Ένας πρόλογος, σαν επίλογος μιας εποχής

 

"Η ψευδαίσθηση δεν τρώγεται, είπε το κορίτσι. Δεν τρώγεται

 αλλά σε τρέφει, είπε ο στρατηγός"

Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες (1927- 2014)

Δεν έχω έτοιμες πολιτικές λύσεις ούτε συνταγές ευτυχίας. Το μόνο που διαθέτω, είναι η αειφόρος μου κατάθλιψη. Πάντα, σε όλη μου τη ζωή, καταθέτω το πάθος μου για ό, τι πιστεύω, τα πάθη μου καλύτερα, συχνά μόνος, χωρίς να διεκδικώ το αλάθητο. Χωρίς ποτέ να αποκτήσω κομματική ταυτότητα –από άποψη– πρόσφερα στην Αριστερά όσα είτε ο νεανικός ενθουσιασμός είτε οι σκέψεις της ωριμότητας με παρακινούσαν. Μήπως και κάτι αλλάξει σ' αυτή την χώρα της άκρας συντήρησης. Και να που έφτασε η στιγμή μια ψευδεπίγραφη Αριστερά να ταυτιστεί και με την συντήρηση και με την οπισθοδρόμηση. 

Δεν μετανιώνω για τις επιλογές μου αλλά λυπάμαι για τον χαμένο χρόνο, τα χαμένα όνειρα. Την ηθελημένη τύφλωση φορές-φορές. Σκέφτομαι πάντως ότι τουλάχιστον σήμερα οφείλουμε οι πάντες να υπερβούμε εαυτούς και να καταστήσουμε τα λάθη του παρελθόντος τρόπιδα για το μέλλον. Επειδή έχω την πεποίθηση πως τώρα διακυβεύονται πολλά περισσότερα από τον εγωισμό ή τις κομματικές δάφνες του καθενός. Σήμερα πρέπει να λειτουργήσουμε πέραν της παραδοσιακής Αριστεράς και Δεξιάς. Συνθέτοντας. Με μόνο γνώμονα το συμφέρον της πατρίδας και των νεότερων γενεών. Αυτών των γενεών που εγκληματική, εκπαιδευτική αβελτηρία κατέστησε ημιμαθείς ή λειτουργικά αναλφάβητους. Αυτή είναι η βαθύτερη αιτία της παρακμής, ο πνευματικός εξανδραποδισμός των πολιτών που μεθοδικά μετατράπηκαν σε τηλεθεατές - ψηφοφόρους ριάλιτι. Πάνω από όλα λοιπόν και πάνω από όλους ακριβώς τώρα επιβάλλεται η salus patriae και η επώδυνη αλήθεια . Όλα τα υπόλοιπα θα τα βρούμε μετά. 

Ζήσαμε και ζούμε με κόστος βαρύ μια μεταμοντέρνα Αριστερά των αμετροεπών λόγων, της επικοινωνιακής σπέκουλας και των ηθελημένων ψευδαισθήσεων. Τί απομένει όμως από όλη αυτή την περίτεχνη κατασκευή μιας μετα-πολιτικής; Αποξένωση και οργή. Ή, μάλλον, οργή και πικρία. Ή, όχι. Πικρία και βαθιά απογοήτευση. Και επιπλέον ένα αίσθημα ντροπής για όσα ονειρεύτηκε ή διεκδίκησε η γενιά μου, όλα αυτά τα χρόνια, και κατέληξαν σε αυτή την οικτρήν αποτυχία. Αποτυχία και διάψευση τόσο λόγων όσο και έργων. Μια τεράστια φούσκα ιδεοληψιών, ψευδαισθήσεων και αφόρητου λαϊκισμού που εξερράγη με πάταγο, αποκαλύπτοντας αυτό που αρνούμασταν να παραδεχτούμε. Ότι δηλαδή ο βασιλιάς ήταν αξιοθρήνητα γυμνός και θλιβερά απαράσκευος. Παρά τις θεατρικές μούτες και τις πόζες του. Παρά τις αηδιαστικές υποκλίσεις και τα χειροκροτήματα του αγελαίου του, αριστεροακροδεξιού, θιάσου... Γι’ αυτό ακριβώς επιβάλλεται να μη σιωπήσουμε, να μην εθελοτυφλήσουμε για μιαν ακόμη φορά σαν τους πρώην συντρόφους μας που βολεύονται υποκρινόμενοι ότι υπάρχουν κάποιες ελπίδες ανάκαμψης και διόρθωσης της πορείας. Την στιγμή ακριβώς που τα πάντα απόλλυνται. 

