύγχρονο υποκείμενο, μπορεί να διασωθεί από την απόρριψη της Ιστορίας μόνο αν επιμείνει στην πολιτική διάσταση της καλλιτεχνικής πράξης, αν εξοντώσει μ’ ένα γέλιο την δεσποτεία που ασκεί ο νεοφιλελευθερισμός στην εποχή μας.

4. Η νεοελληνική τέχνη συγκροτήθηκε εξ αρχής ως παρακολούθημα της επίσημης ιδεολογίας. Ήδη από την Βαυαροκρατία λειτούργησε ως αισθητική διάσταση της εξουσίας (κλασικά παραδείγματα ο Ν. Γύζης, ο Κ. Παρθένης αλλά και οι εστέτ της γενιάς του ’30, π.χ. Ο Ν. Γκίκας). Υπαρξιακό διερώτημα ως προς τη φύση του πολιτικού και τη σχέση του με την αισθητική έκφραση διατυπώνουν ουσιαστικά οι εκπρόσωποι του μοντερνισμού (ο, τι αποκαλούμε γενιά του ’60) οι οποίοι ενηλικιώνονται βιολογικά την περίοδο της Αντίστασης και του Εμφυλίου, και παρά τον φορμαλισμό της παιδείας τους, ωριμάζουν αμφισβητώντας τα κυρίαρχα αισθητικά και ιδεολογικά πρότυπα στην εποχή της δικτατορίας (Κανιάρης, Δεκουλάκος, Τούγιας, Μπαχαριάν, Κοκκινίδης, Περδικίδης, Ακριθάκης κ.α).



   Και κάποιες υστερόχρονες απορίες:

When I hear the word culture I take out my check book.
Barbara Kruger

1. To σύγχρονο εικαστικό δημιούργημα διχοτομείται εξαρχής από την ακόλουθη αντίφαση: από τη μια ασκεί κριτική στην εμπορευματοποίηση των πάντων και απ’ την άλλη προσφέρεται το ίδιο ως αντικείμενο πολυτελείας ως ένα προϊόν υψηλής ανταλλαξιμότητας. Το ίδιο συμβαίνει και κατά την είσοδο του έργου τέχνης στο μουσείο, έναν χώρο κατεξοχήν θεσμικό, νομιμοποιητικό, συμβολικό θησαυροφυλάκιο αξιών και ιερό ενός «ναού» στον οποίον δεν εισχωρεί η βιοτική τύρβη και οι κοινωνικές αναστατώσεις. Έτσι, το όποιο έργο μπορεί μεν να διατυπώνει ένα λόγο πολιτικό, συχνά όμως αυτοακυρώνεται υποβιβαζόμενο σε έκθεμα απλώς –έστω και πολύτιμο- και εντασσόμενο στο μηχανισμό μηντιακής προβολής ή τουριστικής διαφήμισης. Εν τέλει, η λογική που δεσπόζει στην αγορά τέχνης γίνεται η επίσημη πολιτική των μουσείων που διαχειρίζονται μεν το μοντέρνο αλλά, τουλάχιστον στον δυτικό κόσμο, με όρους μεταμοντέρνου. «Σε τι διαφέρουν οι δεινόσαυροι από τους σύγχρονους καλλιτέχνες; » διερωτάται ο Β. Groys. «Οι τελευταία γνωρίζουν τουλάχιστον πως αν όλα πάνε καλά με το σύστημα, θα καταλήξουν κάποτε σ’ ένα μουσείο». Και βέβαια το οξύμωρο, η λειτουργία του μουσείου συναινεί απολύτως στην αξιοποίηση του σύγχρονου μάρκετινγκ και στην πλήρη ταύτιση του με το γούστο του επισκέπτη-καταναλωτή. Ή, ακόμη χειρότερα, με του χορηγού που εν πολλοίς καθορίζει και την ατζέντα των εκθέσεων ή των αγορών συντελώντας έτσι  στο να αποχυμωθεί το έργο τέχνης από το όποιο του επαναστατικό κριτήριο.

2. Όποιος έχει το χρυσό κάνει και τους κανόνες του λέει ο σοφός. Στην περίπτωση των ιστορικών ή των curators που προέρχονται από την περιφέρεια η ερμηνεία των καλλιτεχνικών φαινόμενων υπακούει στον κυρίαρχο κανόνα τον οποίον ασφαλώς δεν διανοούνται  να αμφισβητήσουν. Και βέβαια ο κυρίαρχος κανόνας εκπορεύεται από τα μεγάλα οικονομικά κέντρα, τους διεθνείς οικονομικοπιστωτικούς οργανισμούς που ακριβοδίκαια είναι και συλλέκτες (το ωραίο ανέκαθεν είχε σχέση με τον χρυσό και την κατοχή του) ή χορηγοί των μεγάλων μουσειακών εκθέσεων-shows. Ώστε η ιστορία να γράφεται με ασφάλεια απ’ όσους κατέχουν και την πλανητική εξουσία και το μονοπώλιο της αλάνθαστης γνώσης. Η Ελλάδα της κρίσης ανακυκλώνει εδώ και καιρό την Ελλάδα της απατηλής ευμάρειας και του επιθετικού λαϊκισμού, μη έχοντας καταφέρει ακόμα να διαχωρίσει το star system από την έκφραση και το δράμα από την εγωπαθή πόσα (με άλλα λόγια την ήρα απ´ το σιτάρι). Κατά τη γνώμη μου τα γκράφιτι, αυτή η ζωγραφική της απελπισίας, υπερασπίζονται σήμερα, έστω και με politically uncorrect τρόπο, το πολιτικό στην τέχνη μακριά από τις αγορές και τον ναρκισσισμό του καλλιτεχνικού «εγώ» καταγράφοντας κάθε βράδυ με σταχανοβίτικη μεθοδικότητα τον τρόμο της προηγούμενης μέρας. Εκατοντάδες εκατοντάδων Anonymous όπως στην ταινία ’’V for vendetta’’ επιμένουν πως υπάρχουν έστω και αν εμείς οι άλλοι επιμένουμε να το αγνοούμε. 

Και ένα ενδεικτικό παράδειγμα: 



"Avant la bataille" ετιτλοφορείτο το άρθρο του Paris Match που φωτογράφιζε τον υπουργό οικονομικών με τη σύζυγό του στο σπίτι τους κάτω από την Ακρόπολη. "Après ou pendant la bataille" και όχι "Αθηναϊκή Βεγγέρα" έπρεπε να όνομαζεται  η σύνθεση με τον αξιωματικό και τις δυο ατθίδες στον πίνακα του Ιακώβου Ρίζου. Αναφέρομαι βέβαια στον "ατυχή" πόλεμο του 1897 που είναι και η ημερομηνία κατασκευής του έργου. Τι σύμπτωση! Όταν ο αξιωματικός απήγγελλε ποίηση στα κορίτσια, η Ελλάδα ηττάτο στη Μελούνα. Μιλώντας συχνά για αυτόν τον πίνακα, υπογράμμιζα την έλλειψη ιστορικής συνείδησης εκ μέρους της τέχνης της εποχής εκείνης. Σε μια περίοδο εθνικής καταστροφής, κάποιοι μεγαλοαστοί φλερτάρουν ανέμελοι με φόντο την Ακρόπολη. Τώρα έχουμε την Τρόικα, τότε είχαμε τον διεθνή οικονομικό έλεγχο (ΔΟΕ) από το 1898 έως το 1975 αν δεν απατώμαι. Ήταν βλέπετε η περίφημη πτώχευση του 1893 επί Χαριλάου Τρικούπη. Εκλεκτικές συγγένειες και ταυτολογίες της ιστορίας.

