Τα όνειρα μας κοιτάνε καθώς τα κοιτάζουμε
Τ. Σινόπουλος («Μεταίχμιο»)
Ευχαριστώ πολύ για τις παρεμβάσεις σας. Ιδού ένα απάνθισμα:
«Κύριε Στεφανίδη, διαβάζω προσεχτικά τα κείμενά σας και έχω να κάνω μια παρατήρηση. Η κριτική σας ματιά και σκέψη είναι οξύτατη, αλλά, πιστεύω, κοντά στην αποκάλυψη των αρνητικών θα έπρεπε να υπάρχει και μια ανάδειξη του θετικού. Το κάνετε αυτό κυρίως με την ποίηση, αλλά νομίζω ότι θα έπρεπε να αναφέρεστε συχνότερα και σε ενδιαφέρουσες εκθέσεις, καθώς και σε κείμενο για τα εικαστικά.
Σας χαιρετώ, Γεράσιμος.»
Για να είμαστε πειστικοί ως προς τις αγάπες μας, πρέπει πρώτα να διεκδικήσουμε τα μίση μας. Προσωπικά, πιστεύω στις μικρές ομάδες που θαυματουργούν από κάτω. Ως το Cheap Art ή το Pocket Theatre (Ο «Κορμοράνος» της Altera Pars με ξετρέλανε).
«Χαίρομαι γιατί διαβάζω ένα κείμενο εξαιρετικό. Εξαίρεση στις ευκαιριακές κοινοτοπίες της διαφήμισης μέσα από τον θόρυβο των τιποτένιων. Κι αυτός είναι και ο λόγος που πρώτη φορά σχολιάζω (;) σε blog. Χαίρομαι γιατί κάποιος που δεν τον ξέρω προσωπικά, με εκφράζει απόλυτα. Χαίρομαι γιατί θεωρώ εξαιρετικής ευαισθησίας το έργο της Εύας. Λυπάμαι γιατί ανήκω στο ευρύτερη κοινό, αυτό που η Εταιρεία Τεχνοκριτών δεν έχει διαπλάσει αισθητικά. Και ντρέπομαι γιατί δεν έχω φροντίσει εγώ γι' αυτό.
Marina»
Aντί ν' αυτομαστιγωνόμαστε αδιέξοδα, καλύτερα να (τους) μαστιγώνουμε!
«Ας πούμε ότι παίρνουμε έναν άνεργο. Κανείς δεν τον ξέρει και κανείς δεν ενδιαφέρεται αν ζήσει ή πεθάνει. Ας τον υποθέσουμε Ελληνα ή ακόμη χειρότερα μετανάστη. Ασχολείται ο δύστυχος με ό,τι του τύχει. Με δουλειές του ποδαριού. Μπορεί να είναι άνδρας ή γυναίκα. Μπορούμε όμως να επιλέξουμε στην υπόθεσή μας και έναν ιδιόρρυθμο ή εξεζητημένο τύπο της Αθήνας ή της κοσμικής ζωής, και τέλος πάντων ας τον τοποθετήσει κανείς όπως νομίζει. Μέχρι εδώ δεν σας λέω κάτι καινούριο.
Ας υποθέσουμε τώρα ότι για δικούς του λόγους, δεν μας ενδιαφέρει ποιους, εάν είναι αγανάκτησης, σεξουαλικής στέρησης, απονενοημένης προσπάθειας να τραβήξει το όποιο ενδιαφέρον, να βρει δουλειά, ας προσθέσει κανείς όποιο λόγο θέλει και όποια αιτία φανταστεί, δολιευμένη ή αθώα, σκοπούμενη ή αυθόρμητη, κάθεται γυμνός στην Κουμουνδούρου, στο Μοναστηράκι, στο μετρό ή όπου αλλού θέλετε, και αρχίζει να ρίχνει περιττώματα επάνω του και να αυνανίζεται πάνω σε μια σημαία ελληνική και ας τον βάλουμε να βρίζει κιόλας ή ό,τι άλλο θέλετε. Μόλις τώρα αρχίζει να αποκτά ένα ενδιαφέρον το κείμενο. Το ίδιο και η ιστορία της τέχνης.