Επειδή το ξέραμε, ανέκαθεν. Δεν μπορεί να υπάρξει, όχι Αριστερά αλλά οποιαδήποτε πολιτική με θετικό πρόσημο, που να μην διαθέτει στοιχειώδη οικονομική και κοινωνική θεωρία. Στοιχειώδη άποψη περί του πρακτέου... Στοιχειώδη στρατηγική και όραμα για τον κόσμο. Και βεβαίως στελέχη με γνώση και βούληση. Με ανάστημα και αποδοχή της κοινωνίας. Κι όχι κάποια τυχάρπαστα μειράκια, παιδιά του πιο άθλιου κομματικού σωλήνα που δυο χρόνια τώρα το παίζουν υπουργοί και πρωθυπουργοί ενώ είναι απλώς κακοί θεατρίνοι, ανίκανοι ακόμα και να αποστηθίσουν τις βασικές ατάκες του ρόλου τους. Η Αριστερά ως σύμβαση και θεατρική οφθαλμαπάτη. Αφού Αριστερά χωρίς όραμα, χωρίς ηθικά ανακλαστικά, χωρίς ανθρωπιστικές ευαισθησίες, χωρίς συνείδηση ιστορίας, χωρίς ουσιαστική κι όχι επαγγελματική-τυπική σχέση με την παράδοση του συγκεκριμένου χώρου, δεν είναι Αριστερά αλλά ένα μπουλούκι που παίζει με τη σειρά του το γνωστό, χιλιοπαιγμένο έργο... Σε βάρος μιας πατρίδας εξαντλημένης και κατατονικής. 

Τώρα πια το κατανοούμε, πικρή, αυτεπίστροφη γνώση: Οι άνθρωποι αυτοί αποδείχτηκαν όχι μόνο ακατάλληλοι, όχι μόνο εκτός ιστορίας ή καθημερινής πραγματικότητας αλλά και εκτός οποιασδήποτε αγωνιστικής παράδοσης της Αριστεράς, οποιασδήποτε συλλογικότητας ή αλληλεγγύης πλην του αφηνιασμένου εισοδισμού στο κράτος-λάφυρο και της σολιψιστικής αντίληψης ότι ο μόνος στόχος (ημών) ήταν και παραμένει αποκλειστικά  η κατάκτηση και διατήρηση (εκείνων) στην εξουσία. Με όποιο κόστος. Όποιον εξανδραποδισμό.

Ο Αλέξης, χαρισματικός επικοινωνιακά αλλά και εφιαλτικά μονοδιάστατος, απεδείχθη ο μοιραίος άνθρωπος για την ελληνική Αριστερά... Ο άνθρωπος που απομαγεύοντας τον καταστατικό, αριστερό Μύθο, θα τιμωρεί με τις επιλογές και τον τυχοδιωκτισμό του τον χώρο που τον ανέδειξε για πολλά ακόμη χρόνια. Αλλά απεδείχθη και ο μοιραίος άνθρωπος για τη χώρα σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή της σύγχρονης ιστορίας της. Εκείνος που ολοκλήρωσε ό, τι είχαν με περίφροντι ασυνέπεια προετοιμάσει τα "αστικά" κόμματα: Την καταβαράθρωση της εθνικής οικονομίας και την καθολική παρακμή του τόπου.

 Ο Αλέξης Τσίπρας αξιοποίησε τη συγκυρία της κρίσης αλλά και την απόλυτη αποτυχία του υπόλοιπου πολιτικού συστήματος για να αναρριχηθεί με μια δράκα "συντρόφων" στην κορυφή της εξουσίας και να λειτουργήσει εκεί τόσο κυνικά και αμοραλιστικά όσο τουλάχιστον και οι υπόλοιποι προκάτοχοι του. Ώστε η όποια ιστορική διαφορά ανάμεσα στην Αριστερά και την Δεξιά, το περιώνυμο ηθικό πλεονέκτημα, να μην υφίσταται πλέον ούτε σε θεωρητικό ούτε σε πρακτικό επίπεδο ενώ οι χρόνιες δυσπλασίες του τόπου να διαιωνίζονται ακατανίκητες...