Μάνος Στεφανίδης
4-3-15

Βιβλιογραφία: 
•Μάνος Στεφανίδης: Ελληνομουσείον, Επτά αιώνες ελληνικής ζωγραφικής, τόμοι δ (σελ. 8-19), στ (σελ. 5-22), 2η έκδοση βελτιωμένη, ΕΤ, 2009.
•Άντζελα Δημητρακάκη, Τέχνη και παγκοσμιοποίηση, Από το μεταμοντέρνο σημείο στη βιοπολιτική αρένα, Εστία, 2013, σελ. 51-55.
manosstefanidis.blogspot.com

Παρασκευή 24 Απριλίου 2015

Επειδή η κατάσταση είναι κρισιμότατη, αισιοδοξούμε!



Κάποιοι νομίζουν πως όλοι πηγαίνουν με όλους παντού, αλλά δεν πάνε!
Μ.Σ.

Τις τελευταίες ημέρες κορυφώνεται το ιδιότυπο bras de fer ανάμεσα στο αυτάρεσκο μπλοκ Βερολίνου-Βρυξελλών και την ατίθαση και "αυθάδη" Αθήνα. Ένα τοπικό πρόβλημα, η χρεοκοπημένη Ελλάδα, μεταβάλλεται σε παγκόσμιο ζήτημα για το οποίο κονταροχτυπιούνται πολλά αντικρουόμενα συμφέροντα, πολλοί αντίπαλοι, διεθνείς παίχτες. Η νεοεκλεγείσα ελληνική κυβέρνηση επιδεικνύει εντυπωσιακή διάθεση αντίστασης αποκρούοντας απειλές ή εκβιασμούς, επιμένοντας στη δική της ατζέντα και επιδιώκοντας έναν έντιμο συμβιβασμό. Στα μείον της, η απειρία, ο τυχοδιωκτισμός σε συνδυασμό με τον ναρκισσισμό ενίων, η καταφανής έλλειψη εμπείρων στελεχών και ... τα βαρίδια του παρελθόντος. Δηλαδή το "όχι σε όλα" και ο ισοπεδωτικός καταγγελτικός λόγος του ΣΥΡΙΖΑ όταν ήταν αντιπολίτευση. Ο λαϊκισμός, τέλος, προς πάσα κοινωνική ομάδα, προς οποιοδήποτε αίτημα κρατικοδίαιτων συνδικαλιστών. 
Όμως οι νέοι κυβερνήτες μοιάζουν να μαθαίνουν γρήγορα πως η πολιτική είναι μια συνεχής ισορροπία τρόμου και μια διελκυστίνδα αμοιβαίων συμβιβασμών. Στα συν είναι το αναμφισβήτητο δίκαιο της πολιτικής τους εφόσον η δρακόντεια ύφεση δεν βγαίνει με τίποτε ούτε εδώ ούτε εξαποδώ και το ελληνικό πρόβλημα είναι κατεξοχήν πρόβλημα ευρωπαϊκό. Η Αθήνα πέτυχε ένα ρήγμα στο μπετόν μιας αδιέξοδης πολιτικής και μάλιστα διασαλπίζοντας per mare, per terra, πως δεν επιθυμεί ρήξη. Και αυτό πιστώνεται προσωπικά στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, τον οποίο το περιοδικό Forbes ανέδειξε ως ένα από τους πιο influential ανθρώπους του πλανήτη (sic). Ήδη, τα μεγάλα τζάκια άρχισαν να λογοδοτούν και η κυβέρνηση, έστω και με παλινωδίες ή αντιφάσεις, δείχνει ένα άλλο δείγμα γραφής. Τα ΜΜΕ από τη μια την αποθεώνουν και από την άλλη την καταβαραθρώνουν, δείγμα της ανήσυχης αμφιθυμίας τους, ενώ τα κόμματα και οι ηγέτες της αντιπολίτευσης απλώς φυλλορροούν. Τη στιγμή αυτή που η προσπάθεια κορυφώνεται δραματικά, οι πάντες πρέπει να συστρατευθούν χωρίς μιζέριες -ωραία ώρα διάλεξαν οι πρυτάνεις των διαλυμένων πανεπιστημίων να κάνουν αντάρτικο- και η χώρα πρέπει να αντέξει ως το τέλος την οικονομική θηλιά που της επιβλήθηκε, αν θέλει να δικαιωθεί. Όλα αυτά τα καταλαβαίνει ο κόσμος και συμπαρίσταται. 

Αυτό που δεν καταλαβαίνει είναι η προσπάθεια επιστροφής σε ένα αποτυχημένο παρελθόν, η ενοχική στάση και η ανεξήγητη ανοχή απέναντι σε τραμπούκους και τρομοκράτες, η διγλωσσία απέναντι στο μεταναστευτικό (αντί της εύκολης συγκίνησης χρειαζόμαστε δραστικές πολιτικές), η δυσανεξία απέναντι στις μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη ο τόπος, η δαιμονοποίηση του κέρδους ή της επιχειρηματικότητας, η αποστροφή προς την αριστεία, κλπ... Η υπόθεση Ξηρού δεν είναι απλώς λάθος, είναι πολιτική ηλιθιότητα. Η επιστροφή του κομματισμού και του μαθητοπατερισμού στα ΑΕΙ είναι πολιτιστικό έγκλημα. Η Αριστερά πρέπει να απαλλαγεί από τα συντηρητικά ανακλαστικά ή τις ιδεοληψίες της και να διδαχτεί από ό, τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο. Ο Αριστείδης Μπαλτάς έχει εμπειρία του τι σημαίνει πανεπιστήμιο στην Γαλλία, στην Γερμανία και αλλού. Έτσι μακριά από πατερναλισμούς και βιαστικές, "αξιωματικές" αποφάσεις, οφείλει πρωτίστως να διαβουλευθεί με όλους για το είδος της παιδείας και του πολιτισμού που θέλουμε. Εδω χρειάζεται ένα ριζοσπαστικά καινούριο όραμα κι αυτό δεν μπορεί να είναι υπόθεση κομματικών ινστρουκτόρων ή τεχνοκρατών αλλά ανθρώπων που διανοούνται ελεύθερα και μπορούν να καταθέσουν θεωρία και ιδέες. Νέες ιδέες, κι όχι μπαρούφες. Να τι λείπει από τη νέα κυβέρνηση έστω κι αν οι ιδέες υπήρξαν ανέκαθεν προνομιακό πεδίο της Αριστεράς.    