Τον μαζεύει η αστυνομία, τον κακομεταχειρίζεται, γράφουν οι εφημερίδες και οι τηλεοράσεις και ό,τι λοιπά. Το ερώτημα. Αυτός τώρα τι είναι; Καλλιτέχνης; Θα τον παίρνουν τώρα πια στις γκαλερί, θα γίνει διάσημος, θα βγάζει χρήματα, θα γνωρίζει να ζωγραφίζει, να παίζει θέατρο, να φτιάχνει αγάλματα. (...) Αυτά μπορεί να τα κάνει ο καθένας. Ο καλλιτέχνης χρειάζεται να κάνει κάτι άλλο. Χρειάζεται να κοπιάσει, να ιδρώσει για την τέχνη του, να ξενυχτήσει για αυτήν, να πονέσει και να κλάψει γιατί νιώθει τις απαντήσεις μέσα του και δεν μπορεί να τις βγάλει. (...) Να διαφυλάξει μακριά την ψυχή του και το πνεύμα του από τις φάρσες της εποχής του. Από διπλώματα, από τίτλους, από διατριβές που απέκτησε στη Ρουμανία ή στην Γαλλία και τα ΙΕΚ. Από την απάτη του εαυτού του. Από το τάχα και το δήθεν. Εγώ τουλάχιστον αυτό έχω καταλάβει για τέχνη. Να πάρει κάτι λίγο από τον Παρθένη και τον Θεόφιλο τους πεισματάρηδες, που δεν τους άρεσαν τα σούρτα φέρτα των γκαλερί και των μπιενάλε και κλινόταν μέσα και δούλευαν. Και τότε θα μιλήσει η αξία του, όσο κι αν αργήσει. Με σκάνδαλα δεν γίνεται τέχνη. Δεν γίνεται παρά μόνο σε αυτόν τον κόσμο που ζούμε.
Αυτά, κύριε Στεφανίδη, εμένα μου θυμίζουν ακριβώς τους έλληνες επιχειρηματίες, που χωρίς κόπο και μηδενικό κεφάλαιο θέλουν να τα κονομήσουν σε τρία χρόνια χωρίς προσφορά και κόπο και τα καταφέρνουν. Με τις σχέσεις, τις επικοινωνίες, τα δείπνα, τους αξιοσέβαστους πολιτικούς, τις διαπλοκές. Να κάνουν καριέρα στα γρήγορα. Αυτό είναι πια το πρότυπο, που σαν πλανητικό δηλητηριώδες νέφος έχει απλωθεί και στην τέχνη. Ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω αλλιώς αυτό το μεγαλείο του ανθρώπου, που εφευρίσεκι την τέχνη και καταφεύγει σε αυτήν να γλιτώσει, να πει πράγματα για αυτόν τον θαυμαστό και κατάδικο κόσμο. Να τον παλέψει, να τον ομορφύνει με το τραγικό του και την κωμωδία του. Με την εφευριτικότητά του και την ευφυΐα του. Και δεν απαιτώ Μιχαλάγγελους ή Αισχύλους και Λανγκ ή Ταρκόφσκι από τους συνανθρώπους μου. Κάθε άλλο. Την οδύνη τους θέλω να δω. Την τιμιότητά τους, να με βοηθήσουν και εμένα. Να πάρω κουράγιο.
Φιλικά, Νεφέστορας.»
Κατ' αρχάς, συμφωνούμε. Μόνο που αν ο υποθετικός σας «άνεργος αυνάνας» -τι συμβολισμός, αλήθεια! -συστηματικά επέμενε στο «εύρημά» του, το επικοινωνιακό τρικ θα εξελισσόταν σε κάτι ουσιαστικότερ. Π.χ. ο Anconci ή ο Trueba. Συμπέρασμα ίδιο: Η (μικρο)αστική υστερία πιέζει για επιτυχία «εδώ και τώρα». Η τέχνη υποστηρίζει πως «Δει δη χρόνου».
Τ. Σινόπουλος («Μεταίχμιο»)
Ευχαριστώ πολύ για τις παρεμβάσεις σας. Ιδού ένα απάνθισμα:
«Κύριε Στεφανίδη, διαβάζω προσεχτικά τα κείμενά σας και έχω να κάνω μια παρατήρηση. Η κριτική σας ματιά και σκέψη είναι οξύτατη, αλλά, πιστεύω, κοντά στην αποκάλυψη των αρνητικών θα έπρεπε να υπάρχει και μια ανάδειξη του θετικού. Το κάνετε αυτό κυρίως με την ποίηση, αλλά νομίζω ότι θα έπρεπε να αναφέρεστε συχνότερα και σε ενδιαφέρουσες εκθέσεις, καθώς και σε κείμενο για τα εικαστικά.