 Περίμενε κανείς, τουλάχιστον  στην αρχή της κυβερνητικής τους θητείας, το ελάχιστο θετικής προσφοράς από τον ΣΥΡΙΖΑ αφού και το εκλογικό σώμα ήταν έτοιμο να παραβλέψει και την απειρία και τις αδολεσχίες των νέων ενοίκων του Μαξίμου αλλά και η Ευρώπη φάνηκε διατεθειμένη να τους στηρίξει. Κι αφού εκ προοιμίου διέθεταν σημαντική πίστωση χρόνου αφ' ής στιγμής μάλιστα είχαν εξασφαλίσει την μεγάθυμη συναίνεση των κύριων κομμάτων της Αντιπολίτευσης. Μια συναίνεση την οποία όμως αυτοί ποτέ δεν είχαν παράσχει ακόμη και στα πιο αυτονόητα ζητήματα . Σε εκείνα δηλαδή τα κρίσιμα ζητήματα που στοιχειώδης φιλοπατρία και ένστικτο αυτοσυντήρησης θα επέβαλλαν μετριοπάθεια και αλληλεγγύη. Και βέβαια όχι το πεισματικό όσο και ανεγκέφαλο εκείνο "όχι σε όλα" που αποκάλυπτε όχι μόνο την μιζέρια αλλά και την εθελοτυφλία των προνομιούχων συνδικαλιστών της καθ' ημάς Αριστεράς.

Ο μοιραίος Αλέξης διέπραξε όμως σε χρόνο ρεκόρ τρία κολοσσιαία, πολιτικά λάθη: Πρώτον, εκβίασε πρόωρες εκλογές με πρόσχημα –και παίγνιο– τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, απορρίπτοντας το μορατόριουμ που του είχε προτείνει ο Σαμαράς, παρότι ήταν παντελώς απροετοίμαστος για να αναλάβει την διακυβέρνηση της χώρας και παρότι γνώριζε την οικονομική καταιγίδα που θα ακολουθούσε. Δεύτερον, ανέθεσε επί επτά μήνες εν λευκώ την εκπροσώπηση της χώρας σε Βρυξέλλες και Βερολίνο και ουσιαστικά την διακυβέρνηση της σε ένα φαιδρό όσο και επικίνδυνο πρόσωπο, τον Γιάνη (sic) Βαρουφάκη. Τα capital controls ήταν η φυσική εξέλιξη αυτού του αφύσικου έρωτα τον οποίο ακόμη πληρώνει αγόγγυστα (;) ο καθημαγμένος τόπος... Τρίτον έδωσε υπόσταση και εναγκαλίστηκε πολιτικά πρόσωπα είτε απλώς γελοία είτε απολύτως υπόλογα για την κατάντια της χώρας. Έναν απ´ αυτούς τον διόρισε σύντροφο Υπουργό Εθνικής Αμύνης κι έναν άλλο εξέλεξε ως ΠτΔ. Χωρίς μνήμη, χωρίς αιδώ, χωρίς φόβο ιστορίας. 

Στη συνέχεια αφού καταπάτησε όλες τις προεκλογικές υποσχέσεις σταθερά αυτοεξευτελιζόμενος, σταθερά υπαναχωρών και πολιτευόμενος σαν μεταμοντέρνος Τζουμπές, συνέπηξε μια τέτοια κυβέρνηση ασήμαντων του ΣΥΡΙΖΑ ή ανδρείκελων του ΠΑΣΟΚ που μόνο με την χουντική κυβέρνηση Ανδρουτσοπούλου, του γκαρσονιού από το Σικάγου, μπορεί να συγκριθεί. Ποιος να τό 'λεγε! Η πρώτη φορά Αριστερά με τον λαϊκισμό των πεπραγμένων και την κουστωδία των μετρίων ή φαιδρών που έφερε κάτω από τα φώτα των προβολέων, μοιάζει να τερματίζει το αισθητικό και πολιτικό kitsch που εγκαινίασε η Χούντα. Οι υπουργοί του Αλέξη, Σπίρτζης-Μίρτζης, Καμμένοι-κεκαυμένοι, Τζάκρη, κλπ. αλλά και οι αφισοκολλητές του κόμματος που προήχθησαν σε βουλευτές, συγκροτούν με την ιδιοτελή νομιμοφροσύνη τους την ασπίδα του νεοπαγούς καθεστώτος που επιδιώκει πάση θυσία να εδραιώσει την ισχύ του. Καθιστώντας την Ελλάδα ένα νησί που φεύγει από την Ευρώπη και από την ελπίδα κατά την διατύπωση του Γιώργου Παγουλάτου. Με τον ΣΥΡΙΖΑ να αδυνατεί να μεταλλαχθεί σε σύγχρονη, ευρωπαϊκή Αριστερά αφού δεν διαθέτει ούτε το όραμα, ούτε την τεχνογνωσία. Η κυβέρνηση πρώτα δαιμονοποίησε την Ευρώπη με τα μνημόνια κι έπειτα έσπευσε με τους ριψάσπιδες της να τα ψηφίσει χωρίς αιδώ, εκλιπαρώντας την ευρωπαϊκή ηγεσία να την στηρίξει ακόμη και σε αντίθεση προς τα κρίσιμα, λαϊκά συμφέροντα.  