Από την εποχή του Κωνσταντίνου Τρυπάνη, της Άννας Ψαρούδα-Μπενάκη ή του Θάνου Μικρούτσικου είχαμε να δούμε στο ΥΠΠΟ έναν άνθρωπο στοιχειωδώς γνώστη του αντικειμένου. Ίσως γι αυτό και οι προσδοκίες να είναι εξαιρετικά υψηλές. Εξίσου επιτυχής ήταν η επιλογή της αρχαιολόγου Μαρίας Βλαζάκη για τη θέση της γενικής γραμματέως. Τα πρώτα δείγματα γραφής του κ. Ξυδάκη είναι θετικά εφόσον προσπαθεί να βάλει τάξη σε πολιτιστικούς θεσμούς που επιτροπεύονται από το κράτος. Όπως π.χ. το Μουσείο της Ακρόπολης που θα αποκτήσει επιτέλους μετά από πέντε χρόνια διευθυντή και μάλιστα μετά από διεθνή διαγωνισμό, το ΕΜΣΤ ή το Εθνικό Θέατρο. Μικρή ένσταση: ο νόμος πρέπει να εφαρμόζεται παντού και προς όλους, τόσο από πλευράς ουσίας όσο από πλευράς τύπων. Ο κ. Ξυδάκης, στη διαμάχη του με τον κ. Χατζάκη έχει και κατ´ αρχήν και κατ´ αρχάς δίκαιο. Όταν διορίζεσαι από έναν υπουργό επειδή πήγες στην προεκλογική συγκέντρωση ενός πρωθυπουργού, είναι αστείο να επικαλείσαι το νόμο ή την δεοντολογία. Βεβαίως και ο νόμος προβλέπει πως το εκάστοτε ΔΣ απολύει τον εκάστοτε διευθυντή. Μόνο που τα ΔΣ συγκροτούνται συνήθως από τους άμεσα εμπλεκομένους, εν είδει κολεγιάς. Θυμάμαι τη στιγμή αυτή τον κ. Χατζάκη να χαριεντίζεται καθ´ υπερβολήν με τον σκηνογράφο του και μέλος του ΔΣ  κ. Μετζικώφ σε μπουζουκολάγνα εκπομπή του  Σπύρου Παπαδόπουλου. Προσωπικά ένοιωσα θυμό και προσβολή όταν είδα την "Πρόβα νυφικού" της Ντόρας Γιαννακοπούλου, τόσο για την ευήθεια του όλου εγχειρήματος όσο και για την ψευδοπατριωτική τηλεαισθητική του. Επίσης συγκρίνω τον αξιοπρεπή τρόπο με τον όποιον απεχώρησε ο Γιάννης Χουβαρδάς μετά από μια εξαιρετική θητεία και βγάζω συμπεράσματα.

Τι χρειαζόμαστε; Αξιοκρατία και έμπνευση. Νέα πρόσωπα και νέες ιδέες, εξωστρέφεια, άνοιγμα τον εθνικών δυνάμεων στο κόσμο και υποδοχή του κόσμου στην πατρίδα μας. Αξιοποίηση της περιφέρειας και όλων εκείνων των προσώπων που ζουν χρόνια στο περιθώριο. Χρειαζόμαστε έναν πολιτισμό που δεν θα υπαγορεύουν οι ελίτ και ο φανφαρονισμός τους, που δεν θα αρκείται στο πυροτέχνημα και στην δημοσιογραφική σπέκουλα αλλά θα είναι συγχρόνως "ψυχαγωγικός" αλλά όχι φαντασμαγορικός, σύγχρονος αλλά και βαθιά ανθρωπιστικός. Και που θα ακουμπά στη παράδοση στοχαστικά για να ονειρευτεί το μέλλον. Αν όχι εμείς, αν όχι η Αριστερά, τότε ποιος;



ΥΓ. Αυτόνομες φωνές, νομάδες δημιουργοί μας δείχνουν το δρόμο. Δεκάδες ξένοι  καλλιτέχνες ή επιμελητές αποφασίζουν να ζήσουν και να δημιουργήσουν στην Ελλάδα. Αυτό είναι πολύ παρήγορο. Το ίδιο κάνουν και εκατοντάδες Έλληνες καλλιτέχνες στο εξωτερικό. Πολλές ελληνικές γκαλερί δείχνουν αλλοδαπούς δημιουργούς ενώ π.χ. μετά τη Βέρνη ο Νάκης Παναγιωτίδης θριαμβεύει τώρα στο Macro της Ρώμης. Όσο πιο πολύ ανοιγόμαστε, τόσο πιο πολύ κερδίζουμε. Αρκεί να βελτιώσουμε στοιχειωδώς την καθημερινότητας μας. Να σταματήσει λ.χ. αυτή η ιδιότυπη κατάσταση πολιορκίας στο κέντρο της Αθήνας που τρελαίνει τους ντόπιους και τρομάζει τους ξένους. Είναι αντιαριστερό να παραδεχτούμε πως είμαστε μια τουριστική χώρα και πρέπει να συμπεριφερόμαστε ανάλογα; Μπορούν εκατό παράφρονες να διαλύουν συστηματικά τη ζωή του συνόλου; Δεν είναι καιρός να δημιουργούμε αντί να καταστρέφουμε;  Οφείλουμε, τέλος, να διεκδικήσουμε το πολιτιστικό μας μερίδιο στην Ευρώπη τώρα, τη στιγμή ακριβώς της πιο σκληρής διαπραγμάτευσης για να αποδείξουμε εν τοις πραγμάσιν και το άλλο πρόσωπο της Ελλάδας. Εμπιστευόμενοι τους κατάλληλους ανθρώπους από το θέατρο, τη μουσική, το σινεμά, τις εικαστικές τέχνες, κλπ. Να τους ταράξουμε στον πολιτισμό, σύντροφοι! Μήγαρις έχουμε και τίποτε άλλο; 
Πηγαίνοντας στο Βερολίνο θα προσπαθήσω να διοργανώσω μια έκθεση Ελλήνων καλλιτεχνών μέσα στο Pergamonmuseum. Φανταστείτε τον Κανιάρη, τον Κουνέλλη, τη Διοχάντη, τον Λάππα ή τον Αληθεινό γύρω από το βωμό του Διός. Επίσης θα προτείνω στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, σε συνεργασία με τους εκεί συναδέλφους, έκθεση με θέμα το σώμα από την αρχαιότητα ως σήμερα. Πιθανός τίτλος: "Γυμνότητα, το ρούχο των θεών". Τώρα που απομακρύνθηκε ο ανεκδιήγητος κ. Κακαβάς, τα πράγματα θα είναι πιο εύκολα και προπαντός πιο επιστημονικά. Είμαστε μια μικρή χώρα γι αυτό και πρέπει να κάνουμε επειγόντως μεγάλα, ευφάνταστα πράγματα. 

ΥΓ. Κ. Πρωθυπουργέ, κ. Αν. Υπουργέ πολιτισμού, με επιστολές μου σας ενημέρωσα για τον θησαυρό που κρύβεται στον Ιερόν Βράχο και στους χώρους του παλιού μουσείου της Ακρόπολης. Εκεί θα μπορούσε να διοργανώνεται κάθε δυο χρόνια μια μείζων έκθεση-σύμβολο του κοινού μας ευρωπαϊκού πολιτισμού με συγκεκριμένα αριστουργήματα από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, τα οποία θα συνυπάρχουν για λίγο με έναν κούρο, ένα επιτύμβιο του τετάρτου αιώνα ή, γιατί όχι, έναν παλαιολόγειο Αρχάγγελο ή την Παναγία του Μέρωνα, την Τζοκόντα αυτή του Βυζαντίου. Ένας μικρός αριθμός αριστουργημάτων που θα σηματοδοτεί χωρικά και χρονικά την αφετηρία του κοινού ευρωπαϊκού μας πολιτισμού .Ξεκινήστε τώρα!

Τετάρτη 22 Απριλίου 2015

Μαθήματα στο Βερολίνο, 26/4 - 1/6 2015

 Ιδού τα 7+1 θέματα που πρότεινα στο Centrum Modernes Griechenland, Institut für Griechische und Lateinische Philologie, Freie Universität, Haberlschwerter Allee 45, Berlin. 

