Άνοιξη;

Πολιτιστική Άνοιξη μέσα στον Δεκέμβριο!

   

Να λοιπόν που συμβαίνουν και πράγματα υψηλού, αισθητικού επιπέδου σ' αυτή την μίζερη πόλη, σ' αυτές τις περίεργες γιορτές της αγκουσεμένης ευτυχίας και οφείλει κανείς να το υπογραμμίσει. 

Καταχάρηκα χτες, μετά από ευγενική πρόσκληση του απερχόμενου δημάρχου, την πρεμιέρα μιας ευρηματικότατης αναβίωσης των θρυλικών "Απάχηδων των Αθηνών" του Ν. Χατζηαποστόλου, του δικού μας Στράους και πατέρα της ελληνικής οπερέτας στο ιστορικό θέατρο Ολύμπια. Άψογη ορχήστρα, εκλεκτοί ερμηνευτές και χορωδία, φωτισμοί, σκηνικά υψηλού επιπέδου, καλαίσθητα κοστούμια και ένα επαγγελματικότατο σύνολο καθοδηγημένο  από τον παλιό μου φίλο Βασίλη Μαυρογεωργίου. Άψογος αρχιμουσικός με μπρίο βιεννέζικο ο Κορνήλιος Μιχαηλίδης. Τρεισήμισι χορταστικές ώρες παράστασης με τις αθάνατες μελωδίες που τις πρωτοακούσαμε από τις γιαγιάδες και τους παππούδες μας για να τις ξανατραγουδήσουμε κι εμείς σήμερα. Τα μεγάλα ατού της παράστασης είναι το πολυεργαλείο που λέγεται Άγγελος Παπαδημητρίου και βέβαια ή διαχρονική Ζωζώ Σαπουντζάκη που στα 90 και χρόνια της κατάφερε να λάμπει επί σκηνής και να δονεί ένα ολόκληρο θέατρο. Μη χάσετε λοιπόν αυτή την παράσταση! Στα πολύ θετικά είναι και το κομψό, ενημερωμένο πρόγραμμα της παράστασης σε επιμέλεια του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Αθηναίων. Είχα δει και την προηγούμενη, διεθνή παραγωγή της "Σεμέλης" του Χαίντελ με τον διεθνή πια αρχιμουσικό Γιώργο Πέτρου. 

Οφείλω εδώ να πω ότι ο κ. Μπακογιάννης, στον οποίον έχω κατά καιρούς ασκήσει πολύ αυστηρή κριτική, αφήνει στον κ. Δούκα μια σημαντική πολιτιστική υποδομή έχοντας δίπλα του γνώστες του χώρου όπως η σύμβουλος Κατερίνα Κοσκινά , οι επικεφαλής της Δημοτικής Πινακοθήκης Χριστόφορος Μαρίνος και των Ολυμπίων Ολιβιέ Ντεκότ, ο Γιώργος Βλαστός κ.α. 

Πιένες και ουρές (!) γνώρισε χτες και το ΕΜΣΤ όπως δείχνει η φωτογραφία του φίλου μου, αρχιτέκτονα Γιώργου Τριανταφύλλου που είχε πάει στα εγκαίνια της έκθεσης "Τί θα συνέβαινε στον κόσμο αν κυβερνούσαν οι γυναίκες;" μαζί με πλήθος κόσμου. Η Κατερίνα Γρέγου διαθέτοντας άποψη, έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα σταθερό κοινό, αποτελούμενο κυρίως από νέους και μάλιστα από τον μικρόκοσμο της ΑΣΚΤ  ή των συναφών σχολών, όπως και να συνδυάσει τα έργα του μουσείου με ιδιωτικές συλλογές. Δεν είναι μικρή η συμβολή του αθόρυβου πλην ουσιαστικού προέδρου του ιδρύματος ζωγράφου Άγγελου Αντωνόπουλου.  Αναμφισβήτητα μεγάλη επιτυχία είναι η έκθεση, η αφιερωμένη στον Ιάννη Ξενάκη.

Τέλος, καινούργιος αέρας πνέει - επιτέλους - και στην Εθνική Πινακοθήκη, υπό την νέα της διεύθυνση, και απτό παράδειγμα αποτελεί η αναδρομική της σπουδαίας Ρένας Παπασπύρου, πρώτης γυναίκας καθηγήτριας στην Ανωτάτη, Σχολή Καλών Τεχνών.

 Έχω κατά καιρούς εκφράσει την διαφωνία μου για τον τρόπο με τον οποίο το Υπουργείο Πολιτισμού επιλέγει τους επικεφαλής των κρατικών μας μουσείων, δηλαδή φαβοριτικά και χωρίς ανοιχτές διαδικασίες η προκήρυξη θέσεων, αυτό όμως δεν με εμποδίζει να γράψω θετικά όταν διαπιστώνω πως κάτι θετικό συμβαίνει.

Χωρίς λοιπόν διάθεση γκρίνιας διαπιστώνω εδώ μία μικρή σύγχυση αρμοδιοτήτων ανάμεσα στα δύο κορυφαία μουσεία της νεοελληνικής τέχνης. Μου φαίνεται δηλαδή πώς η έκθεση της Ρένας Παπασπύρου ταιριάζει περισσότερο στο ΕΜΣΤ,

 - όπως εξάλλου συμβαίνει με την Λήδα Παπακωνσταντίνου -  και λιγότερο στην Εθνική Πινακοθήκη η οποία θα έπρεπε να επικεντρωθεί στους παλιότερους καλλιτέχνες και τις ιστορικές περιπτώσεις. Λόγου χάρη εκκρεμούν  δραματικά  αναδρομικές των μεγάλων αγνώστων Βασιλείου Χατζή, Θεόφραστου Τριανταφυλλίδη ή Διαμαντή Διαμαντόπουλου - οι νεότεροι δεν έχουν ακούσει καν τα ονόματα αυτά - αλλά και ομαδικές παρουσιάσεις όπως για παράδειγμα η Ομάς Τέχνη, ο Κεφαλληνός και το εργαστήρι του, η Σχολή της Θεσσαλονίκης, ο Ελληνικός Υπερρεαλισμός κ.λπ.

 Σημ. Τέλος κάνω έκκληση προς τις διευθύνσεις των μουσείων μας - κατά σύμπτωση 99% είναι γυναίκες - είτε αυτά είναι κρατικά, είτε δημοτικά, είτε ιδιωτικά να ανοιχτούν τολμηρά σε νεότερες και νεότερους συναδέλφους, ιστορικούς τέχνης, επιμελητές ή μουσειολόγους και να επιτρέψουν και σε αυτούς να αναλάβουν πρωτοβουλίες, να προτείνουν ιδέες και να οργανώσουν εκθέσεις. (Όπως, ας πούμε, είναι απαράδεκτο ότι στο ΚΑΣ δεν μετέχουν ιστορικοί τέχνης, διακεκριμένοι συντηρητές ή μουσειολόγοι παρά μόνο η αυλή της Μενδώνη). Δεν επιτρέπεται τα μουσεία μας να αποτελούν κλειστά κυκλώματα προσωποπαγούς εξουσίας. Το ίδιο ισχύει και για το Βυζαντινό Μουσείο και την διευθύντρια του το οποίο πλέον δείχνει συστηματικά εκθέσεις σύγχρονης τέχνης. Αναμένουμε.