Κι αφού έλαβαν χώρα όλα αυτά, ο αθώος Αλέξης με το παιδικό χαμόγελο προχώρησε αμέριμνος αλλά και αδίστακτος σε μια σειρά πολιτικών πατροκτονιών ή αδελφοκτονιών από αυτές που ενδημούν μόνο στην παράδοση της μαρξιστικής αριστεράς. Έτσι, πλάι στον Παπαγιαννάκη, τον Αλαβάνο, τον Κύρκο, τον Γλέζο, τον Κουβέλη, την Κωνσταντοπούλου, τον Λαφαζάνη, την Βαλαβάνη κλπ. πρόσθεσε, ο μαθητευόμενος πρωθυπουργός που γράφτηκε στην ΚΝΕ την χρονιά που έπεφτε το τείχος του Βερολίνου, τα κομμένα κεφάλια  του δάσκαλου του, Μπαλτά, του Δρίτσα, του Πανούση, του Σακκελαρίδη, του Φίλη, κλπ. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς πολιτική ιδιοφυΐα για να προβλέψει πως το επόμενο σκαλπ θα φέρει την υπογραφή Τσακαλώτος... Παρά την θαυμαστή αγγλική προφορά του. Βλέπετε, ο ημιμαθής Αλέξης που ανδρώθηκε στα έμπεδα των μαθητικών καταλήψεων και την ζούγκλα των αμφιθεάτρων θαυμάζει απεριόριστα τους αγγλομαθείς και προσπαθεί –ανεπιτυχώς– να τους μιμηθεί. Αντίθετα δεν έχουν τίποτε να φοβούνται οι ποικίλοι κύριοι Τίποτε που υπουργοποιήθηκαν επειδή ακριβώς διέθεταν έτι χαμηλότερα προσόντα από τα ήδη πολύ χαμηλά προσόντα του Αρχηγού. Ενδεικτικά σας αναφέρω τα ονόματα των Τόσκα, Φωτίου, Φλαμπουράρη, του "καπετάνιου" της Αίγινας, Μπαλάφα, Σκουρλέτη, Κατρούγκαλου κ.λπ. Θα μου πείτε βέβαια πως φαγώθηκαν μεγέθη σαν του Πελεγρίνη ή του Χαϊκάλη και εγώ θα σας αντιτάξω τον Ζουράρι μήπως και συμφωνήσουμε. Πάντως ένα είναι βέβαιο: Όσο ο Αλέξης Τσίπρας δεν μπορεί να επιλέξει άξιους συνεργάτες, βραχυκυκλωμένος ανάμεσα στην κομματική επετηρίδα και τον προσωπικό του φαβοριτισμό, άλλο τόσο επιμένει φανατικά σε σπιθαμιαία μεγέθη για να φαίνεται ο ίδιος γίγας. Είναι πάντως πλέον ή βέβαιο ότι έχει εντρυφήσει στην αποφθεγματική φράση του Νίτσε "η δύση του ηλίου κάνει να φαίνονται γιγάντιες ακόμη και οι σκιές των νάνων". Ήδη το alter ego του, ο Νίκος Παππάς βρίσκεται σε διακριτική δυσμένεια γιατί φάνηκε προς στιγμήν να επισκιάζει τον αρχηγό. Αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχει τέτοιος φόβος. 