Σας χαιρετώ, Γεράσιμος.»
Για να είμαστε πειστικοί ως προς τις αγάπες μας, πρέπει πρώτα να διεκδικήσουμε τα μίση μας. Προσωπικά, πιστεύω στις μικρές ομάδες που θαυματουργούν από κάτω. Ως το Cheap Art ή το Pocket Theatre (Ο «Κορμοράνος» της Altera Pars με ξετρέλανε).
«Χαίρομαι γιατί διαβάζω ένα κείμενο εξαιρετικό. Εξαίρεση στις ευκαιριακές κοινοτοπίες της διαφήμισης μέσα από τον θόρυβο των τιποτένιων. Κι αυτός είναι και ο λόγος που πρώτη φορά σχολιάζω (;) σε blog. Χαίρομαι γιατί κάποιος που δεν τον ξέρω προσωπικά, με εκφράζει απόλυτα. Χαίρομαι γιατί θεωρώ εξαιρετικής ευαισθησίας το έργο της Εύας. Λυπάμαι γιατί ανήκω στο ευρύτερη κοινό, αυτό που η Εταιρεία Τεχνοκριτών δεν έχει διαπλάσει αισθητικά. Και ντρέπομαι γιατί δεν έχω φροντίσει εγώ γι' αυτό.
Marina»
Aντί ν' αυτομαστιγωνόμαστε αδιέξοδα, καλύτερα να (τους) μαστιγώνουμε!
«Ας πούμε ότι παίρνουμε έναν άνεργο. Κανείς δεν τον ξέρει και κανείς δεν ενδιαφέρεται αν ζήσει ή πεθάνει. Ας τον υποθέσουμε Ελληνα ή ακόμη χειρότερα μετανάστη. Ασχολείται ο δύστυχος με ό,τι του τύχει. Με δουλειές του ποδαριού. Μπορεί να είναι άνδρας ή γυναίκα. Μπορούμε όμως να επιλέξουμε στην υπόθεσή μας και έναν ιδιόρρυθμο ή εξεζητημένο τύπο της Αθήνας ή της κοσμικής ζωής, και τέλος πάντων ας τον τοποθετήσει κανείς όπως νομίζει. Μέχρι εδώ δεν σας λέω κάτι καινούριο.
Ας υποθέσουμε τώρα ότι για δικούς του λόγους, δεν μας ενδιαφέρει ποιους, εάν είναι αγανάκτησης, σεξουαλικής στέρησης, απονενοημένης προσπάθειας να τραβήξει το όποιο ενδιαφέρον, να βρει δουλειά, ας προσθέσει κανείς όποιο λόγο θέλει και όποια αιτία φανταστεί, δολιευμένη ή αθώα, σκοπούμενη ή αυθόρμητη, κάθεται γυμνός στην Κουμουνδούρου, στο Μοναστηράκι, στο μετρό ή όπου αλλού θέλετε, και αρχίζει να ρίχνει περιττώματα επάνω του και να αυνανίζεται πάνω σε μια σημαία ελληνική και ας τον βάλουμε να βρίζει κιόλας ή ό,τι άλλο θέλετε. Μόλις τώρα αρχίζει να αποκτά ένα ενδιαφέρον το κείμενο. Το ίδιο και η ιστορία της τέχνης.