 Α. Διάλεξη περί Γκρέκο. Colloquium, 28/3, 18:00 - 20:00: "Το διαρκές παράδοξο του Δομήνικου - Ο Ελ Γκρέκο και η
τέχνη του 20ου αιώνα" 
Β. Μαθήματα: Η Ελληνική περίπτωση σε σχέση με το Ευρωπαϊκό της
συμφραζόμενο
 
 1. Από τον Γύζη και τη Σχολή του Μονάχου στον Ροΐδη και τον Παπαδιαμάντη. Από τον τον "Δράκο" στο "Προξενιό της Άννας" (εισαγωγή στην Ελληνική ηθογραφία), 4/5.
 2. Χαλεπάς όπως Van Gogh, ένας άγνωστος δημιουργός που ισορροπεί ανάμεσα στην παράδοση και τη νεοτερικότητα, 8/5.
 3. Κωνσταντίνος Παρθένης: Η περιπέτεια μιας αυλαίας (rideau) ή η θεατρικότητα στη ζωγραφική κατά την ακμή του Συμβολισμού και του Jungendstil, 11/5.
 4. Ένας ιθαγενής μοντερνισμός: Κόντογλου, Παρθένης, Μπουζιάνης και ο
ελληνοκεντρισμός της γενιάς του '30 στην ζωγραφική, τη γλυπτική και τη λογοτεχνία, 15/5.
 5. "Εθνική σχολή" και διεθνικότητα, του '60 οι εκδρομείς (Χρύσα, Κανιάρης, Ακριθάκης, Περδικίδης, Τάκις, Κουνέλλης, Σαμαράς), 19/5.
 6. Τέχνη και πολιτική: οι ζυμώσεις ή οι παλινωδίες της έκφρασης από την δικτατορία ως τη μεταπολίτευση (Η φαντασμαγορία του λαϊκισμού, ο
νεοακαδημαϊσμός, κλπ), 22/5
 7. Η σημερινή τέχνη αύριο, πειραματισμός και διαδραστικότητα (Δημήτρης Αληθεινός, Άγγελος Παπαδημητρίου, "Ομάδα εδάφους", "Σώμα Πολιτικό",
Άγγελος Σπάρταλης, κ.α.) Παράλληλα θα προβληθούν το ντοκιμαντέρ της Θεώνης Φλέσσα "Ελένη
Μπουκούρα-Αλταμούρα" και η ταινία animation του Άγγελου Σπάρταλη "Από τη
Γη στη Σελήνη" με τις φωνές των Ψαραντώνη, Σαββόπουλου, Βακούση, Τζώρτζογλου, κ.α., 25/5.

Παράλληλα οργανώνονται κυριακάτικες ξεναγήσεις στη Neue Nationalgalerie, στη Gemälde, στο Altes Museum και στο Pergamon Museum, κλπ.
ΥΓ. Ευχαριστώ θερμά για την πρόσκληση και την φιλοξενία τον διευθυντή του τμήματος, καθηγητή κ. Μίλτο Πεχλιβάνο.

Τρίτη 21 Απριλίου 2015

Φαντάσματα - Πολλαπλό ριφιφί στο Πανεπιστήμιο

Πάσχα στην Τήνο, η άλλη Ελλάδα

Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι,

Γιορτάζοντας, τρόπος του λέγειν, την υπέρβαση των 300.000 επισκέψεων στην ιστοσελίδα, θέλω να σας ευχαριστήσω και για το ενδιαφέρον και για τη συντροφιά. Έστω και αν δεν μ´αφήνει να χαρώ το γεγονός η διάχυτη μελαγχολία των ημερών. 
Ο αδιέξοδος (;) πόλεμος που κάνει η χώρα απέναντι στο ευρωπαϊκό κατεστημένο, μάλλον όμως με λάθος τρόπο, αφού ο αρχικός Blitzkrieg εντυπώσεων του Τσίπρα κατάντησε χρονοβόρος πόλεμος χαρακωμάτων που ευνοεί αυτούς και αποδυναμώνει εμάς. Και αντί να υπάρχει μια ομοθυμία δυνάμεων προς επίτευξη του κοινού στόχου, η κυβέρνηση διασπάται σε μικρομέτωπα στα οποία κυριαρχούν η ιδεοληψία, η κομματική παράνοια, αλλά και η αδυναμία να δώσει αληθινές λύσεις σε αληθινά προβλήματα. Εξακολουθούμε να ζούμε με ψευτοδιλήμματα αλλά και την εγγενή υποκρισία και τα συντηρητικά ανακλαστικά με την οποία το κράτος αντιμετωπίζει τον εαυτό του. 
Τώρα που η μπαρούφα του αντιμνημονιακού αγώνα  -αφού το 70% των μνημονίων είναι ορθό!- ξεφούσκωσε, πρέπει να παραδεχτείτε πως η στήλη αυτή ανέκαθεν υποστήριζε πως το μνημόνιο είναι "αναγκαίο κακό", μας γλίτωσε ως τώρα από την ολική χρεοκοπία και αποτελεί το αποτέλεσμα και όχι το αίτιο των δεινών που υφιστάμεθα ως κοινωνία. Και ως προς αυτό έχει και η Αριστερά τις ευθύνες της με το συνεχή αντιπολιτευτικό αρνητισμό της, την παντελή έλλειψη συναινετικής κουλτούρας. 
Τη μελαγχολία μου επιτείνουν τα όσα συνέβησαν στα Προπύλαια και τα όσα σχεδιάζονται για την ανωτάτη παιδεία, λες και το μόνο μας πρόβλημα είναι οι "αιώνιοι", η μπαγιάτικη τσίχλα του ασύλου, η επιστροφή στο μαθητοπατερισμό, η απαξίωση της αξιολόγησης, η επιστροφή της αυθεντίας του φοιτητή-κομματικού εκπροσώπου και η εκδίκηση των παλιών βοηθών που ο παπανδρεϊκός νόμος πλαίσιο του '82 κατέστησε πρωτοβάθμιους καθηγητές με μιαν προς τα κάτω εξίσωση. Αντί για πρωτοποριακά προγράμματα έρευνας, άνοιγμα των πανεπιστημίων μας προς το εξωτερικό, μαθήματα που θα ενδιαφέρουν το διεθνές κοινό όπως π.χ συμβαίνει στη Μεγάλη Βρετανία, εμείς επιλέγουμε την οπισθοδρόμηση και την περιχαράκωση σε ξεθυμασμένα συνθήματα του παρελθόντος. 
Για να καταλάβετε πόσο ξέφραγο αμπέλι είναι το Πανεπιστήμιο απέναντι στον κάθε παραβατικό που βρίσκει εδώ τη χρυσή επαγγελματική του ευκαιρία ή τον κάθε παράφρονα που κάνει την επανάστασή του μέσα στο γραφείο μου σπάζοντας το λάπτοπ που μου εμπιστεύτηκε η πολιτεία, γνωστοποιώ, -δεν έχει γραφτεί πουθενά αλλού-, το ακόλουθο ενδεικτικό συμβάν:
Τη νύχτα της Μ. Παρασκευής προς Μ. Σάββατο, σπείρα κακοποιών, μάλλον οι γνωστοί Αλβανοί που κατοικοεδρεύουν στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, διέρρηξαν την πλάγια πόρτα του πανεπιστημιακού κολυμβητηρίου -είναι αυτό που, αν θυμάστε, πλημμύρισε πέρσι- και με ριφιφί πέρασαν στο πρώτο όροφο της Φοιτητικής Εστίας επί της Ούλοφ Πάλμε, έσπασαν την πόρτα του λογιστηρίου και έσυραν το χρηματοκιβώτιο εκτός κτιρίου, βγαίνοντας από την είσοδο που μπήκαν. Δεν τους αντιλήφθηκε κανείς από τους φύλακες της Εστίας ή τους φυλακές των εισόδων της Πανεπιστημιούπολης. Το χρηματοκιβώτιο περιείχε 5000 € (πάλι καλά), ένσημα , αποδείξεις, κλπ. Το γεγονός δεν πήραν είδηση τα ΜΜΕ και ούτε βέβαια το ανέφεραν ο Πρύτανης ή ο Υπουργός Παιδείας. Εξάλλου οι κλοπές στα πανεπιστήμια είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο και δεν ενοχλείται κανείς. Αρκεί να μην παραβιάζεται το άσυλο! λεπτομέρεια: Πριν από δυο μήνες είχαν ξαναπροσπαθήσει ανεπιτυχώς να μεταφέρουν το χρηματοκιβώτιο αλλά το εγκατέλειψαν μάλλον λόγω του βάρους. Επίσης ο παρακείμενος πανεπιστημιακός παιδικός σταθμός έχει διαρρηχθεί τρεις φορές το τελευταίο καιρό. 
Από εδώ αυτό το βήμα μια και είμαι κομμένος εδώ και χρόνια από τον "αστικό" τύπο, κάνω έκκληση σε διακεκριμένους ακαδημαϊκούς δασκάλους, παράλληλα έχουν πολιτικές και πολιτειακές ευθύνες, να εγκαταλείψουν τη σιωπή τους και να παρέμβουν δραστικά και άμεσα υπέρ ενός πανεπιστημίου που βουλιάζει. Και εννοώ πρωτίστως τον νυν Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Π. Παυλόπουλο αλλά και τον πρώτο βουλευτή Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Κ. Τσουκαλά. Η, τυχόν, σιωπή τους δεν θα είναι χρυσός αλλά απόδειξη συναυτουργίας.
Φίλες, φίλοι, διδακτικές υποχρεώσεις στο Freie Universität του Βερολίνο θα προκαλέσουν αραίωση των συναντήσεων μας ως τον Ιούνιο. Ελπίζω πως από εκεί, την "πρωτεύουσα του Κακού" θα σας εφοδιάζω με άλλα πιο αισιόδοξα. Και πάντως με λιγότερο μίσος, αυτό που τείνει να γίνει το εθνικό μας χαρακτηριστικό.
Καλή αντάμωση!