Όλος αυτός ο στρατός των κομματικών ανδρείκελων που ψώνισε ο Αλέξης είτε από τις εκπομπές του Αυτιά και του Παπαδάκη είτε από τα πανέρια εκπτώσεων του ΠΑΣΟΚ δεν έχουν καμιά τύχη στο μέλλον, όταν δύσει δηλαδή το άστρο του μαικήνα τους. Άνευ Τσίπρα ο ΣΥΡΙΖΑ απλώς δεν υφίσταται. Θα διαλυθεί αμέσως στα εξ ων συνετέθη. Το κακό είναι ότι έχουν διαλυθεί μαζί τους κι οι ιδρυτικοί μύθοι της Αριστεράς αλλά και το μέλλον μιας ολόκληρης χώρας. Μιας ολόκληρης γενιάς. Γι’ αυτό υποστηρίζω πως ειδικά αυτή την στιγμή δεν επιτρέπονται η αδράνεια και η αποσιώπηση των πραγματικών συνθηκών που ισχύουν στη χώρα. Αλλιώς θα είμαστε συνυπεύθυνοι. Επίσης είναι αναγκαίος ο αναστοχασμός σχετικά με την ουσία, την αληθινή ιστορία και το μέλλον της Αριστεράς στον τόπο. Αλλά και ο γενναίος προβληματισμός πέραν των παραδοσιακών κλισέ Αριστεράς - Δεξιάς που είναι πλέον ανενεργά και ξεπερασμένα. Για να ξαναβρούμε την πατρίδα μας που την έχουμε απολέσει από μισαλλοδοξία και καιροσκοπικό φανατισμό. Για να ξανασυνδεθούμε με την Ιστορία της, αυτόν τον υπαρξιακό ομφάλιο λώρο άνευ του οποίου δεν έχουμε υπόσταση ούτε ως ατομικές περιπτώσεις ούτε ως κοινωνία πολιτών. Αυτό που εντέλει δεν συγχωρώ στον Αλέξη είναι ότι δίχασε για μιαν ακόμη φορά τον ούτως ή άλλως λιπόψυχο και ολιγάριθμο κόσμο της Αριστεράς, τόσο πολύ εθισμένο στα εμφύλια αίματα και τον κανιβαλισμό. Όσο για την παιδεία και τον πολιτισμό, οι επιλογές του υπήρξαν δειλές και ανίδεες. Άλλη μια οδυνηρή απογοήτευση. Όμως, εμείς οφείλουμε να επιμείνουμε στον πολιτισμό, όχι ως κοσμική επίδειξη, αλλά ως βαθύτατη υπαρξιακή ανάγκη. Το μέσα μας ρούχο…

ΥΓ. Στο βιβλίο αυτό συγκεντρώνω μια σειρά πολιτικών κειμένων που έγραψα εν είδει ημερολογίου τα τρία τελευταία χρόνια. Από την εποχή που διατηρούσα έμμεσο και άμεσο διάλογο με τον πρωθυπουργό έως τις μετέπειτα δριμείες κριτικές μου στις οποίες τον κατηγορώ ευθέως για ιδιοτέλεια και ανικανότητα. Μπορεί να τελειώσει το χάρισμα; Μπορεί. Και τότε ο γδούπος είναι εκκωφαντικός. Η διαδοχή των κειμένων με την ενθουσιαστική τους εικόνα που σταδιακά μεταβάλλεται, αποτελεί ένα ντοκουμέντο και της κρίσης και της παρακμής που σταθερά βιώνει ο τόπος. Η κατάθεση, πάλι, της αλήθειας χωρίς συγκαλύψεις ή συμψηφισμούς αλλά και η απροκατάληπτη, δηλαδή χωρίς κομματικές παρωπίδες, ερμηνεία των γεγονότων που μας οδήγησαν ως εδώ, είναι υποχρέωση ημών των πολιτών προς την χειμαζόμενη δημοκρατία μας. Είναι συγχρόνως κι ο μόνος δρόμος για την υπέρβαση όλων των αδιεξόδων, για μια σύνθεση επιτέλους των αντιθέτων. Για το ξεπέρασμα και της κρίσης και της παρακμής.

25 Μαρτίου 2017