Τον μαζεύει η αστυνομία, τον κακομεταχειρίζεται, γράφουν οι εφημερίδες και οι τηλεοράσεις και ό,τι λοιπά. Το ερώτημα. Αυτός τώρα τι είναι; Καλλιτέχνης; Θα τον παίρνουν τώρα πια στις γκαλερί, θα γίνει διάσημος, θα βγάζει χρήματα, θα γνωρίζει να ζωγραφίζει, να παίζει θέατρο, να φτιάχνει αγάλματα. (...) Αυτά μπορεί να τα κάνει ο καθένας. Ο καλλιτέχνης χρειάζεται να κάνει κάτι άλλο. Χρειάζεται να κοπιάσει, να ιδρώσει για την τέχνη του, να ξενυχτήσει για αυτήν, να πονέσει και να κλάψει γιατί νιώθει τις απαντήσεις μέσα του και δεν μπορεί να τις βγάλει. (...) Να διαφυλάξει μακριά την ψυχή του και το πνεύμα του από τις φάρσες της εποχής του. Από διπλώματα, από τίτλους, από διατριβές που απέκτησε στη Ρουμανία ή στην Γαλλία και τα ΙΕΚ. Από την απάτη του εαυτού του. Από το τάχα και το δήθεν. Εγώ τουλάχιστον αυτό έχω καταλάβει για τέχνη. Να πάρει κάτι λίγο από τον Παρθένη και τον Θεόφιλο τους πεισματάρηδες, που δεν τους άρεσαν τα σούρτα φέρτα των γκαλερί και των μπιενάλε και κλινόταν μέσα και δούλευαν. Και τότε θα μιλήσει η αξία του, όσο κι αν αργήσει. Με σκάνδαλα δεν γίνεται τέχνη. Δεν γίνεται παρά μόνο σε αυτόν τον κόσμο που ζούμε.
Αυτά, κύριε Στεφανίδη, εμένα μου θυμίζουν ακριβώς τους έλληνες επιχειρηματίες, που χωρίς κόπο και μηδενικό κεφάλαιο θέλουν να τα κονομήσουν σε τρία χρόνια χωρίς προσφορά και κόπο και τα καταφέρνουν. Με τις σχέσεις, τις επικοινωνίες, τα δείπνα, τους αξιοσέβαστους πολιτικούς, τις διαπλοκές. Να κάνουν καριέρα στα γρήγορα. Αυτό είναι πια το πρότυπο, που σαν πλανητικό δηλητηριώδες νέφος έχει απλωθεί και στην τέχνη. Ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω αλλιώς αυτό το μεγαλείο του ανθρώπου, που εφευρίσεκι την τέχνη και καταφεύγει σε αυτήν να γλιτώσει, να πει πράγματα για αυτόν τον θαυμαστό και κατάδικο κόσμο. Να τον παλέψει, να τον ομορφύνει με το τραγικό του και την κωμωδία του. Με την εφευριτικότητά του και την ευφυΐα του. Και δεν απαιτώ Μιχαλάγγελους ή Αισχύλους και Λανγκ ή Ταρκόφσκι από τους συνανθρώπους μου. Κάθε άλλο. Την οδύνη τους θέλω να δω. Την τιμιότητά τους, να με βοηθήσουν και εμένα. Να πάρω κουράγιο.
Φιλικά, Νεφέστορας.»
Κατ' αρχάς, συμφωνούμε. Μόνο που αν ο υποθετικός σας «άνεργος αυνάνας» -τι συμβολισμός, αλήθεια! -συστηματικά επέμενε στο «εύρημά» του, το επικοινωνιακό τρικ θα εξελισσόταν σε κάτι ουσιαστικότερ. Π.χ. ο Anconci ή ο Trueba. Συμπέρασμα ίδιο: Η (μικρο)αστική υστερία πιέζει για επιτυχία «εδώ και τώρα». Η τέχνη υποστηρίζει πως «Δει δη χρόνου».
7 - 08/07/2007
Αγαπητέ νεφέστορα,
ΑπάντησηΔιαγραφήΘα ήθελα να αντικρούσω την άποψη σας για να προχωρήσει και ο διάλογος.
Σε γενικές γραμμές δεν διαφωνώ με αυτά τα οποία γράφεται.
Όμως, όσο δήθεν μπρεί να χαρακτηρίζεται ένα έργο τέχνης άλλο τόσο ελαφρύς μπορεί να είναι και ο χαρακτηρισμός που θα αποδώσω στο σκεπτικό σας.
Κάποτε σε ένα σπίτι κουβεντιάζοντας και βλέποντας βίντεο με εξαιρετικούς καλλιτέχνες, είδαμε και ένα βίντεο με την Μονσερα Καμπαγιε. Η μαμά του σπιτιού (αναλφάβητη) το μόνο σχόλιο που βρήκε να κάνει ήταν πως κάθεται στη λεκάνη αυτή η χοντρή???!!!