ΥΓ 1. Με κάνει έξαλλο το ότι η υπεύθυνη κυβέρνηση νομοθετεί με βάση τους εκβιασμούς ή τα "αιτήματα" ομάδας τρομοκρατών που αυτοαποκαλούνται αναρχικοί και πρεσβεύουν το χάος ως επανάσταση και τις πράξεις καταστροφής ως αισθητική και ιδεολογική έκφραση. Πως ακόμα σερνόμαστε πίσω από το "κράτος των Εξαρχείων" και ότι εφαρμόζουμε το νόμο à la carte και αυτό το θεωρούμε αριστερή άποψη. Πως δεν έχουμε βρει το θάρρος να κόψουμε το ομφάλιο λώρο από τις εξτρεμιστικές παιδικές μας ασθένειες και ότι ανεχόμαστε να θεωρείται ο αστυνομικός όχι μόνο ταξικός εχθρός αλλά και ταξικός στόχος. Έτσι πάντως πληθύνονται οι τάξεις της Χρυσής Αυγής επειδή κάθε δράση προκαλεί και αντίδραση όπως υπογράμμισε μαζί με άλλους και ο Μαρξ. Για αυτό και συμφωνώ με τις απόψεις του Πανούση περί "Αριστεράς του τίποτε", αρκεί να μην παλινωδεί ο ίδιος και να βρει το θάρρος και για το επόμενο πολιτικό βήμα.

ΥΓ 2. Μιλώντας για φαντάσματα τρόμαξα όταν είδα πλάι στο Βαρουφάκη και την Λαγκάρντ αυτόν τον σκοτεινό τύπο, τον Τάκη Ρουμελιώτη, άνθρωπο του Συστήματος (ακόμα και του εκκλησιαστικού!), πρώην έμπιστο σου Ανδρέα, έπειτα του Γιωργάκη και τέλος του Βενιζέλου -τους έστειλε και τους τρεις εν όψει νέων αφεντικών- αποδεικνύοντας το εξής δυσάρεστο: Ο ΣΥΡΙΖΑ στη κυβέρνηση, το ΠΑΣΟΚ, πάλι, στην εξουσία. 




Πειραιάς, οδός Καραΐσκου, κι αυτό είναι Ελλάδα


ΥΓ 3. Πόσο άλλο να αντέξει αυτή η πόλη την συνεχή κατάσταση πολιορκίας, την αυτεπίστροφη κουλτούρα του μίσους και την καθημερινή επαναστατική γυμναστική των καταστροφών την οποίαν αντιμετωπίζουν με χαζοχαρουμενισμό οι λογής υπεύθυνοι. Επειδή αγνοούν πως η παρακμή έχει μια δυναμική που δύσκολα αναχαιτίζεται. Προσωπικά, βλέποντας τους τουρίστες που βολοδέρνουν στο ανειρήνευτο κέντρο αισθάνομαι σαν κακός οικοδεσπότης και νομίζω πως δεν είμαι ο μόνος...

ΥΓ 4. Στη δεκαετία του '60 ο αριστερός σκηνοθέτης και enfant terrible της Avant-garde Pier-Paolo Pasolini έγραψε ενθουσιώδες ποίημα υπέρ των αστυφυλάκων και της προσφοράς τους στο προλεταριάτο επειδή και αυτοί είναι αληθινά παιδιά του λαού!

ΥΓ 5. Στο ανωτέρω διαρραγέν κολυμβητήριο, μερικοί φωστήρες έχουν γράψει: "Εσείς καίτε τα δάση μας, εμείς καίμε τις πόλεις σας" (sic). Πέραν της προφανούς ηλιθιότητας, θαυμάζει κανείς και το μικροαστικό αίσθημα ιδιοκτησίας που έχουν αυτοί οι, κατά τα άλλα, ανάρχες. Παιδιά, φτάνει πια με το ταξικό μίσος, είναι εξίσου επαναστατική και η ταξική αγάπη. Ερώτηση: Πότε πήγατε πεζοπορία στο δάσος σας την τελευταία φορά;

