Απάντηση στον Γιαν Φαμπρ

Αγαπητέ μου Γιαν 

Κατ' αρχάς ψυχραιμία! Βγάλε το παλτό γιατί με αγχώνεις με αυτή τη ζέστη και ας πούμε δύο λόγια με ηρεμία. Ξέρεις ότι είμαστε ένας λαός που μας αρέσει να αυτομαστιγωνόμαστε και το εκμεταλλεύεσαι για να μας μαλώσεις. Πάλι! Αφού το ξέρεις ότι έχουμε κατά βάθος δίκιο. Δεν σε προκαλέσαμε εμείς αλλά εσύ ήρθες χωρίς να ανοίξεις τον παραμικρό διάλογο με την καλλιτεχνική κοινότητα και με νοοτροπία νεοαποικιοκράτη ανακοίνωσες το πρόγραμμα σου δηλαδή την φλαμανδοποίηση του Φεστιβάλ. Και έπειτα θύμωσες κιόλας επειδή αντιδράσαμε. Χωρίς να λάβεις υπ'όψη σου ότι ήρθες σ' ένα τόπο πληγωμένο και σ' ένα λαό καχύποπτο που περνάει εξαιρετικά δύσκολα κι έχει κουραστεί από τις "καλές" προθέσεις όλων όσων όσοι θέλουν να τον σώσουν ( π.χ    τον Ντάισενμπλουμ). Ανέλαβες έναν θεσμό λες και δημιουργήθηκε μόλις χτες, ab ovo, και χωρίς να υπολογίσεις την ιστορική συγκυρία, τα κοινωνικοπολιτικά συμφραζόμενα.

Γιαυτό αντί να στραφείς εναντίον όσων σε κάλεσαν, σε παραπληροφόρησαν, σε χρησιμοποίησαν, σε απομόνωσαν ανάμεσα Μπουμπουλίνας και Μαξίμου χωρίς λεφτά και σε έπεισαν ότι το Φεστιβάλ είναι πλέον προσωπική σου υπόθεση, τα έβαλες με αυτούς που στελέχωσαν ή στελεχώνουν, χρόνια τώρα, τον θεσμό με αγώνα, αγωνία και προσωπικές θυσίες. Αναλογίζομαι τι θα έκανε στη θέση σου π.χ  ο Peter Stein, παλιός φίλος και συνεργάτης του Φεστιβάλ.

Λειτούργησες δηλαδή πολύ ελληνικά δηλώνοντας "le Festival c'est moi" και φλαμανδοποιώντας κάθε του πτυχή και εκδήλωση. Επίσης δήλωσες ότι είσαι κιουρέητορ του εαυτού σου και όχι διευθυντής του Φεστιβάλ προσθέτοντας και άλλα προβλήματα, γραφειοκρατικά αυτή τη φορά, στον ήδη πολυταλαιπωρημένο θεσμό. 

Καημένε μου Γιάν! ( Όπως λέμε "καημένε μου Μάρικ" ).

Αντί να στραφείς εναντίον όσων σε εξαπάτησαν, λοιδορείς με ειρωνεία όχι σωκρατική αλλά φλαμανδική, δηλαδή λίγο πριμιτίφ, μόνο εκείνους που έκαναν το αυτονόητο: Υπερασπίστηκαν την ιστορία του Φεστιβάλ και την προϊστορία του. Που βέβαια δεν γράφτηκε χτες και δεν περίμενε τον Μπαλτά για να την αξιολογήσει! Επειδή το Φεστιβάλ και διεθνές είναι και τεράστιες περγαμηνές διαθέτει ως προς την αναβίωση και ερμηνεία του αρχαίου δράματος. Ελληνική πατέντα! Πειράζει;