Ήταν μάλλον το μόνο που την εντυπωσίασε.
Επιμένω λοιπόν οτι σε κάθε τι που βέπουμε, ακούμε πριν καταλήξουμε στο οριστικό συμπερασμα μας θα πρέπει να ψάξουμε σε βάθος για να μπορέσουμε τελικά να εκφράσουμε άποψη!
Σε όλα τα υπόλοιπα συμφωνούμε.
Καλημέρα!
"Ο άνθρωπος είναι έτοιμος να πιστέψει οτιδήποτε, αν χρειαστεί", έγραψε κάπου ο Κονδύλης. Και η φράση του μου έρχεται στον νου κάθε φορά που πέφτει το μάτι μου σε μια ακόμη συνηγορία αυτής της ρηχής, εξυπνακίστικης και άχαρης εντυπωσιοθηρίας, που ακούει στο όνομα "σύγχρονη τέχνη".
ΑπάντησηΔιαγραφήΑς με συγχωρέσει λοιπόν ο Μάνος Στεφανίδης (τον οποίο ειλικρινώς και βαθέως τιμώ), αλλά και όλοι όσοι, σπουδαίοι, μετριοπράγμονες ή ασήμαντοι, βάλθηκαν τελευταία να μας πείσουν ότι τάχα η "Εύα δεν αμάρτησε" και ότι κατασκευάσματα αυτής της γραμμής συνιστούν τω όντι καλλιτεχνία.
Έχω την εντύπωση ότι, δέσμιοι του ρόλου τους και της θεσμικής τους ιδιότητας, τον εαυτό τους προσπαθούν να πείσουν, χωρίς ωστόσο να τα καταφέρνουν. Εξού και η αμηχανία, κάθε φορά που ένας νηφάλιος παρατηρητής (εδώ ο Νεφέστορας) απορήσει με την τόση ευπιστία τους.
Σε πείσμα δε του Γιώργου Κατσαρη και της γνώμης του ότι "πρέπει να ψάξουμε σε βάθος για να μπορέσουμε τελικά να εκφράσουμε άποψη", είμαι βέβαιος ότι η ακαριαία απόρριψη από τη μεριά του απαίδευτου κοινού, ο πηγαίος γέλωτας των "αναλφάβητων" και των "ασχέτων" μπροστά σε φαινόμενα τύπου Στεφανή αποτελεί σοφή αντίδραση. Κι αυτό επειδή όντας αυθόρμητη, δεν κρύβεται πίσω από το δάχτυλό της.
Χρειάζεται πράγματι η αυθορμησία και η αφοβιά του άξεστου ή του μικρού παιδιού (τουτέστιν του ανθρώπου που δεν έχει τίποτε να κερδίσει ή χάσει), για να φωνάξει κανείς αυτό που οι πάντες βλέπουν, αλλά ουδείς ομολογεί, ότι δηλαδή "ο βασιλιάς είναι γυμνός". Και είναι κρίμα να διαπιστώνει κανείς ότι αυτήν την αυθορμησία, οι τεχνοκρίτες μας την έχουν από καιρό απωλέσει.
Κύριε Μάνο,
ΑπάντησηΔιαγραφήπολύ χάρηκα που σας ξανασυνάντησα...blog-ίζοντας!
Ναι, το απέκτησα...κ αυτό το κακό ελάττωμα, μαζί με το τσιγάρο κ την τέχνη...? Θα'πρεπε να πάρω τηλέφωνο, αλλά...
Που χαθήκατε ΦΕΤΩΣ?....ούτε σε ένα εγκαίνιο δεν σας βρήκα.
ΗΜΟΥΝ ΣΙΓΟΥΡΗ ΟΤΙ ΘΑ ΗΤΑΝ...ΜΑΥΡΟ !
το blog sas.
Me sevasmo!-PORTOKALI SPASMENH FONTANIERA.
ΚΎΡΙΕ ΜΑΝΟ
ΑπάντησηΔιαγραφήΘΕΛΩ ΝΑ ΣΑΣ ΓΡΑΨΩΩΩΩ!
vgalte tin fragi!
h.....epitrepste to mou!!
MARIA KARACHRISTOU
Αντε να φυτεψεις καμια τριχα ακομα φαλλακροτεκνο...
ΑπάντησηΔιαγραφή