Το κρυφό plan B μέχρι τον Ιούνιο

[...] Στο κυβερνητικό επιτελείο ελπίζουν ότι τελικώς θα επικρατήσει ο ορθολογισμός και θα επιτευχθεί συμφωνία, ανοίγοντας τον δρόμο για μία ομαλή και βιώσιμη σχέση με την Ευρωζώνη. Αυτό είναι το καλό σενάριο. Από την άλλη πλευρά, όμως, οι αλλεπάλληλες διαψεύσεις των δύο τελευταίων μηνών τους έχουν διδάξει να είναι πλέον επιφυλακτικοί. Συνεχίζουν την αισιόδοξη ρητορική για να μην προκαλέσουν οικονομικό πανικό, αλλά δεν αποκλείουν καθόλου το ενδεχόμενο η υπόθεση να στραβώσει.
Όπως μας είπε κυβερνητική πηγή, «επειδή από τη μια μεριά πρέπει να αποφύγουμε τον πανικό, αλλά από την άλλη πρέπει και να μην αποκοιμίζουμε την κοινή γνώμη, εγώ προτιμώ να μιλάω γι’ αυτό που επιδιώκουμε και όχι γι’ αυτό που θα συμβεί». Από τη μια η κυβέρνηση έχει ανάγκη να καθησυχάσει την αγορά κι από την άλλη θέλει να στείλει το μήνυμα ότι είναι αποφασισμένη ακόμα και για ρήξη εάν δεν της αφήσουν άλλο δρόμο. Είναι ακριβώς αυτή η αντίφαση που παράγει αντιφατικές δηλώσεις ενίοτε και από τους ίδιους αξιωματούχους.
Στην κυβέρνηση είναι πλέον πεπεισμένοι πως τα γεράκια του ευρωιερατείου επιδιώκουν να την εξουθενώσουν πολιτικά για να της επιβάλουν τον Ιούνιο ένα νέο Μνημόνιο. Η τακτική της ελεγχόμενης ασφυξίας που παραλύει όλο αυτό το διάστημα την ελληνική οικονομία και αποστραγγίζει κάθε ρευστότητα για να εξυπηρετηθούν οι τρέχουσες δανειακές υποχρεώσεις, έχει στόχο να κάμψει κάθε αντίσταση και να καταστήσει μονόδρομο την αποδοχή των μνημονιακών απαιτήσεων που σήμερα η Αθήνα απορρίπτει.
Η ελπίδα του Τσίπρα είναι πως όταν ο κόμπος θα φθάσει στο χτένι, λόγω και της γεωπολιτικής σημασίας που έχει η Ελλάδα για τη Δύση, η αδιάλλακτη γραμμή Σόιμπλε θα καμφθεί και θα επικρατήσουν οι μετριοπαθείς φωνές που επιδιώκουν ένα συμβιβασμό. Αυτό, ωστόσο, δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία προσδοκία. [...]

Από άρθρο του Σταύρου Λυγερού στην ιστοσελίδα των Εκδόσεων Ποιότητα.

Πέμπτη 9 Απριλίου 2015

Και άλλη μια μικρή βόμβα

Στον Αλέξη Τσίπρα

"Where the Slaves Live" (2014), de l'Argentin Villar Rojas, exposé à la Fondation Louis Vuitton, ici le 17 octobre 2014.
Στο μεταμοντέρνο σόφισμα, όλα πάνε με όλα: και τα ρούχα των σκλάβων και τα Louis Vuitton. Κάτι δηλαδή σαν την Ραχήλ Μακρή στα έδρανα του ΣΥΡΙΖΑ, ή σαν το μαντηλάκι-ποσέτ του Κατρούγκαλου. Αν ήμουν ενδυματολόγος έτσι θα έντυνα έναν σύγχρονο αρχοντοχωριάτη (Bourgeois gentilhomme de Molière).

Μια ολιγοπρόσωπη, οικονομικοκοινωνική ελίτ έχει εδώ και χρόνια τον έλεγχο και της Εθνικής Πινακοθήκης και του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης μέσα από διευθύνσεις οι οποίες αποτελούν, όπως είναι προφανές, τα χαϊδεμένα -όσο και διορισμένα- παιδιά του Συστήματος. Συνακόλουθα, το κύρος των δυο ιδρυμάτων επιτρέπει ώστε ορισμένοι "ειδικοί", αξιοποιώντας κρατικές σφραγίδες κλπ. να παρεμβαίνουν ρυθμιστικά τόσο στην αγορά της τέχνης όσο και στο παραεμπόριό της. Και αυτό έχει υπάρξει για χρόνια εξαιρετικά επωφελές για λίγους εις βάρος των πολλών. Η ΕΠΜΑΣ έχει τεράστια ευθύνη για το φούντωμα του εμπορίου πλαστών έργων στη χώρα επειδή γνωμοδοτεί ιδιωτικά και εκ του πονηρού και δεν αναλαμβάνει δημόσια την επιστημονική ευθύνη των απόψεών της. Αυτό είναι ένα σκάνδαλο που χρονίζει και το γνωρίζουν πολύ καλά οι παροικούντες στην Ιερουσαλήμ. Το ότι εδώ και μήνες διενεργείται έρευνα στην ΕΠΜΑΣ κατόπιν εντολής της Εισαγγελίας για οικονομικές ατασθαλίες  είναι καλός οιωνός. Αρκεί να μην θαφτεί και το καινούργιο πόρισμα όπως ετάφη από τον αλήστου ,ή μήπως απλήστου;, μνήμης κ. Βουλγαράκη το ανάλογο πόρισμα του επιθεωρητή δημόσιας διοίκησης Λ. Ρακιντζή το 2015.Το κατεστημένο λυσσαλέα περιφρουρεί τα συμφέροντά του, τους θύλακους μέσα από τους οποίους ασκεί την εξουσία του, η Αριστερά τι κάνει; Τα κυρίαρχα ΜΜΕ προβαίνουν ξανά στις συνήθεις τους διαστρεβλώσεις, αποσιωπήσεις, εξαφανίσεις αντιφρονούντων ή απλώς αντίπαθών,διαγραφές απόψεων και κριτικών. Ως πότε; Και τα δυο μουσεία χρειάζονται καινούργιες αντιλήψεις και, κυρίως, μια ριζοσπαστικά καινούρια άποψη περί ιστορίας και περί ιστορίας της τέχνης. 
Μια τέχνη που ως τώρα μεροληπτικά εξυπηρετούσε τους λίγους, ήρθε η ώρα να υπηρετήσει και τους πολλούς. Οι οποίοι, διάολε, το δικαιούνται ....


Σαν το δικό μας, καμία σχέση!

ΥΓ.Δεν πέρασαν τρεις μέρες από τη δημοσίευση του ανωτέρω και το Συγκρότημα παρουσίασε καινούρια αποθεωτική συνέντευξη της κας Καφέτση η οποία ,λέει, θα στήσει σε δυο μήνες το μουσείο που πάντως δεν έστησε σε 10 χρόνια. Το παιχνίδι που σας περιέγραψα στα καλύτερά του. Οι δυο διευθύνσεις, η νέα της δεξιάς και η άλλη του ΠΑΣΟΚ ,κονταροχτυπιούνται κανιβαλικά ποντάροντας στο ότι και η Αριστερά θα παίξει το χαρτί των ελίτ. Μέτρησα δεκάδες "εγώ" της κας Καφέτση και κανένα βέβαια "εμείς". Λες και η εικαστική κοινότητα, καλλιτέχνες, κριτικοί, μουσειολόγοι, γκαλερίστες, ιστορικοί και θεωρητικοί της τέχνης δεν έχουν κανένα λόγο και καμία άποψη σε αυτό το τέρας της κρυπτείας. Η κα Καφέτση ,το έχω πει πολλές φορές, ιδεοληπτική και ισχυρογνώμων, πιστεύει πως κατέχει την απόλυτη αλήθεια την οποίαν και δεν μοιράζεται με κανέναν. Ο ελιτισμός της είναι τόσο ενοχλητικός ώστε, ενώ ταξιδεύει συχνά σε όλο το κόσμο, δεν έχει επισκεφτεί από άποψη τουλάχιστον τα 2/3 των ελληνικών γκαλερί. Ούτε μια φορά. Το μουσείο που φαντασιώνεται δεν θα είναι παρά ένα μεταμοντέρνο υβρίδιο υπεροψίας και αρχοντοχωριατισμού. Κάτι δηλαδή σαν το "L'imaginaire monumental des milliardaires", όπως σαρκαστικά βαφτίζει ο Monde Diplomatique, # 733, Απρίλιος 2015, το κτίριο της Fondation Louis Vuitton στο Παρίσι, έργο του πολύ Frank Gehry. Μόνο που σε μας ούτε το κτίριο φτούρισε, ούτε τα ιδρύματα επαρκούν ούτε οι εγχώριοι Gerhy φτούρισαν, όσο για τους δισεκατομμυριούχους αυτοί αφού έκλεισαν τις επιχειρήσεις τους, έβγαλαν τα λεφτά τους στο εξωτερικό και τώρα θέλουν να στηρίξουν τον "πολιτισμό" με κρατικές δαπάνες. Η Παναγία της Αριστεράς, βοήθεια μας!