Αλήθεια ενημερώθηκες για το έργο του Λούκου και το φετινό πρόγραμμα που ήδη το "έτρεχαν" εκατοντάδες καλλιτέχνες ή πείστηκες από τον Δούρο, τον Δούρειο Ίππο του θεσμού, ότι όλα αρχίζουν με σένα και από σένα; Αν συνέβη κάτι τέτοιο, διέπραξες μέγα λάθος. Βέβαια και εμείς διαπράξαμε λάθη και υπερβολές ( ήρθε η στιγμή της αυτομαστίγωσης που σου είπα). Έναν καλλιτέχνη δεν τον αποκαλούν ποτέ οι άλλοι καλλιτέχνες personna non grata. Μόνο που αυτός ο χαρακτηρισμός δεν σε αφορούσε ως δημιουργό αλλά ως διευθυντή- "σωτήρα" τοποθετημένο άνωθεν και αξιωματικά. Με αδιαφάνεια και με απόλυτες εξουσίες. Το νεοαποικιακό πνεύμα που σου έλεγα. Εξ ου και η ομόθυμη, η μαζική, η αυθόρμητη αντίδραση. Από την άλλη σε τιμά και η δική σου άμεση παραίτηση που έλυσε ένα γόρδιο δεσμό και βραχυκύκλωσε, για μιαν ακόμη φορά, γραφειοκράτες και παρατρεχάμενους. Γιαυτό σου λέω. Κι αν αλλάξαμε λόγια βαριά, ρίχτα όλα αν θες στη φωτιά... (είναι η γούνα σου που με εμπνέει). Γιατί θα άξιζε να τα ξαναπούμε σε πιο δημοκρατικό κλίμα. Και χωρίς ενδιάμεσους που χτίζουν καριέρες στη πλάτη " διασήμων", αυτή τη φορά. Επιπλέον δεν έχουμε καμιά πια εμπιστοσύνη στους ψευτοαριστερούς της κυβέρνησης λόγω απίστευτων ψευδών και παλινωδιών και ούτε βέβαια στις επιλογές τους.Καλώς ή κακώς ταυτίστηκες με όσους έδιωξαν τον Λούκο και βιάστηκαν να διαλύσουν ένα πολύ επιτυχημένο Φεστιβάλ.  Ευχαριστώ πάντως που έμαθες στον υπουργό μου την αληθινή πατρίδα του Vermeer. Λυπάμαι που δεν είχες την ευκαιρία να του μάθεις και τον Magritte και τον Broodthaers. Η μαύρη αλήθεια είναι ότι ήρθες σε ένα σαν κράτος, με έναν σαν υπουργό Πολιτισμού και έναν άλλο σαν πρωθυπουργό. Και για όλα αυτά βέβαια δεν φταις εσύ έστω κιαν δεν έπρεπε να τ'αγνοείς. Εμείς πάλι ακόμη περιμένουμε την παραίτηση του αποτυχόντος κ. Μπαλτά. Αυτό κι αν είναι φάμπρικα!

Ούτως ή άλλως ευχαριστούμε, για μίαν εισέτι φοράν, Γιαν Φαμπρ!

ΥΓ.1 Αναφέρεις στην επιστολή σου μερικά ονόματα Ελλήνων συνεργατών σου. Αυτοί γιατί δεν υπερασπίστηκαν το κοινό σας όραμα ενημερώνοντας σχετικά το καλλιτεχνικό σώμα της χώρας είτε με κείμενα είτε με δηλώσεις; Είχαν όλα τα ΜΜΕ στη διάθεση τους. Επίσης γιατί δεν εμφανίστηκαν στη συγκέντρωση της Σφενδόνης;  Να σου πω εγώ γιατί. Επειδή οι επιλογές σου όπως και οι επιλογές του ΥΠΠΟ ούτε ευρύτερο κύρος διαθέτουν ούτε άποψη. Ούτε βέβαια τόλμη. Αλλά είναι πρόσωπα των παρασκηνίων, αχθοφόροι του έργου των άλλων. Βλέπεις Γιαν για μιαν αποτυχία χρειάζονται περισσότεροι από έναν.

ΥΓ. 2 Την ίδια μέρα της σωφρονιστικής, αφ'υψηλού επιστολής σου οι New York Times  αφιέρωναν έναν ύμνο στους Έλληνες καλλιτέχνες και την συνεργασία τους με την Abramovic  στο Μουσείο  Μπενάκη και το πρόγραμμα As One.

Τελικά όλα τα πράγματα έχουν πάντα δυο όψεις.

Χαιρετισμούς στους συνεργάτες σου!

ΧΧΧ