Κυριακή 5 Απριλίου 2015

Βομβίδια πολιτιστικής αφασίας


  • Προς το παρόν παρατηρούμε εμβρόντητοι σαν τον Χάρη Βρόντο την άκρα αριστερά να δοκιμάζει τα νεύρα της κυβερνώσας αριστεράς που θα έλεγε και ο Χάρης ο Πότερ, παρντόν, ο κυρ Φώτης ήθελα να πω. 
  • Όλα αυτά όμως φέρνουν σε απόγνωση όλους τους συντηρητικούς που ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ -και δεν είναι λίγοι- και τους οποίους η ιντελιγκέντσια του κόμματος, μεγαλοαστικής καταγωγής επί το πλείστον, τους αποκαλεί περιφρονητικά νοικοκυραίους (Ίσως επειδή οι ίδιοι είναι εντελώς ανοικοκύρευτοι). Αυτό, κάποια ψυχή θα το αποκαλούσε δημιουργική ασάφεια. 
  • Αν χάσουμε όμως τους νοικοκυραίους, σύντροφοι, χάνουμε αυτομάτως τη κυβέρνηση. 
  • Εγώ πάντως επιμένω: καλά πάμε δεν λέω αλλά ξέρει κανείς τη δουλειά; Επειδή η πραγματική οικονομία έχει νεκρώσει εντελώς και η αγορά τραβάει τα μαλλιά της (να γιατί στην Ελλάδα είναι τόσο ευτυχείς οι φαλακροί).
  • Και προσοχή, άλλο ρήγμα και άλλο ρήξη. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να διαμορφώσει ένα ρήγμα στην συμπαγή ευρωπαϊκή πολιτική και να ανακατέψει την διεθνή διπλωματική τράπουλα. Το κόστος όμως στο εσωτερικό ειναι δυσανάλογα μεγάλο. Και οι αντοχές μας εξαιρετικά περιορισμένες.
  • Το κακό πάντως είναι πως μετά τους Ιακωβίνους και το Ροβεσπιέρο ακολουθεί νομοτελειακά το Διευθυντήριο. 
  • Προτείνω στο πλαίσιο της νέας δημιουργικής ορθογραφίας να βγάλουμε το μ από τη λέξη "μπαρούφα". Το "παρούφα" μοιάζει πιο σικ. Το πιάσατε το υπονοούμενο;
  • Εν το μεταξύ οι πανεπιστημιακοί χώροι είναι ξέφραγο αμπέλι για κάθε ιδεοληπτικό, διεστραμμένο ή απλώς παραβατικό που επωφελείται του ... ασύλου.
  • Βλέπετε, κάποιοι προοδευτικοί της συντήρησης διαφωνούν με τη φύλαξη τόσο των πανεπιστημίων όσο και των περιουσιών τους (Ακόμη πληρώνουμε τη Δαμανάκη την εποχή της και κάποιες ιδέες που κατάντησαν καρκίνος).
  • Τίποτε πιο αποκαρδιωτικό από μιαν αριστερά που φοβάται να αλλάξει, που βολεύεται στην ακινησία, που ομφαλοσκοπεί εμπρός στην πρόοδο. 
  • Βρε παιδιά, ας κάνουμε επιτέλους κάτι, κι ας είναι λάθος. 
  • Το ΥΠΠΟ για παράδειγμα: προτού να ξεδιπλωθεί άρχισε να αναδιπλώνεται. Αντί να τους ταράξουμε στον πολιτισμό, βραχυκυκλωθήκαμε στην γραφειοκρατία του. Οι πρωτοβουλίες του νέου υπουργού σχετικά με το Μέγαρο και το Μουσείο της Ακρόπολης είναι ορθές. Περιμένουμε όμως κι έργα. 
  • Τα μεγάλα όμως αγκάθια παραμένουν: η εξισορρόπηση στο χώρο της αρχαιολογίας μετά την καταστροφική πολιτική της ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, το πρόβλημα της Λυρικής και το Κέντρο Κινηματογράφου και βέβαια τα συνεχιζόμενα σκάνδαλα στο ΕΜΣΤ και την Εθνική Πινακοθήκη. Οι χώροι χειμάζονται από μια δράκα νεόπλουτων που θέλουν να επιβάλουν ιδιωτικά βίτσια σε κρατικούς θεσμούς. 
  • Υπακούοντας στη μεταμοντέρνα συνθήκη που θέλει τα μουσεία showrooms και πλυντήρια πολιτιστικού χρήματος. 
  • Αυτό είναι όμως η άποψη της αριστεράς; Πόσες φορές πρέπει να επαναλάβουμε ότι οφείλουν να απομακρυνθούν αμέσως οι διαπλεκόμενες διευθύνσεις και να προκηρυχθούν οι θέσεις τους με ανοιχτές διαδικασίες; Για πόσο ακόμα θα κυριαρχούν η γεροντοκρατία, η μετριοκρατία και η μηντιακή αισθητική; Τελευταίο κρούσμα το οποίο μάλιστα εγκαινίασε και ο ... Πάκης. (Μα δεν υπάρχει κανείς να τον προστατεύσει;) Μιλάω για τη παραμόρφωση του Γκρέκο και την υποβάθμισή του σε φωτοζωγραφική à la Bob Wilson. Μόνο και μόνο για να παρουσιάσουμε ένα "εθνικό" πυροτέχνημα. Πρόκειται για τους ίδιους πτωχαλαζόνες που ταυτίζουν τη ζωγραφική με το illustration και την τέχνη με τον κοινωνικό σουσουδισμό. 
  • Κύριε Πρόεδρε, να φοβάστε όσους σας προτείνουν εύκολη συγκίνηση με το αζημίωτο (η διεύθυνση της Πινακοθήκης έχει αναγάγει τη κολακεία σε υψηλή τέχνη).
  • Κιτς είναι εκείνη η τέχνη των νεόπλουτων -αλλά και παλαιόπλουτων, ας μην είμαστε ρατσιστές- οποίοι διατυμπανίζουν την αισθητική, τη γνώση και την ευαισθησία που όμως δεν διαθέτουν.
  • Σημείο των καιρών: σε πρόσφατο βιβλίο της, γνωστή Ελληνίδα συγγραφέας και ιστορικός τέχνης που διδάσκει στη Σκωτία μεταφράζει τον τίτλο του πίνακα Diana and Actaeon του Τισιανού ως Νταϊάνα και Ακταίος (sic). Σιγά μην είναι είναι η Νταϊάνα και ο Ντόντι Άλ Φαγιέντ!   

  • Χτες Σάββατο περπατούσα στο Κολωνάκι και παρατηρούσα τους πλημμυρισμένους κάδους και τα βρόμικα πεζοδρόμια. Το Πολυτεχνείο πάντως καθαρίζεται από τον καλαίσθητο δήμαρχο. Όλα και όλα. Η Αθήνα διαθέτει αισθητική.

  • Όσοι επένδυσαν στην αιωνιότητα 
  • Τα έχασαν όλα - το τίμημα 
  • Της αλαζονείας τους.

  • Εκείνοι που ερωτεύτηκαν το εφήμερο, 
  • Η αιωνιότητα τους αντάμειψε με μερικές
  • Από τις πιο διάφανες στιγμές της...

  • Ψιχία από το πολύτιμο. 

Τετάρτη 1 Απριλίου 2015

Απαιτείται σοβαρότητα

Η γνωστή γερμανική παροιμία λέει: Drei Professoren, Vaterland verloren. Δηλαδή αρκούν τρεις καθηγητάδες για να καταστρέψουν την πατρίδα. Στη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ οι καθηγητές πανεπιστημίου είναι πολύ περισσότεροι...



ΥΓ. Αυτό που συμβαίνει στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου αλλά και στο Κοινοβούλιο είναι αδιανόητο. Και δεν πρόκειται μόνο για τις καταστροφές, τη λεηλασία των περιουσιακών στοιχείων του ΕΚΠΑ ή την επαναλαμβανόμενη απώλεια διδακτικών ωρών, συνεδρίων, ή λοιπών ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων (στα εργαστήρια λ.χ. οι ζημιές αποκαθίστανται δυσκολότατα και είναι πολυδάπανες τη στιγμή ακριβώς που χρήματα δεν υπάρχουν).Η εικόνα ενός κράτους σε ομηρία είναι καταθλιπτική. Ο Αλέξης Τσίπρας παραμένει κυρίαρχο πολιτικό κεφάλαιο για τον τόπο, και ο μόνος που μπορεί να διαπραγματευθεί με κύρος στο εξωτερικό. Όμως η κατάσταση είναι κρίσιμη και επιβάλλεται να προχωρήσει ο ίδιος σε άμεσες διορθωτικές κινήσεις προτού είναι πολύ αργά. Όταν οι συνεργάτες σου αποδεικνύονται κατώτεροι των προσδοκιών σου, είναι απλό: τους αλλάζεις!

ΥΓ. 2 Πολλα "εγώ" έχουν συγκεντρωθεί στη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ τη στιγμή ακριβώς που θα έπρεπε να ανατείλει το άστρο του "εμείς" για να παραφράσουμε τον σημαντικό ποιητή Walt Whitman.

ΥΓ. 3 Το άρθρο του Πανούση στα ΝΕΑ ομολογεί πικρές αλήθειες και παραδέχεται τη σύγχυση αλλά και τον στρουθοκαμηλισμό που επικρατεί στις τάξεις της Αριστεράς. Ο κόσμος πάντως έξω δυσφορεί ανοιχτά και με την διπλοπροσωπία και με την έλλειψη πολιτικού θάρρους και με την ανεπίτρεπτη παθητικότητα. Λες και δεν μας έφτανε η δημιουργική ασάφεια!

ΥΓ. 4 Ο παλιός φίλος μου Νίκος Φίλης ευρισκόμενος σε ρόλο αντί-Ζωής όσο περνάει ο καιρός οικειοποιείται το ύφος και την αυθεντία της προαναφερθείσης.
-Δηλαδή ρε Νίκο, για να διατυπώσουμε την απόψη μας που ,διάβολε ,εκφράζει και το κοινό νου, θα πρέπει να πάρουμε άδεια από κάποιο κομματικό ιερατείο;

ΥΓ. 5 Τι καλά για όλους που πια δεν μιλάει - παντού και για όλα- ο Βαρουφάκης! 

Ακόμα δυο ποιήματα + 1

Arnold Böcklin, Vita somnium breve

Ένα ρέκβιεμ για τον πολιτισμό της Δύσης

Αφού δεν μπορώ να σωθώ εγώ
Αφού για μένα δεν υπάρχει λυτρωμός
Ας χαθούνε όλοι. Είμαι απελπισμένος,
Κουβαλάω την απελπισία ενός κόσμου,
Ενός ολοκλήρου κόσμου χωρίς νόημα.
Θα πατήσω το κουμπί, όπως πατάει η μέλισσα
Το λουλούδι. Τρυφερά αλλά και αποφασισμένα.

Συγχωρέστε με. 
Δεν μπορώ να είμαι μόνος μου στο τέλος.
Ναι, αλλά και τα βρέφη; - Και τα βρέφη. 
Και οι μικροί μαθητές; - Και οι μικροί μαθητές. 
Και οι νεαρές μητέρες; - Και οι μητέρες.
Μα γιατί τόσοι αθώοι; - Δεν υπάρχουν αθώοι, 
Αυτό έμαθα στο σχολείο, αυτό μου δίδαξαν στην εκκλησία.
Το προπατορικό αμάρτημα με πνίγει
Αποφάσισα να πεθάνω, αφού δεν μπορώ να ζήσω. 

Είμαι Γερμανός, εμείς τελειώνουμε πάντα τις δουλειές μας.
Όταν πονάω γίνομαι ακόμα πιο αποφασιστικός. 
Με λένε Ιωσήφ αλλά δεν έχω αδελφούς.
Με λένε Josef K. αλλά δεν θα με δικάσει κανείς. 
Εγώ θα γίνω ο δικαστής του εαυτού μου. 
Είμαι απόλυτος στην απελπισία μου.
Είμαι Γερμανός, ξέρω τι είναι τραγωδία. 
Δεν ξέρω τι είναι κάθαρση ούτε θέλω να μάθω.
Εγώ πρέπει να τραβήξω το μοχλό. 

Ήταν πάντα χειμώνας στο Μέλανα Δρυμό, 
Έτσι, το μαύρο είναι το χρώμα μου.
Πάω να συναντήσω το μαύρο. 
Δεν κολύμπησα ποτέ στη Μεσόγειο.
Δεν υπάρχει νόημα σε όλα αυτά, 
Δεν υπάρχει νόημα πουθενά 
Κι αυτή η θυσία τόσων ανθρώπων 
Χαμένη να πάει πρέπει...

28/3/2015


Arnold Böcklin, Η Πανούκλα


Άτιτλο

Βρόμικα πεζοδρόμια.
Βλέπετε, οι φιλόζωοι σιχαίνονται
Τα σκατά των σκύλων τους και δεν τα μαζεύουν.  
Ξεφεύγουν, νομίζουν, 
Παρότι τα σκατά τούς ακολουθούν 
Σαν συμβολισμός. 
Βρόμικοι τοίχοι.
Η απελπισία μιας ζωγραφικής
Χωρίς βλέμμα.
Βλέπετε οι φιλότεχνοι 
Είναι πάντα μύωπες.
(Όπως οι ατάλαντοι πάντα θα είναι
Περισσότεροι ).

Βρόμικη πόλη πόσο ν´ αντέξει
Τόσους απελπισμένους ανθρώπους.
Ανθρώπινα ούρα στη γωνία 
Άστεγοι κουρνιασμένοι στα παγκάκια
Και τα πρεζόνια να σε κοιτούν
Με άδεια μάτια 
Αφού πάντα οι νεκροί θα είναι 
Περισσότεροι ...

29/3/2015 


Arnold Böcklin, Η Νύμφη 


Παλίμπαιδες

Στη φίλη μου Κική Δ.

Κουτσά-στραβά και με λάθη
Κι αφού περάσουν χρόνια άσκησης 
Μαθαίνουμε, απ´ τα θρανία ακόμη,
Τον ρόλο της νεότητας. Κι όλοι μας 
Πρωταγωνιστές, χωρίς εξαίρεση. 

Και μόλις τον υποδυθούμε με επάρκεια
Κι αφού στα ρούχα βολευτούμε και τις μάσκες του
Έξαφνα βάζει τις φωνές ο σκηνοθέτης
Τι παλαιομοδίτικο στυλ, τι απαράδεκτο...
Σαν γέροι παίζετε! 

3/3/2015